منصور رستگار فسایی

منصور رستگار فسایی (زادهٔ ۶ بهمن ۱۳۱۷ در فسا) پژوهشگر، نویسنده، ایران‌شناس، شاعر، مصحح و شاهنامه‌پژوه ایرانی، چهرهٔ ماندگار عرصهٔ ادبیات فارسی و استاد بازنشستهٔ دانشگاه شیراز است.

منصور رستگار فسایی
زادهٔ	۶ بهمن ۱۳۱۷ فسا، استان فارس
محل زندگی	ایران-ایالات متحده آمریکا
ملیت	ایرانی
پیشه	پژوهشگر، مصحح و استاد دانشگاه
آثار	شرح تحقیقی دیوان حافظ در شش جلد تصحیح «فارسنامه ناصری» تصحیح «تذکرهٔ دلگشا» تصحیح «فارس‌نامهٔ ابن‌بلخی» «پیکر گردانی در اساطیر» «۲۱ گفتار دربارهٔ شاهنامه و فردوسی» و …
همسر(ها)	هما تدین
فرزندان	هنگامه، هومان و اشکان
جایزه(ها)	چهرهٔ ماندگار ادبیات فارسی و برندهٔ جایزهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران

زندگی

منصور رستگار فسایی در روز ۶ بهمن ۱۳۱۷در شهرستان فسا چشم به دنیا گشود. تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود گذراند و در سال ۱۳۳۷ به دورهٔ لیسانس زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز وارد شد. در سال ۱۳۴۵ دنبالهٔ تحصیلات خود را در همان رشته، در دانشگاه تهران پی گرفت و سرانجام در تاریخ ۱۳۴۹/۱۲/۲۵ با دفاع از پایان‌نامهٔ خود تحت عنوان «صور خیال در شاهنامه فردوسی» به راهنمایی پرویز ناتل خانلری، به اخذ درجهٔ دکتری نائل آمد. از سال ۱۳۴۹ به تدریس در دانشگاه شیراز اشتغال یافت و در سال ۱۳۸۵ با پایهٔ ۲۷ استادی از همان دانشگاه بازنشسته شد. وی سابقهٔ تدریس در دانشگاه‌های معتبری مانند دانشگاه کمبریج انگلستان (۱۹۷۵–۱۹۷۶)، دانشگاه هاروارد (۱۹۸۹)، دانشگاه پنسیلوانیا (۱۹۹۷–۱۹۹۸)، دانشگاه برازیلیا در برزیل (۲۰۰۲–۲۰۰۳)، دانشگاه دولتی مسکو (۲۰۰۶) و بخش مطالعات خاور نزدیک دانشگاه آریزونای آمریکا (۲۰۰۶–۲۰۱۰) را در کارنامهٔ علمی خود دارد. منصور رستگار فسایی همچنین عضو هیئت مؤسس و مدیر مؤسسهٔ آموزش عالی حافظ شیراز است. وی در حوزهٔ مطالعات پیرامون اسطوره، حماسه، فردوسی و حافظ و نیز در زمینهٔ تصحیح متون کلاسیک فارسی دارای تخصص است.

افتخارات

• برندهٔ جایزهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای تصحیح و تحشیهٔ فارسنامه ناصری، سال ۱۳۶۸.
• برندهٔ جایزهٔ بهترین کتاب دانشگاهی برای کتاب «۲۱ گفتار دربارهٔ شاهنامه و فردوسی»، سال ۱۳۷۰.
• برندهٔ جایزهٔ بهترین کتاب دانشگاهی برای تصحیح کتاب «تذکرهٔ دلگشا»، سال ۱۳۷۱.
• برندهٔ نشان زرین فارس‌شناسی برای تحقیقات مربوط به فارس، سال ۱۳۷۴.
• استاد نمونهٔ دانشگاه شیراز، سال ۱۳۷۲ و پژوهشگر نمونهٔ فارس، سال ۱۳۷۴.
• چهرهٔ ماندگار در عرصهٔ ادبیات فارسی، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، تهران، مهرماه ۱۳۸۲.
• برندهٔ نشان و دیپلم افتخار علمی از دانشگاه برازیلیا، سال ۲۰۰۳.
• برندهٔ جایزهٔ حامیان نسخ خطی برای تصحیح و تحشیهٔ دیوان ابواسحاق اطعمه شیرازی، مجلس شورای اسلامی، تهران، آذرماه ۱۳۸۳.
• انتشار تمبر یادبود به نام منصور رستگار فسایی از سوی مرکز چهره‌های ماندگار، فروردین‌ماه ۱۳۸۴.

