میرحسین خوشنویس

خوشنویس ایرانی

میرحسین خوشنویس یا میر سید حسین خوشنویسباشی (درگذشت ۱۳۰۳ ه‍. ‍ق) فرزند سید علی تهرانی معروف به علی حسینی بود. او اغلب آثارش را با نام میرحسین رقم می‌زد و از خوشنویسان دوره ناصری و از نستعلیق‌نویسان زبردست است که در سیاه‌مشق‌نویسی آثار بدیعی ایجاد کرده‌است.

سیاه‌مشق نستعلیق، مجموعهٔ شخصی
سیاه‌مشق نستعلیق، مجموعهٔ شخصی
سیاه‌مشق نستعلیق، موزه هنرهای تزئینی و معاصر اصفهان
سیاه‌مشق نستعلیق، موزه هنرهای تزئینی و معاصر اصفهان

برخی میرحسین را اهل قم[۱] و برخی تهرانی[۲] خوانده‌اند اما در اثر اقامت طولانی در تبریز به آقاسیدحسین ترک یا خوش‌نویس‌باشی تبریزی معروف شده‌است. چنانچه در «الماثروالآثار» آمده او هنگام ولیعهدی مظفرالدین شاه که از تهران به تبریز رفت به همراه ولیعهد و با سمت معلمی او تهران را ترک گفته و در تبریز اقامت گزید. او شاگردان بسیار تربیت کرد و در سال ۱۳۰۳ هجری قمری بدرود حیات گفت.[۳]

دکتر مهدی بیانی درگذشت او را سال ۱۳۰۰ ه‍. ق در تبریز ذکر کرده‌است.[۲]

شاگردان ویرایش

میر سیدحسین خوشنویسان شاگردان خوبی تربیت کرده‌است ازجمله می‌توان به میرزا یوسف، میرزا علی‌محمد تبریزی، میرزا مهدی‌خان، اسماعیل امیرخیزی و یوسف‌میرزا قاجار، عباس‌قلی میرزا (ذبیح‌السلطنه) اشاره کرد.[۲][۴][۵]

آثار ویرایش

قطعات مختلف از آثار وی، از قلم شش‌دانگ تا نیم‌دودانگ عالی و ممتاز است که در تاریخ کتابت آن‌ها بین سال‌های ۱۲۷۱ و ۱۲۹۵ ه‍. ق و با رقم «میرحسین» در موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی موجود است. روی سنگ قبر محمدشاه قاجار در قم، در اطراف تمثال او کتیبهای است از اشعار سروش اصفهانی، که به نظر می‌رسد به خط میرسیدحسین است.[۲]

پانویس ویرایش

  1. فضایلی ص۵۹۰–۵۹۱
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ بیانی، مهدی ص ۱۵۱–۱۵۲
  3. پیدایش و سیر تحول هنر خطص ۱۸۶
  4. وب‌گاه آفتاب
  5. بیانی، مهدی ص ۳۴۱

منابع ویرایش

  • بیانی، مهدی. احوال و آثار خوشنویسان. انتشارات علمی. چاپ دوم. تهران ۱۳۶۳ش
  • فضایلی، حبیب‌الله. اطلس خط. انتشارات مشعل اصفهان. چاپ دوم، اصفهان۱۳۶۲ش.
  • به‌کوشش: یساولی، جواد. پیدایش و سیر تحول هنر خط. انتشارت یساولی، چاپ دوم ۱۳۶۰ش