میرزا حسین فقیه سبزواری
میرزا حسین فقیه سبزواری (۱۳۴۵ – ۱۲۷۱ شمسی)، فقیه و مرجع تقلید[۱][۲] نیمه اول قرن چهاردهم هجری شمسی ساکن مشهد، صاحب رساله عملیّه، حافظ و مفسّر قرآن، خطیب، محدّث، از مؤسسان و احیاگران حوزه علمیه خراسان؛ که نزدیک به چهل سال، کلیددار ضریح علی بن موسی الرضا نیز بود.[۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱]
![]() | |
شناسنامه | |
---|---|
نام کامل | میرزا حسین |
لقب | فقیه سبزواری |
نسب | سادات حسینی منتهی به امامزاده حسین اصغر فرزند علی بن الحسین امام چهارم شیعیان |
خویشاوندان سرشناس | میرزا موسی فقیه سبزواری، میرزا حسن سیادتی، سید عبدالاعلی سبزواری، احمد سیادتی (پدر طب معاصر اطفال)، میرزا مهدی فقاهتی، سید جواد فقیه سبزواری، سید عبدالله برهان المحققین |
تاریخ تولد | سوم ماه رمضان ۱۳۰۹ برابر با ۱۳ فروردین ۱۲۷۱ |
زادگاه | سامرا عراق |
محل تحصیل | سامراء، نجف، سبزوار و مشهد |
محل زندگی | مشهد |
تاریخ مرگ | ۱۵ بهمن ۱۳۴۵ برابر با ۲۴ شوال ۱۳۸۶ |
شهر مرگ | مشهد |
مدفن | مشهد، حرم علی بن موسی الرضا، صحن رضوان |
اطلاعات آموزشی | |
تالیفات | تقریرات نایینی، تقریرات سید ابوالحسن اصفهانی، هدایة الانام و مناسک حج |
وبگاه رسمی | http://ayatollahfaghihesabzevari.ir/ |
محتویات
- ۱ تبار و نسب و پدر
- ۲ تولد
- ۳ تحصیلات و استادان
- ۴ هم بحثها و تدریس ضمن تحصیل
- ۵ بازگشت به ایران
- ۶ مبارزه با تبعیض نژادی و یهودیستیزی در مشهد
- ۷ تألیفات و آثار علمی
- ۸ اساتید
- ۹ شاگردان
- ۱۰ ابعاد شخصیت علمی و معنوی فقیه سبزواری از نگاه شاگردان و پژوهشگران
- ۱۱ درگذشت
- ۱۲ جستارهای وابسته
- ۱۳ منابع
- ۱۴ پیوند به بیرون
تبار و نسب و پدرویرایش
میرزا حسین فقیه سبزواری ( 1345 - 1271 خورشیدی - سامرا ) ، پسر میرزا موسی فقیه سبزواری ( 1336 - 1265 قمری - سبزوار ) و از سادات حسینی است . نسب میرزا حسین با ۳۹ واسطه به حسین اصغر فرزند علی بن الحسین امام چهارم شیعیان ختم می شود . میرزا موسی فقیه سبزواری، از فقیهان و مجتهدان اواخر دوره سلسله قاجار در سبزوار است . [۱۲]
تولدویرایش
تحصیلات و استادانویرایش
میرزا حسین فقیه سبزواری بخشی از دروس مقدماتی و ابتدایی را در سامرا و بخشی دیگر را در طول چهار سال در نجف آموخت. تا ۱۷ سالگی تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در سبزوار به پایان رساند و برای تحصیل علوم سطح حوزه، سال ۱۲۸۷ عازم مشهد شد. در محضر عبدالجواد ادیب نیشابوری، حسن برسی و سید محمدباقر مدرس، علوم ادبی و فقه و اصول دوره سطح حوزه را طی چهار سال آموخت و فروردین ۱۲۹۱ به سبزوار بازگشت.[۱۴]
تیر ۱۲۹۲ ازدواج کرد و ضمن تدریس در حوزه علمیه سبزوار فلسفه آموخت و دوره عالی فقه و اصول را نزد میرزا حسین علوی سبزواری از شاگردان ملا هادی سبزواری و میرزای شیرازی، شاگردی کرد.[۱۵] وی برای تکمیل تحصیلات عازم نجف شد. در طول ده سال اقامت در نجف، در حلقههای درس خارج فقه و اصول سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا محمدحسین نایینی، آقا ضیاءالدین عراقی، سید محمد فیروزآبادی و اساتید دیگر حضور یافت و از سوی علمای برجسته نجف به «فقیه سبزواری» اشتهار یافت و توانست از همه استادان خود اجازه اجتهاد دریافت کند.[۱۶][۱۷][۱۸]