مقالات

تعداد مقالات منصور رستگار فسایی از ۱۳۰ عنوان متجاوز است. متن کامل برخی از مقالات وی را در «پایگاه مجلات تخصصی نور» می‌توان دید.

کتاب‌شناسی

1. آتشکده (مجموعهٔ مقالات دربارهٔ شهر تاریخی فسا)، انتشارات انجمن ادب دبیرستان حکمت فسا، اردیبهشت ۱۳۴۳.
2. تصویرآفرینی در شاهنامه فردوسی، چاپ اول، دانشگاه شیراز، فروردین ۱۳۵۲.
3. مقالاتی دربارهٔ شعر و زندگی سعدی (به اهتمام)، چاپ اول، دانشگاه شیراز، ۱۳۵۲؛ چاپ چهارم (با تجدید نظر)، امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۵.
4. مقالاتی دربارهٔ شعر و زندگی حافظ (به اهتمام)، چاپ اول، دانشگاه شیراز، ۱۳۵۲؛ چاپ چهارم، جامی، تهران، ۱۳۶۷.
5. داستان فرود سیاوش (توضیح و تصحیح)، چاپ اول، دانشگاه شیراز، ۱۳۵۲.
6. برگزیدهٔ بوستان سعدی (گزینش)، دانشگاه شیراز، ۱۳۵۶.
7. اژدها در اساطیر ایران، دانشگاه شیراز، ۱۳۵۶؛ چاپ دوم با تجدید نظر، توس، تهران، ۱۳۷۹.
8. فارسنامه ناصری (تصحیح و تحشیه ـ ۲ جلد)، چاپ اول، امیرکبیر، تهران ۱۳۶۷؛ (کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در رشتهٔ تاریخ، سال ۱۳۶۷)
9. مقالات تحقیقی دربارهٔ حافظ (از مسعود فرزاد)، انتشارات نوید، شیراز، ۱۳۶۷.
10. فرهنگ نام‌های شاهنامه (۲ جلد)، چاپ اول، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۹؛ چاپ سوم (دو جلد در یک مجلد)، پژوهشگاه علوم انسانی، تهران، ۱۳۸۸.
11. کلیات دیوان نعمت فسایی (تصحیح، تحشیه و مقدمه)، دانشگاه شیراز، ۱۳۶۹.
12. ۲۱ گفتار دربارهٔ شاهنامه فردوسی (مجموعهٔ مقالات)، انتشارات نوید، شیراز، ۱۳۶۹. (برندهٔ جایزهٔ کتاب برگزیدهٔ دانشگاهی در سال ۱۳۷۱)
13. تذکرهٔ دلگشا (تصحیح و تحشیه و مقدمه)، انتشارات نوید، شیراز، ۱۳۷۱. (برندهٔ بهترین کتاب سال دانشگاهی در سال ۱۳۷۱)
14. سروده‌های فرزاد (به اهتمام)، انتشارات نوید، شیراز، ۱۳۶۹.
15. انواع شعر فارسی، چاپ اول، ۱۳۷۲؛ چاپ دوم (با تجدید نظر) انتشارات نوید، شیراز، ۱۳۸۰.
16. برگزیدهٔ سام‌نامه (انتخاب و مقابله، همراه با دو مقدمه)، (همزمان با کنگره خواجو)، انتشارات نوید، شیراز، ۱۳۷۰.
17. دیوان مظفر شیرازی (به مناسبت شصتمین سال خاموشی شاعر)، (مقدمه و بازنگری)، کویر، تهران، ۱۳۷۲.
18. حماسهٔ رستم و سهراب (توضیح و گزارش)، جامی، تهران، ۱۳۸۳.
19. حماسهٔ رستم و اسفندیار (توضیح و گزارش)، جامی، تهران، ۱۳۸۳.
20. فارس‌نامهٔ ابن‌بلخی (تصحیح، توضیح و تحشیه)، بنیاد فارس‌شناسی، شیراز، ۱۳۷۴.
21. تذکره شعرای دارالعلم شیراز (از فرصت‌الدوله شیرازی)، (تصحیح و تحشیه) دانشگاه شیراز، شیراز، ۱۳۷۵.
22. آثار عجم از فرصت‌الدوله شیرازی (تصحیح و تحشیه)، ۲ جلد، امیرکبیر، تهران، ۱۳۷۹.
23. احوال و آثار دکتر پرویز ناتل خانلری، طرح نو، تهران، ۱۳۷۹.
