موسیقی مقامی آذربایجانی
موسیقی مقامی یا موسیقی مقام (ترکی آذربایجانی: Muğam; مقام) نوعی از موسیقی عامیانه و فولکلور در موسیقی آذربایجانی است.[۱][۲] موسیقی مقامی آذربایجانی به موازات موسیقی موسیقی دستگاهی ایرانی، موسیقی مقامی عربی و ترکی است.[۳][۴] امّا بیشتر از همه از حیث مایهها، گوشهها و شعبات با موسیقی مقامی عراقی و به عقیدهٔ ژان دورینگ نزدیکترین سنت به موسیقی دستگاهی ایرانی است؛ مثلاً دستگاه شور در هر دو سنت مقامی مهم است و در هر دو به شکل مشابه گسترش مییابد.[۵][۶][۷][۸]
موسیقی مقامی | |
---|---|
ریشههای سبکی | سنتهای موسیقی خاورمیانه |
ریشههای فرهنگی | حدود قرن ۹ و ۱۰ میلادی |
سازهای معمول | تار آذربایجانی، کمانچه، دف; قبل تر بالابان (موسیقی آذربایجانی) و نقاره |
ژانرهای درهمآمیخته | |
مقام جز، سمفونیک راک مقام |
یونسکو در سال ۲۰۰۸[* ۱]موسیقی مقامی آذربایجانی را در میراث معنوی فرهنگی بشر ثبت کرد.[۹][۱۰]
همچنین فضاپیمای کاوشگر ویجر ۱ نیز قطعهای از موسیقی مقام به زبان ترکی آذربایجانی را برای پخش در فضا انتخاب کردهاست.[۱۱][۱۲][۱۳]
مقامها
ویرایشدر سالهای اخیر، موسیقی مقامی آذربایجانی، خود را در سنتهای شفاهی-سازی نشان دادهاست. این سنت در قالب هفت مقام اصلی دستهبندی شدهاست. این هفت مقام عبارتند از :راست، سهگاه، شور (این سه بسیار رایجترند)، شوشتر، بیات شیراز، چهارگاه، همایون و سه مقام جنبی سارنج، شهناز و نوع دیگری از چهارگاه.[۱۴][۱۵] هر مقام با گامی سازمانیافته و با معنا و احساسات زنده همراه است، که در قالب مایه اجرا میشوند.[۱۶][۱۷][۱۸]
مقامهای ضربی ۹ عدد هستند. حیرتی، ارسباری، سماعِ شمس، منصوریه، مانی، اوشاری، حیدری، شکستهٔ قرهباغ، شکستهٔ قسمه.[۱۹][۲۰]
جستارهای وابسته
ویرایشیادداشتها
ویرایش- ↑ در سال ۲۰۰۳ اعلام و در سال ۲۰۰۸ ثبت شد
منابع
ویرایش- ↑ «МУГАМ - БЕССМЕРТНАЯ ДУХОВНАЯ ЦЕННОСТЬ». www.anl.az. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
- ↑ Intangible Cultural Heritage - The Azerbaijani Mugham
- ↑ Music encyclopedias, e.g. The New Grove Dictionary of Music and Musicians's entry on Azerbaijan.
- ↑ "Mugam, a national heritage of Azerbaijan, is a pearl of the world music art: Mehriban Aliyeva". Archived from the original on 2009-12-17. Retrieved 2010-02-16.
- ↑ دورینگ، ژان (۱۳۸۵). ردیف میرزا عبدالله برای تار و سهتار به روایت نورعلی برومند. تهران: مؤسسهٔ فرهنگی - هنری ماهور. ص. ۵۰. شابک ۹۷۹-۰-۸۰۲۶۰۴-۲۱-۶.
- ↑ "ALİM QASIMOV'LU BİR DÜGÜN". www.canbaskent.net (به ترکی استانبولی). Archived from the original on 26 August 2014. Retrieved 22 August 2014.
- ↑ «Azerbaijan mugham music makes revival» (به انگلیسی). ۲۰۱۰-۰۲-۱۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
- ↑ "Vagif Mustafazade: Fusing Jazz with Mugam". Archived from the original on 2010-04-13. Retrieved 2010-02-14.
- ↑ «Azerbaijani Mugham». یونسکو. دریافتشده در ۱۹ فروردین ۱۳۹۲.
- ↑ UNESCO Culture Sector - Intangible Heritage - 2003 Convention :
- ↑ Azerbaijani Music Selected for Voyager Spacecraft
- ↑ Azerbaijani mugham sent out to outer space 32 years ago
- ↑ "Voyager - Spacecraft - Golden Record - Sounds of Earth". NASA. Retrieved 2009-05-25.
- ↑ Мугам является уникальным памятником بایگانیشده در ۲۰۱۰-۰۴-۲۱ توسط Wayback Machine(روسی)
- ↑ «Азербайджанская музыка | Belcanto.ru». belcanto. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
- ↑ موسیقی مقامی. «موسیقی آذری». دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
- ↑ «Traditional Azerbaijani Music with a Beat - Industrial Mugham - by Jean Patterson». azeri.org. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۶-۰۶.
- ↑ Intangible Heritage بایگانیشده در ۲۰۰۸-۰۶-۲۰ توسط Wayback Machine
- ↑ "Muğamlar". www.azerbaijans.com (به ترکی آذربایجانی). Retrieved 15 June 2014.
- ↑ "AŞIQ SƏNƏTİ VƏ ZƏRBİ MUĞAMLAR". www.azyb.net (به ترکی آذربایجانی). Archived from the original on 14 July 2014. Retrieved 15 June 2014.