هم بحثها و تدریس ضمن تحصیلویرایش
میرزا حسین فقیه سبزواری، دوره اصول نائینی را با محمدعلی کاظمینی،[۱۹] صاحب تقریرات نائینی، و فقه را با سید محمود شاهرودی (۱۲۶۲–۱۳۵۳) و دروس دیگر را با موسی خوانساری، علی محمد بروجردی (۱۲۷۶–۱۳۵۳) و سید محمد میبدی کرمانشاهی مباحثه نمود و خود تقریرات یک دوره کامل اصول نائینی را نوشت. در نجف، کتاب کفایة الاصول آخوند خراسانی را در مسجد هندی به زبان عربی؛ و از حفظ[۲۰] تدریس مینمود.
بازگشت به ایرانویرایش
با تکمیل تحصیلات و نیل به اجتهاد پس از ده سال در نجف سال ۱۳۰۷ به سبزوار بازگشت؛ و در مشهد به تدریس خارج فقه و اصول و فلسفه و اقامه جماعت در مسجد گوهرشاد پرداخت.
مبارزه با تبعیض نژادی و یهودیستیزی در مشهدویرایش
روزهای ۲۶ و ۲۷ فروردین ۱۳۲۵، در اثر سوء تفاهم ساده ای، مسلمانان و یهودیان مشهد در محله یهودیان درگیر شدند که با میانجی گری علی اکبر نهاوندی و صدور اعلامیه برای آتشبس از سوی میرزا حسین فقیه سبزواری، حادثه کوچکی که میرفت به غائله بزرگی در جهت یهودیستیزی تبدیل شود، پایان گرفت و هر دو سوی نزاع، به احترام این دو؛ و نصیحت و توصیه آنان به لزوم زندگی مسالمت آمیز دست از جدال و منازعه کشیدند. این ماجرا، معروف به واقعه الله داد میباشد.[۲۱]
تألیفات و آثار علمیویرایش
آثارعلمی فقیه سبزواری تقریرات درس اصول میرزای نایینی و رساله « قضاء فوائت » ، تقریرات درس خارج فقه سید ابوالحسن اصفهانی است. [۲۲] [۲۳] «هدایة الانام»رساله عملیه بنا بر فتواهای فقیه سبزواری و مناسک حج، هردو منتشر شدهاست.[۲۴][۲۵]
اساتیدویرایش
- سید حسن صدر (مشهور به محدث کاظمینی)
- عبدالجواد ادیب نیشابوری (مشهور به ادیب اول)
- میرزا حسین نوری (مشهور به محدث نوری)
- میرزا حسین علوی مجتهد سبزواری (مشهور به حاجی بزرگ)
- محمدکاظم خراسانی (مشهور به آخوند خراسانی)
- افتخارالحکماء طالقانی (شاگرد حاج ملا هادی سبزواری)
- میرزا محمدحسین نایینی (مشهور به میرزای نایینی)
- سید ابوالحسن اصفهانی
- ضیاءالدین عراقی (مشهور به آقا ضیاء عراقی)
- شیخ حسن برسی
- سید محمدکاظم طباطبایی یزدی (صاحب العروه الوثقی)
- شیخ حسن مامقانی
شاگردانویرایش
- محمدتقی شریعتی
- سید شهاب الدین مرعشی نجفی
- مهدی الهی قمشه ای
- سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
- محمدابراهیم آیتی بیرجندی
- عباس واعظ طبسی
- سید علی حجت هاشمی خراسانی
- سید اسماعیل بلخی
- سید محمود مجتهدی سیستانی
- محمدرضا شفیعی کدکنی
- محمدرضا نوغانی
- مرتضی اشرفی شاهرودی
- احمد روحانی
ابعاد شخصیت علمی و معنوی فقیه سبزواری از نگاه شاگردان و پژوهشگرانویرایش
بسیاری از شاگردان و مریدانش، در وصفش سخنها گفتهاند که در اینجا (ویکی گفتاورد) نقل شدهاست.
