منطقه زمانی

منطقه‌ای که زمان استاندارد یکنواخت را رعایت می‌کند
(تغییرمسیر از ناحیه زمانی)

منطقهٔ زمانی محدوده‌ای از یک زمان استاندارد یکنواخت است که از آن برای مقاصد قانونی، بازرگانی و اجتماعی استفاده می‌شود. مناطق زمانی معمولاً به‌جای پیروی دقیق از طول جغرافیایی، از مرزهای بین کشورها و تقسیمات کشوری آن‌ها تبعیت می‌کنند، زیرا هماهنگ بودن زمان در مناطقی که ارتباطات مداومی دارند، از نظر عملی سودمندتر است.

نقشهٔ مناطق زمانی جهان

هر منطقهٔ زمانی با یک اختلاف زمانی استاندارد نسبت به ساعت هماهنگ جهانی (UTC) تعریف می‌شود. این اختلاف‌ها از یوتی‌سی ۱۲:۰۰- تا یوتی‌سی ۱۴:۰۰+ متغیر است و معمولاً مضربی از یک ساعت کامل است، اما در برخی مناطق، این اختلاف شامل ۳۰ یا ۴۵ دقیقهٔ اضافی نیز می‌شود، مانند زمان استاندارد هند و زمان نپال. برخی مناطق در یک منطقهٔ زمانی ممکن است در بخشی از سال از یک اختلاف زمانی متفاوت استفاده کنند که معمولاً شامل یک ساعت جلو رفتن در بهار و تابستان است؛ این روش به ساعت تابستانی (DST) معروف است.

فهرست اختلاف‌های زمانی با ساعت هماهنگ جهانی

ویرایش
 
مناطق زمانی در جهان

در جدول زیر، مکان‌هایی که از ساعت تابستانی استفاده می‌کنند، با اختلاف زمانی آن‌ها نسبت به ساعت هماهنگ جهانی در زمانی که ساعت تابستانی اعمال نمی‌شود، فهرست شده‌اند. هنگامی که ساعت تابستانی اعمال می‌شود، که معمولاً در بهار و تابستان است، اختلاف زمانی آن‌ها یک ساعت افزایش می‌یابد (به‌جز در جزیرهٔ لرد هاوو که این افزایش ۳۰ دقیقه است).

برای مثال، در دورهٔ اجرای ساعت تابستانی، ایالت کالیفرنیا از یوتی‌سی ۷:۰۰- پیروی می‌کند و بریتانیا از یوتی‌سی ۱:۰۰+ استفاده می‌کند.

اختلاف زمانی ساعت هماهنگ جهانی مکان‌هایی که از ساعت تابستانی استفاده نمی‌کنند مکان‌هایی که از ساعت تابستانی استفاده می‌کنند
یوتی‌سی ۱۲:۰۰-
یوتی‌سی ۱۱:۰۰-
یوتی‌سی ۱۰:۰۰-
  جزایر کوک
  پلی‌نزی فرانسه (عمدتاً)

  جزیره جانستون
  ایالات متحده آمریکا: هاوایی

  ایالات متحده آمریکا: جزایر آندریانوف، جزایر چهار کوه، جزایر نزدیک، جزایر رت (جزایر آلیوتی، آلاسکا)
یوتی‌سی ۹:۳۰-   پلی‌نزی فرانسه: جزایر مارکیز
یوتی‌سی ۹:۰۰-   پلی‌نزی فرانسه: جزایر گامبیر   ایالات متحده آمریکا: آلاسکا (عمدتاً)
یوتی‌سی ۸:۰۰-   جزیره کلیپرتون
  جزایر پیت‌کرن
یوتی‌سی ۷:۰۰-   کانادا: بریتیش کلمبیا (شمال شرق)، یوکان
  مکزیک: باخا کالیفرنیا سور، نایاریت (عمدتاً)، سینالوآ، ایالت سونورا
  ایالات متحده آمریکا: آریزونا (عمدتاً)
  کانادا: آلبرتا، بریتیش کلمبیا (جنوب شرق)، قلمروهای شمال غربی، نوناووت (غرب)، ساسکاچوان (منطقهٔ لویدمینستر)
  مکزیک: چی‌واوا (مرز شمال غرب)
  ایالات متحده آمریکا: آریزونا (ملت ناواهوکلرادو، آیداهو (عمدتاً)، کانزاس (غرب)، مونتانا، نبراسکا (غرب)، نیومکزیکو، نوادا (مرز شمال شرقی)، داکوتای شمالی (جنوب غرب)، اورگن (شرق)، داکوتای جنوبی (غرب)، تگزاس (غرب)، یوتا، وایومینگ
یوتی‌سی ۶:۰۰-
  کانادا: منیتوبا، نوناووت (مرکزی)، انتاریو (غرب)
  شیلی: جزیره ایستر
  مکزیک (مرز شمال شرق)
  ایالات متحده آمریکا: آلاباما، آرکانزاس، فلوریدا (شمال غرب)، ایلینوی، ایندیانا (شمال غرب، جنوب شرق)، آیووا، کانزاس (عمدتاً)، کنتاکی (غرب)، لوئیزیانا، میشیگان (مرز شمال غرب)، مینه‌سوتا، می‌سی‌سی‌پی، میزوری، نبراسکا (عمدتاً)، داکوتای شمالی (عمدتاً)، اکلاهما، داکوتای جنوبی (عمدتاً)، تنسی (عمدتاً)، تگزاس (عمدتاً)، ویسکانسین
یوتی‌سی ۵:۰۰-
یوتی‌سی ۴:۰۰-
  آنگویلا
  آنتیگوآ و باربودا
  آروبا
  باربادوس
  بولیوی
  برزیل: آمازوناس (عمدتاً)، ماتو گروسو، ماتوگروسو جنوبی، روندونیا، رورایما
  جزایر ویرجین انگلستان
  کانادا: استان کبک (شرق)
  جزایر کارائیب هلند
  کوراسائو
  دومینیکا

