موج‌سواری

برای دیگر کاربردها، موج‌سواری (ابهام‌زدایی) را ببینید.

موج‌سواری یا موج‌رانی (به انگلیسی: surfing) از ورزشهای روی آب است که در آن موج سوار زمانی که در قسمت جلوی موج قرار می‌گیرد روی تخته می‌ایستد و با قدرت موج حرکت می‌کند.

موج‌سواری در موریکس

موج‌سواری

بومی‌های جزیره‌های فیجی، تاهیتی و هاوایی از هزار سال پیش کاری شبیه به موج سواری را انجام می‌دادند. آنها با تخته‌های چوبی برای ماهیگیری به آب می‌رفتند و در زمان بازگشت با موج به ساحل بازمی‌گشتند. در سال ۱۷۷۸ این رویداد توسط یک دریانورد بریتانیایی در تاهیتی دیده و ثبت شد. در سال ۱۹۰۵ اولین مدرسهٔ موج سواری در آمریکا باز شد و در دههٔ ۱۹۶۰ تغییرات اساسی در ساخت تخته‌های موج سواری روی داد و در سال ۱۹۷۰ اولین مسابقات این رشته برگزار شد.

ابتدایی‌ترین تخته‌ها بسیار بلند و بدون فین بودند که بعدها به آن یک فین بزرگ برای کنترل بیشتر در موج اضافه شد که کاری شبیه به سکان را انجام می‌داد. بعدها برای جهت دهی بهتر و حرکات نمایشی به جای یک فین بزرگ از ۲ تا ۶ فین کوچکتر استفاده شد که مانور بردها را بسیار بالا برد و تخته‌ها کوتاهتر شدند؛ که در حال حاضر پر طرفدارترین تخته‌ها برای مسابقات حدود ۱٫۵ متر با ۳ فین می‌باشند. هرچند هنوز هم از تخته‌های بلند با ارتفاع حدود ۳ متر با یک فین بلند استفاده می‌شود که مسابقات مخصوص به خود را دارد.

از مهمترین سازمان‌های جهانی موج سواری می‌توان به World Surf League و International Surfing Association اشاره کرد. این ورزش برای اولین بار در المپیک ۲۰۲۰ ژاپن به بازی‌های المپیکی اضافه شده‌است.

بزرگترین موجی که در رکوردهای جهانی گینس ثبت شده‌است مربوط به موج ۲۳٫۸ متر بوده‌است که توسط «گرت مَکنامارا» در شهر نَزَره (Nazaré) کشور پرتغال ثبت شده‌است.

از دیگر رشته‌های مرتبط با موج سواری می‌توان به پدل بردینگ، موج سواری پشت قایق، موج سواری بادبانی، موج سواری با بدن و … اشاره کرد.

پیشینه و تاریخ

پرو

حدود سه تا پنج هزار سال پیش، در فرهنگ‌ پرو باستانی در کشتی‌های آبی کایاک‌مانند (موچیکا) از نی‌هایی که ماهی‌گیران به سواحل موج سواری می‌کردند، ماهی می‌گرفتند. فرهنگ موچه از caballito de totora (اسب کوچک توترا) استفاده می کرد، با شواهد باستان شناسی که استفاده از آن را در حدود 200 پس از میلاد نشان می داد.[8] شرح اولیه موج سواری اینکاها در کالائو توسط مبلغ یسوعی، خوزه د آکوستا در سال 1590 در نشریه Historia natural y moral de las Indias مستند شده است که نوشته است:

پولینزی

در فرهنگ پولینزی، موج سواری یک فعالیت مهم بود. تصور می‌شود موج‌سواری مدرن که امروزه می‌شناسیم در هاوایی سرچشمه گرفته باشد. تاریخچه موج سواری به قرن بیستم می رسد. 400 پس از میلاد در پلی‌نزی، جایی که پلینزی‌ها از تاهیتی و جزایر مارکزاس راه خود را به جزایر هاوایی آغاز کردند. آنها بسیاری از آداب و رسوم خود از جمله بازی در موج سواری روی تخته های Paipo (شکم/بدن) را با خود آوردند. در هاوایی بود که هنر ایستادن و موج سواری به صورت عمودی روی تخته ها ابداع شد.کاوشگران مختلف اروپایی شاهد موج‌سواری در پلی‌نزی بودند. موج سواری ممکن است توسط کاشفان بریتانیایی در تاهیتی در سال 1767 مشاهده شده باشد. ساموئل والیس و اعضای خدمه HMS Dolphin اولین بریتانیایی بودند که در ژوئن همان سال از جزیره دیدن کردند. نامزد دیگر گیاه شناس جوزف بنکس است که بخشی از اولین سفر جیمز کوک در HMS Endeavour بود که در 10 آوریل 1769 به تاهیتی رسید. ستوان جیمز کینگ اولین کسی بود که در مورد هنر موج سواری در هاوایی نوشت. او در حال تکمیل مجلات کاپیتان جیمز کوک (پس از مرگ کوک در سال 1779) بود.

غرب آفریقا

غرب آفریقا (به عنوان مثال، غنا، ساحل عاج، لیبریا، سنگال) و غرب آفریقای مرکزی (به عنوان مثال، کامرون) به طور مستقل مهارت موج سواری را توسعه دادند.در میانه دهه 1640 میلادی، مایکل همرسام گزارشی از موج‌سواری در ساحل طلا ارائه کرد: «والدین «فرزندان خود را به تخته‌ها می‌بندند و به آب می‌اندازند».در سال 1679 میلادی، باربات گزارشی از موج‌سواری در میان المینا ارائه کرد کودکان در غنا: «کودکان در المینا یاد گرفتند که «شنا کنند، روی تکه‌های تخته، یا دسته‌های کوچک راش، که زیر شکمشان بسته می‌شد، که انحراف خوبی برای تماشاگران است». موج‌سواری در آکرا، غنا در سال 1834 میلادی: «در همین حال، از ساحل، پسرانی را می‌توان دید که در دریا شنا می‌کنند، با تخته‌های سبک زیر شکم. آنها منتظر موج سواری بودند. و مانند ابری بر بالای آن غلتید. اما به من گفته شد که کوسه‌ها گهگاه به پشت صخره‌ها می‌پرند و آن‌ها را می‌چرخانند.»توماس هاچینسون گزارشی از موج‌سواری در جنوب کامرون در سال 1861 ارائه کرد: «ماهی‌گیران سوار بر گودال‌های کوچکی بودند که طول آنها بیش از شش فوت نبود، چهارده. به عرض شانزده اینچ و عمق آن از چهار تا شش اینچ.