درگذشتویرایش
میرزا حسین فقیه سبزواری ۱۵ بهمن ۱۳۴۵ درگذشت. روزنامه خراسان[۲۶] و روزنامه آفتاب شرق گزارشی از این رویداد منتشر کردند.[۲۷][۲۸] پیکر او در صحن رضوان از بیوتات حرم رضوی به خاک سپرده شد. محمدتقی آملی، فقیه و فیلسوف شیعه، بنا به وصیت خودش در مقبره میرزا حسین فقیه سبزواری به خاک سپرده شدهاست.
جستارهای وابستهویرایش
- حرم امام رضا
- میرزا موسی فقیه سبزواری
- آرامگاه موسی فقیه سبزواری
- میرزای شیرازی
- سید ابوالحسن اصفهانی
- محمدحسین نائینی
- آقا ضیاءالدین عراقی
- سید حسن صدر
- عبدالله مامقانی
- فاضل شربیانی
- عبدالجواد ادیب نیشابوری
- سید محمود حسینی شاهرودی
- سید شهابالدین مرعشی نجفی
- مهدی الهی قمشهای
- محمدتقی آملی
- روش بولون
- وینچنزو بیانکینی
- کاظم مدیر شانهچی
- مهدی مروارید
- حوزه علمیه خراسان
- فهرست اهالی سبزوار
- علیمحمد بروجردی
- مدرسه محمدیه (سبزوار)
- مسجد جامع سبزوار
- سید علینقی امین
- محمدتقی شریعتی
- عباس واعظ طبسی
- فهرست مراجع تقلید شیعه
- جیگی جیگی ، ننه خانم
منابعویرایش
- ↑ آیة الله زارعی استاد حوزه علمیه قم
- ↑ خبرگزاری تسنیم
- ↑ صفحه 69، کتاب پنجاه چهره فاخر خراسان بزرگ، جمال مدیر شانه چی، کتابدار توس، چاپ اول، مشهد، 1398
- ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن - طبقات أعلام الشیعة - جلد ۱۴ 17 جلدی، صفحه 657، ناشر: دار احیاء التراث العربی محل نشر: بیروت
- ↑ کتاب گنجینه دانشمندان، جلد:۵ و 7، نویسنده:شریف رازی، محمد، ناشر:کتابفروشی اسلامیه، محل نشر:تهران – ایران، سال نشر:۱۳۵۲
- ↑ کتاب اثر آفرینان، زندگینامه نام آوران فرهنگی ایران، از آغاز تا 1300، زیر نظر عبدالحسین نوایی، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1379، جلد چهارم، صفحه 294
- ↑ علیرضا نوروزی، مشاهیر حوزه علمیه خراسان، جلد سوم ، انتشارات نسیم رضوان، مشهد
- ↑ صفحه 156، سیمای سبزوار، سرزمین سر بداران، محمد ابراهیم احمدی ، انتشارات نبوغ، قم، چاپ اول، پاییز 1375
- ↑ محمود بیهقی، سبزوار، شهر دیرینههای پایدار، بهمن 1370، کتابستان مشهد، صفحات 124، 168 و 173
- ↑ صفحه 150، کتاب سبزوار، شهر دانشوران بیدار، زندگینامه مشاهیر و مفاخر سبزوار، نویسنده: محمود بیهقی ، انتشارات دامینه، مشهد، 1379، 381 صفحه، چاپ سوم
- ↑ پنجاهمین سال درگذشت آیتالله العظمی فقیه سبزواری
- ↑ کتاب میراث اسلامی ایران، دفتر هفتم، ص 71، رساله سوم، احوال آیتالله میرزا حسین سبزواری به قلم خودش، روایت معلم حبیب آبادی، به کوشش رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی، 1377
- ↑ محمد جرفادقانی گلپایگانی، علمای بزرگ شیعه؛ از کلینی تا خمینی ، انتشارات: معارف اسلامی، 1364
- ↑ «روایت یک شاهد عینی از ماجرای به توپ بستن حرم امام رضا (ع) - رضوی». خبرگزاری رضوی. ۲۰۱۸-۰۳-۳۰. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۲.
