مولودنامه
مولودنامه (به کردی: مەولوونامە) نام نوشته‌های منظوم و منثور کردی درباره ولادت محمد پیامبر اسلام است. اگرچه نمونه‌های مولودنامه به زبان‌های دیگر همچون زبان فارسی و ترکی موجودند، اما مولودنامه‌ها جایگاه ویژه‌ای در ادبیات کلاسیک کردی دارند و نمونه‌های کهن مولودنامه به کرمانجی، سورانی و گورانی موجودند.[۱][۲][۳] در چند صد سال اخیر همواره مولودنامه‌های متعددی نگاشته شده‌اند.[۴] از جمله کهن‌ترین نمونه‌های مولودنامه‌ها مولودنامه ملای باته در قرن هفده به کرمانجی و مولودنامه شیخ حسین قاضی به قرن نوزده به نثر سورانی است.[۵] اشعار مولودنامه‌ها معمولاً در مراسمات مولودخوانی به همراه دف به صورت گروهی خوانده می‌شوند.[۶]
نمونه‌های مولودنامه
ویرایشمولودنامههای متعددی در چند قرن اخیر نوشته شده‌اند. برخی از مهم‌ترین مولودنامه‌ها عبارتند از:
- مولودنامه ملای باته به شعر کرمانجی در قرن هفده یا هجده میلادی[۱]
- مولودنامه شیخ حسین قاضی به نثر مسجع سورانی در سده نوزده میلادی[۳][۵]
- مولودنامه احمد خاصی به کردکی یا زازاکی در سده نوزده[۱][۷]
- مولودنامه سید عبدالله بلبری به هورامی در قرن نوزده یا بیست[۳]
- مولودنامه سید بهاءالدین شمس الاشراف در قرن نوزده یا بیست[۴][۸]
- مولودنامه ملا علی باغستانی درسده بیست به کرمانجی[۹]
- مولودنامه شیخ محمد خال در سده بیست به سورانی[۳]
- مولودنامه ملا عبدالکریم مدرس در سده بیست به سورانی[۳]
منابع
ویرایش- سجادی، ع، دهقهکانی ئهدهبی کوردی، انتشارات کردستان، سنندج ١٣٩٤، شابک: 4 -183-980-964-978، (چاپ اول بغداد ١٩٨٤)
- خزانه دار، معروف (2002). تاریخ ادبیات کرد، جلد دوم، اربیل: نشر آراس،
- قهرهداغی، م. ع. "بووژانهوهی مێژووی زانایانی کورد له ڕووی دهستنووسهکانیانهوه،" دهزگای ئاراس، ٢٠٠٨.
پانویس
ویرایش- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ خزانه دار، معروف (2002). تاریخ ادبیات کرد، جلد دوم، اربیل: نشر آراس،.
- ↑ قەرەداغی، م. ع. "بووژانەوەی مێژووی زانایانی کورد لە ڕووی دەستنووسەکانیانەوە،" دەزگای ئاراس، ٢٠٠٨.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ «پایگاه هاژه: برگزاری مراسم مولودی در کوردستان».
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «حوزه هنری استان کردستان: توضیح کلی مولود نامه اثر شمس الاشراف». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۹.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ سجادی، ع، دەقەکانی ئەدەبی کوردی، انتشارات کردستان، سنندج ١٣٩٤، شابک: 4 -183-980-964-978، (چاپ اول بغداد ١٩٨٤).
- ↑ «جام کوردی: ڕەگی مۆسیقا لە کەلتوور و ئایینی کۆمەڵگای کوردی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژانویه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۹.
- ↑ «Zazaki.net: Ehmede Xasi». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۵ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «مهرنیوز:یازدهمین یادواره خالق اثر مولودنامه در سنندج برگزار شد».
- ↑ «Ertekin, Z. Mela 'Eliyê Baqustanî û MewlûdaWî,Mukaddima (2015): 6(1)».