موشق سروری
موشق سروری (ارمنی: Մուշեղ Սարւարեան زاده ۱۵ فوریهٔ ۱۹۱۰ - درگذشته ۱۳ اوت ۱۹۸۱) کارگردان، طراح صحنه، تهیه‌کننده و نویسنده ارمنی‌تبار اهل ایران بود. وی برادر ناپلئون سروری بود. وی بین سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۶ میلادی (۱۳۳۴ تا ۱۳۴۵) فعالیت می‌کرد.
موشق سروری | |
|---|---|
 | |
| نام هنگام تولد | موشق سارواریان |
| زادهٔ | ۱۵ فوریهٔ ۱۹۱۰ |
| درگذشت | ۱۳ اوت ۱۹۸۱ (۷۱ سال) |
| ملیت | ارمنی‌های ایران |
| پیشه | کارگردان سینما |
| سال‌های فعالیت | ۱۹۵۵-۱۹۶۶ |
| فرزندان | لئونید سروری |
| والدین | مارگاریت سارواریان[۱] |
زندگی
ویرایشوی با نام موشق سارواریان در ۱۵ فوریهٔ ۱۹۱۰ (۲۵ بهمن ۱۲۸۹)در تهران زاده شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدارس ارمنیان و روسی تهران گذراند. سپس در ۱۹۲۷ (۱۳۰۶) عازم ارمنستان شد و تحصیلات عالی خود را در رشته علوم اجتماعی و سیاسی به پایان برد. از سال ۱۹۳۵ (۱۳۱۴) به مدت یک سال و نیم سردبیری دو هفته‌نامه‌ای به نام نورهاسکرد را با صاحب امتیازی مادرش به عهده داشت. او تعدادی نمایش نامه کودکان را کارگردانی کرد که نویسندگی برخی از آن‌ها را نیز بر عهده داشت. علاقه اش به امور گرافیکی و تبلیغاتی موجب شد تا همراه برادرش، ناپلئون سروری، آتلیه‌ای تأسیس کند و علاوه بر تهیه تصاویر، اعلان‌ها و آگهی‌ها، برای تئاتر و سپس سینما دکور بسازد. طراحی و نقاشی اعلان‌های بزرگ سر در سینماها از جمله کارهای موشق سروری و برادرش است.
از سال ۱۹۵۵ (۱۳۳۴) به سینما روی آورد و نخستین فیلمش را با نام مهتاب خونین برای استودیو میثاقیه کارگردانی کرد. دو سال بعد شب‌نشینی در جهنم را آغاز کرد که ساموئل خاچیکیان آن را به پایان رساند. شب‌نشینی در جهنم با توجه به سال تولیدش، از نظر بداعت‌های فنی و استفاده بدیع از دکور (کار خود سروری) نمونه‌ای مثال زدنی در تاریخ سینمای ایران است.
حاجی جبار در پاریس (۱۳۳۹) و شاهنامه آخرش خوشه (۱۳۴۰) دو فیلم دیگر موشق سروری به عنوان کارگردان، فیلمنامه‌نویس و دکوراتور هستند؛ که فیلم دوم ناتمام ماند. ساخت دکور فیلم‌هایی مثل زندانی امیر (اسماعیل کوشان، ۱۳۲۷) و رستم و سهراب (شاهرخ رفیع، ۱۳۳۶) از جمله دیگر کارهای سروری در زمینه ساخت دکور هستند[۲]
وی در ۱۳ اوت ۱۹۸۱ (۲۲ مرداد ۱۳۶۰) بر اثر بیماری دیابت در تهران درگذشت.[۳]
فیلم‌شناسی
ویرایش- شب‌نشینی در جهنم (۱۳۳۶، همکاری با ساموئل خاچیکیان)
- شاهنامه آخرش خوشه
- حاجی جبار در پاریس (۱۳۳۹)
- مهتاب خونین (۱۳۳۴)
جستارهای وابسته
ویرایشپانویس
ویرایش- ↑ درگذشت موشق سروری از پیشگامان گرافیک نوین ایران (1360ش)، راسخون
- ↑ ارامنه و سینمای ایران، موزه سینمای ایران، باغ فردوس، طهران تایستان
- ↑ موشق سروری در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
منابع
ویرایش- لازاریان، ژانت د (۱۳۸۲). «سینما». دانشنامه ایرانیان ارمنی. تهران: انتشارات هیرمند. صص. ۴۱۳–۱۴. شابک ۹۶۴-۶۹۷۴-۵۰-۳.
- «چهره‌های ارمنی در سینمای ایران». ارامنه و سینمای ایران. به کوشش گروه تحقیق و پژوهش موزه سینما. تهران، موزه سینمای ایران باغ فردوس: انتشارات روزنه‌کار. تابستان ۱۳۸۳. ص. ۸۸. شابک ۹۶۴-۶۷۲۸-۴۴-۸.
- امید، جمال (۱۳۷۷). فرهنگ سینمای ایران. تهران: موسسه انتشارات نگاه. صص. ۲۳۸–۳۹. شابک ۹۶۴-۶۱۷۴-۸۹-۲.
- سیدمحمدی، سیدمرتضی (۱۳۷۸). فرهنگ کارگردان‌های سینمای ایران ۱۳۷۷–۱۳۰۹. تهران: نشر سیمرو. صص. ۴۱۲–۱۵. شابک ۹۶۴-۵۶۸۵-۳۵-۴.
- هویان، آندرانیک (۱۳۸۰). «ارمنیان در سینمای ایران». ارمنیان ایران. تهران: مرکز بین‌المللی گفتگوی فرنگ‌ها با همکاری انتشارات هرمس. ص. ۳۲۷. شابک ۹۶۴-۳۶۳-۰۰۷-۲.
- هویان، آندرانیک (۱۳۸۱). «پوسترسازان، پلاکاردسازان و ٫٫٫». نقش ارمنیان در سینمای ایران. تهران: بنیاد انتشاراتی یغیا بابومیان و انتشارات بهنام. صص. ۱۹۶–۹۹. شابک ۹۶۴-۵۶۶۸-۱۷-۴.
- «پیشگام طراحی صحنه - روزشمار چهره‌های تاریخی». دویچه‌وله. ۱۳ فوریه ۲۰۲۱.
- Մուշեղ Սարւարեան در Kinopoisk.ru