24. انواع نثر فارسی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران، ۱۳۸۰.
25. آشتی با قاآنی (گزینش، توضیح و مقدمه)، باورداران، قم، ۱۳۸۰.
26. فردوسی و هویت‌شناسی ایرانی (مجموعهٔ مقالات دربارهٔ شاهنامه فردوسی)، تهران، طرح نو، ۱۳۸۱.
27. کلیات ابواسحاق اطعمه شیرازی (تصحیح، تحشیه و مقدمه)، میراث مکتوب با همکاری بنیاد فارس‌شناسی شیراز، ۱۳۸۲.
28. احوال و آثار علی‌اصغر خان حکمت شیرازی، تهران، طرح نو.
29. فردوسی و شاعران دیگر (مجموعهٔ مقالات)، چاپ اول، تهران، طرح نو، ۱۳۸۴.
30. پیکرگردانی در اساطیر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۸۸.
31. خاک پارس، (مجموعه مقالات)، چاپ اول، شیراز، انتشارات نوید، ۱۳۸۵.
32. متن‌شناسی شاهنامه فردوسی (مجموعهٔ مقالات در چگونکی کتابت، چاپ، تحقیق و تصحیح شاهنامه فردوسی)، چاپ اول، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۸۵.
33. قصه‌های شاهنامه ۱، از پادشاهی کیومرث تا پادشاهی کیقباد، میراث‌بان، تهران، ۱۳۸۵.
34. قصه‌های شاهنامه ۲، پادشاهی کیکاووس، میراث‌بان، تهران، ۱۳۸۵.
35. قصه‌های شاهنامه ۳، پادشاهی کیخسرو، میراث‌بان، تهران، ۱۳۸۵.
36. قصه‌های شاهنامه ۴، داستان یازده‌رخ، میراث‌بان، تهران، ۱۳۸۵.
37. قصه‌های شاهنامه ۵، از پادشاهی لهراسپ تا پادشاهی دارا، میراث‌بان، تهران، ۱۳۸۵.
38. قصه‌های شاهنامه ۶، از پادشاهی اسکندر تا پادشاهی بهرام گور، میراث‌بان، تهران، ۱۳۸۵.
39. قصه‌های شاهنامه ۷، از پادشاهی یزدگرد بهرام تا پادشاهی هرمزد انوشیروان، میراث‌بان، تهران، ۱۳۸۵.
40. قصه‌های شاهنامه ۸، از پادشاهی خسرو پرویز تا پایان پادشاهی یزدگرد، میراث‌بان، تهران، ۱۳۸۵.
41. ادبیات فارسی ۳ و ۴ (سال دوم نظام جدید آموزش متوسطه)، وزارت آموزش و پرورش، شهریور ۱۳۸۱.
42. دیوان حافظ، با مقدمهٔ دکتر منصور رستگار فسایی، کتاب‌سرای تندیس، تهران، ۱۳۸۴.
43. حافظ و پیدا و پنهان زندگی، انتشارات سخن، تهران، ۱۳۸۵.
44. شرح تحقیقی دیوان حافظ، شش جلد، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۹۵.
45. کلمات آتش‌انگیز (فرهنگ لغات دیوان حافظ شیرازی)، در دست چاپ.

منابع

• وبگاه رسمی چهره‌های ماندگار صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
• دیدار با منصور رستگار فسایی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
• ما ایرانی‌ها با زبان فارسی جاودانه می‌شویم تبیان.
• صفحهٔ شخصی دکتر منصور رستگار فسایی دانشگاه شیراز.
• بخش مطالعات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آریزونا (آمریکا)

پیوند به بیرون

• فال حافظ با منصور رستگار فسایی در یوتیوب
• حدیث عشق مرکز سعدی‌شناسی.
• پایان همایش «هزاره شاهنامه» با حضور استادان برجسته ادبیات روزنامه اطلاعات.