- ↑ حسین نوقانی خراسانی و محمد ناصری، عمری پرافتخار، خاطرات زندگانی آیتالله العظمی فقیه سبزواری، مؤسسه مطبوعاتی بورس کتاب، مشهد، فلکه شمالی، 1346، صفحه 12
- ↑ غلامرضا جلالی، منادی رضوان، شمه ای از حیات معنوی آیتالله میرزا حسین فقیه سبزواری، صفحه ۱۵، مجله نگاه حوزه، ویژه حوزه خراسان، ضمیمه مجله حوزه، شماره ۱۸–۱۷، سال دوم، مرداد و شهریور ۱۳۷۵ http://ensani.ir/file/download/article/20130120101437-9316-250.pdf
- ↑ صفحه 69، کتاب پنجاه چهره فاخر خراسان بزرگ، جمال مدیر شانه چی، کتابدار توس، چاپ اول، مشهد، 1398
- ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن - طبقات أعلام الشیعة - جلد ۱۴ 17 جلدی، صفحه 657، ناشر: دار احیاء التراث العربی محل نشر: بیروت
- ↑ «روایت تسنیم از عالم جلیلالقدری که کارگشای مشکلات مردم بود». خبرگزاری تسنیم. ۱۳۹۸-۰۴-۱۱. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۲.
- ↑ غلامرضا جلالی، منادی رضوان، شمه ای از حیات معنوی آیتالله میرزا حسین فقیه سبزواری، صفحه ۱۵، مجله نگاه حوزه، ویژه حوزه خراسان، ضمیمه مجله حوزه، شماره ۱۸–۱۷، سال دوم، مرداد و شهریور ۱۳۷۵ http://ensani.ir/file/download/article/20130120101437-9316-250.pdf
- ↑ «یهودیها برای توسعه به مشهد آوردهشدند». shahraraonline.ir. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۲.
- ↑ کتاب میراث اسلامی ایران، دفتر هفتم، ص 71، رساله سوم، احوال آیتالله میرزا حسین سبزواری به قلم خودش، روایت معلم حبیب آبادی، به کوشش رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی، 1377
- ↑ محمد علی کاظمینی خراسانی صاحب تقریرات نایینی
- ↑ علامه آقا بزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، جلد 25، صفحه 173
- ↑ فهرست کتابهای چاپی فارسی، جلد ۵، نویسنده:مشار، خان بابا، ناشر: مؤلف، محل نشر: تهران – ایران، صفحه 5458
- ↑ روزنامه خراسان، شماره 5091، یکشنبه 16 بهمن 1345
- ↑ روزنامه آفتاب شرق، سال چهلم، شماره 9039، 15 بهمن 1345
- ↑ غلامرضا جلالی ، منادی رضوان ، شمه ای از حیات معنوی آیتالله میرزا حسین فقیه سبزواری ، صفحه ۱۵ ، مجله نگاه حوزه ، ویژه حوزه خراسان ، ضمیمه مجله حوزه ، شماره ۱۸ - ۱۷ ، سال دوم ، مرداد و شهریور
پیوند به بیرونویرایش
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به میرزا حسین فقیه سبزواری در ویکیگفتاورد موجود است. |