مژگان شجریان

خواننده، طراح گرافیک، نقاش و نوازندهٔ ایرانی

مژگان شجریان (زادهٔ ۲۷ اردیبهشت ۱۳۴۸) خواننده، طراح گرافیک، نقاش و نوازندهٔ سه‌تار ایرانی است.[۱] او فرزند محمدرضا شجریان است.[۲][۳]

مژگان شجریان
مژگان شجریان در حال اجرای آواز در یکی از کنسرت‌های گروه شهناز
مژگان شجریان در حال اجرای آواز در یکی از کنسرت‌های گروه شهناز
اطلاعات پس‌زمینه
زاده۲۷ اردیبهشت ۱۳۴۸ (۵۴ سال)
تهران، ایران
ژانرموسیقی سنتی ایرانی
ساز(ها)سه‌تار
ناشر(ان)دل‌آواز
همکاری‌های مرتبطگروه شهناز
دانشگاهدانشگاه هنر
دانشگاه آزاد اسلامی
استاد(ها)محمدرضا لطفی
حسین علیزاده
پرویز مشکاتیان
مهربانو توفیق
محمدرضا شجریان

زندگی و تحصیلات ویرایش

مژگان شجریان ۲۷ اردیبهشت ۱۳۴۸[۴] در تهران متولد شده‌است. او فارغ‌التحصیل کارشناسی نقاشی و کارشناسی ارشد ارتباط تصویری (گرافیک) از دانشگاه آزاد اسلامی است و علاوه بر آن نیز کارشناسی موسیقی از دانشگاه هنر دارد.[۵] او علاوه بر آموختن آواز نزد پدر، نوازندگی سه‌تار را نزد محمدرضا لطفی و حسین علیزاده در مرحله مقدماتی فرا گرفته و ردیف‌نوازی را از پرویز مشکاتیان و مهربانو توفیق آموخته‌است.[۶]

مژگان شجریان با محمدعلی رفیعی که مدیر برگزاری کنسرت‌های محمدرضا شجریان و بعدتر همایون شجریان بوده ازدواج کرده و صاحب یک دختر به نام مهر رفیعی و دو پسر دوقلو به نام‌های سام و سپهر می‌باشد.[۷]

سابقهٔ آموزشی ویرایش

گروه شهناز ویرایش

محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۷ یک گروه موسیقی بنیان نهاد و آن را به افتخار جلیل شهناز (نوازندهٔ نامی تار)، گروه شهناز نامید.[۹] محمدرضا شجریان به همراه دخترش مژگان شجریان (به‌عنوان خواننده، نوازنده سه‌تار و همخوان) با این گروه فعالیت داشتند.[۶]

آلبوم ارغوان ویرایش

اولین آلبوم مستقل وی در فروردین ۱۳۹۸ با نام ارغوان منتشر شد. آهنگسازی این آلبوم را سورنا صفاتی بر عهده داشته‌است. در این آلبوم از اشعار شاعرانی چون هوشنگ ابتهاج، محمدرضا شفیعی کدکنی و حافظ استفاده شده‌است. مژگان شجریان دربارهٔ نام این آلبوم می‌گوید: «نام ارغوان حکایت‌گر آلام مردمان سرزمین ماست و نیز آنان که تن به کوچی اجباری داده ولی هرگز از سرزمین مادری ریشه برنکنده‌اند.» با توجه به محدودیت‌های انتشار آلبوم‌های موسیقی با صدای زنان در ایران مژگان شجریان با انتشار نوشته‌ای در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد: «به دلیل قوانین ناعادلانه حاکم بر سرزمینمان امکان انتشار آلبوم ارغوان وجود ندارد و به همین دلیل ارغوان به‌طور رایگان در اینترنت در دسترس علاقه‌مندان در ایران قرار می‌گیرد.»[۱۰][۶]

