میکروستلایت

(تغییرمسیر از میکروساتلیت)

میکروستلایت یا ریزماهواره[۱] (انگلیسی: Microsatellite) یا توالی‌های تکرارشوندهٔ کوتاه (انگلیسی: Short tandem repeats)، در برگیرندهٔ توالی‌های تکراری یک، دو، سه یا چهار نوکلوتیدی است که در سراسر ژنوم واقع شده‌است. تکرارهای میکروستلایت‌ها به ندرت داخل توالی‌های کدکننده قرار می‌گیرند، اما تکرارهای سه نوکلوتیدی درون ویا نزدیک ژن‌ها، با بعضی بیماری‌های توارثی مرتبط می‌باشند. این تغییر در تعداد تکرارها در اثر جفت شدن نادرست تکرارهای پشت سرهم دورشته مکمل DNA طی همانندسازی DNA رخ می‌دهد که به نام جفت شدن ناجور رشته لغزنده [slipped strand mispairing] است. تصور می‌شود که مضاعف سازی‌ها یا حذف‌ها در توالی‌های بلندتر DNA تکراری پشت سرهم در اثر کراسینگ اور نابرابر توالی‌های DNA غیراللی برروی کروماتیدهای کروموزوم‌های همولوگ یا کروماتیدهای خواهری ایجاد شوند. امروزه DNA میکروستلایت‌ها برای آزمایش‌های پزشکی قانونی و تشخیص ابوت [رابطه پدر - فرزندی] به کار می‌روند. همچنین آنها برای ردیابی ژنی در خانواده‌های با یک بیماری ژنتیکی با جهش ناشناخته سودمند می‌باشند.[۲][۳][۴][۵][۶]

منابع ویرایش

  1. ریزماهواره، واژۀ مصوب فرهنگستان زبان فارسی برای Microsatellite. https://wiki.apll.ir/word/index.php/Microsatellite
  2. کتاب اصول ژنتیک پزشکی امری ویرایش پانزدهم 2017 ترجمه لیلا یوسفیان و حسن وحیدنژاد
  3. Grünewald TG, Bernard V, Gilardi-Hebenstreit P, Raynal V, Surdez D, Aynaud MM, et al. (September 2015). "Chimeric EWSR1-FLI1 regulates the Ewing sarcoma susceptibility gene EGR2 via a GGAA microsatellite". Nature Genetics. 47 (9): 1073–8. doi:10.1038/ng.3363. PMC 4591073. PMID 26214589.
  4. Brinkmann B, Klintschar M, Neuhuber F, Hühne J, Rolf B (June 1998). "Mutation rate in human microsatellites: influence of the structure and length of the tandem repeat". American Journal of Human Genetics. 62 (6): 1408–15. doi:10.1086/301869. PMC 1377148. PMID 9585597.
  5. Kit S (December 1961). "Equilibrium sedimentation in density gradients of DNA preparations from animal tissues". Journal of Molecular Biology. 3 (6): 711–6. doi:10.1016/S0022-2836(61)80075-2. PMID 14456492.
  6. King DG, Soller M, Kashi Y (1997). "Evolutionary tuning knobs". Endeavour. 21 (1): 36–40. doi:10.1016/S0160-9327(97)01005-3.