مهاجرت از ایران ویرایش

مژگان شجریان به همراه پدرش همواره به سیاست‌های فرهنگی رسمی حکومت جمهوری اسلامی از جمله عدم پذیرش زنان و تبدیل صحنه موسیقی و فعالیت هنری در ایران به میدان‌ مقاومت علیه ایدئولوژی حاکم اعتراض داشت و این اعتراض را در مبارزه‌ای مدنی در کشور که محمد رضا شجریان در خط مقدم آن‌ بود نشان می‌داد.[۶] به دلیل حساسیت‌هایی که کنش‌های این‌چنینی برای آن‌ها در پی داشت، او تصمیم گرفت برای امنیت خود در کار و زندگی و رسیدن به آرزویش در زمینه آوازخواندن بدون محدودیت، پس از کنسرت‌های ۲۰۱۲ به ایران برنگردد.[۶]

موضع‌گیری سیاسی ویرایش

مژگان شجریان به روش‌های گوناگون از جمله با انتشار آهنگ‌های اعتراضی همراهی و همدلی‌اش با اعتراض‌های سراسری و خیزش سال ۱۴۰۱ ایران را نشان داده‌است. او در آذرماه ۱۴۰۱ «به نام سرخ آزادی» را خواند و آن را به تمامی مردمانی که قلب‌شان برای وطن می‌تپد و «خون سرخشان در بستر رگ‌های آزادی تا ابد جاری می‌ماند» تقدیم کرد.[۶]

او در دی‌ماه ۱۴۰۱ ترانهٔ «برای بی‌مزار عاشقان» را با آهنگسازی مهدی باقری منتشر کرد. او در شرح نمآهنگ تأثیرگذار این اثر در رسانه‌های اجتماعی نوشت: «مام وطن، اندوه تو را بر کول خسته از تاریخ تا سپیده دمان صبح آزادی می‌کشد.»[۶]

پس از چندی در سال ۱۴۰۲ نیز قطعه «بخوان» با آهنگسازی سیروان منهوبی را ساخت که در سالگرد کشته شدن نیکا شاه‌کرمی منتشر شد. او در شرح این قطعه که به «پیشگاه نیکاهایی که برای دفاع از مهساهای میهنمان جان باختند» هدیه شده، نوشته‌است: «بخوان، وقت سرود باور ماست؛ سرودی که بیش از صدسال است با حرکت اعتراضی زنان علیه حجاب اجباری آغاز شده‌است و هنوز ادامه دارد.»[۶]

سابقهٔ فعالیت هنری ویرایش

منابع ویرایش

  1. «مژگان شجریان: صدای زنان در موسیقی باقی خواهد ماند | صدای آمریکا فارسی». ir.voanews.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۹.
  2. «زندگینامه: مژگان شجریان (۱۳۴۸-)». همشهری آنلاین. ۲۰۰۸-۱۰-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۸.
  3. Welle (www.dw.com)، Deutsche. «دختر شجریان بودن چندان هم آسان نیست! • گفت‌وگو با مژگان شجریان | DW | 27.03.2014». DW.COM. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۹.
  4. https://www.instagram.com/afsanehshajarian/
  5. «نگاهی به شجره شجریان به بهانه اجرای مژگان شجریان در سوئد». خبرگزاری ایلنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۹.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ ۶٫۷ «مژگان شجریان: بهترین سالیان عمر از من گرفته شد». BBC News فارسی. ۲۰۲۳-۰۹-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۹-۲۵.
  7. «زندگی خصوصی مژگان شجریان و همسرش + عکس‌های جذاب و دیدنی». ساعدنیوز. دریافت‌شده در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۰.
  8. Behnegarsoft.com (۲۰۲۰-۱۰-۱۸). «با مژگان شجریان بیشتر آشنا شوید/تصاویر - بهار نیوز». پایگاه خبری بهار نیوز. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۹.
  9. گروه شهناز بایگانی‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine، وب سایت رسمی شرکت دل آواز
  10. https://ir.voanews.com/episode/music-5661
  11. «آهنگ مسافر با یاد شجریان». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۱۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۹.

پیوند به بیرون ویرایش