  گرنادا
  جزیره گوادلوپ
  گویان
  مارتینیک
  مونتسرات
  پورتوریکو
  سنت بارثلمی
  سنت کیتس و نویس
  سنت لوسیا
  سنت مارتین
  سنت وینسنت و گرنادین‌ها
  سنت مارتین
  ترینیداد و توباگو
  جزایر ویرجین ایالات متحده
  ونزوئلا

  برمودا
  کانادا: لابرادور (عمدتاً)، نیوبرانزویک، نوا اسکوشیا، جزیره پرنس ادوارد
  شیلی (عمدتاً)
  گرینلند: پایگاه فضایی پیتوفیک
یوتی‌سی ۳:۳۰-   کانادا: نیوفاندلند، لابرادور (جنوب شرق)
یوتی‌سی ۳:۰۰-   سنت پیر و ماژلان
یوتی‌سی ۲:۰۰-   برزیل: فرناندو دی نورونیا
  جورجیای جنوبی و جزایر ساندویچ جنوبی
  گرینلند (عمدتاً)
یوتی‌سی ۱:۰۰-   کیپ ورد   پرتغال: آزور
یوتی‌سی ۰۰:۰۰±   جزایر فارو
  گرنزی
  جمهوری ایرلند
  جزیره من
  جرزی
  پرتغال (عمدتاً)
  اسپانیا: جزایر قناری
  بریتانیا
یوتی‌سی ۱:۰۰+
یوتی‌سی ۲:۰۰+
یوتی‌سی ۳:۰۰+
یوتی‌سی ۳:۳۰+   ایران
یوتی‌سی ۴:۰۰+
یوتی‌سی ۴:۳۰+   افغانستان
یوتی‌سی ۵:۰۰+
یوتی‌سی ۵:۳۰+
یوتی‌سی ۵:۴۵+     نپال
یوتی‌سی ۰۶:۰۰+
یوتی‌سی ۶:۳۰+
یوتی‌سی ۷:۰۰+
یوتی‌سی ۸:۰۰+
یوتی‌سی ۸:۴۵+   استرالیا: یوکلا
یوتی‌سی ۹:۰۰+
یوتی‌سی ۹:۳۰+   استرالیا: قلمرو شمالی   استرالیا: استرالیای جنوبی، شهرستان یانکووینا[۵]
یوتی‌سی ۱۰:۰۰+   استرالیا: قلمرو پایتختی استرالیا، قلمرو خلیج جرویس، نیو ساوت ولز (عمدتاً)، تاسمانی، ویکتوریا
یوتی‌سی ۱۰:۳۰+   استرالیا: جزیره لرد هاوو (افزایش ساعت تابستانی ۳۰ دقیقه است)
یوتی‌سی ۱۱:۰۰+   جزیره نورفک
یوتی‌سی ۱۲:۰۰+   نیوزیلند (عمدتاً)
یوتی‌سی ۱۲:۴۵+   نیوزیلند: جزایر چتم
یوتی‌سی ۱۳:۰۰+
یوتی‌سی ۱۴:۰۰+   کیریباتی: جزایر لاین

تاریخچه

ویرایش

این مفهوم ابتدا در انگلستان عصر ویکتوریا به وجود آمد. در تاریخ ۱ دسامبر ۱۸۴۷ و سپس در ۲۳ اوت ۱۸۵۲ نود و هشت درصد انگلستان چنین ساعتی را پذیرفته بودند. پس از انگلستان، نیوزیلند دومین کشوری بود که برای خود منطقه زمانی تعریف کرد. برای اولین بار در ایران مفهوم منطقه زمانی، توسط محمود حسابی با نامه‌نگاری به وجود آمد.

در آغاز، حرکت قطارها، کار زمان‌بندی حرکت قطارها همه را سردرگم می‌کرد. قطارها و شبکه راه‌آهن که در قرن نوزدهم در رشد اقتصادی و پیشرفت صنعتی کشورها نقش مهمی ایفا می‌کردند، در حرکت تدریجی به سمت تعیین یک ساعت مرجع و استاندارد تأثیر زیادی داشتند.[۶]

با پیشرفت شبکه راه‌آهن و کشتی‌رانی در قرن نوزدهم، سفرهای طولانی تسهیل شد و تفاوت در ساعت یا وقت محلی کشورهای مختلف بیش از گذشته مهم شد. همزمان با گسترش شبکه راه‌آهن در اروپا و ایالات متحده آمریکا نیاز برای تعیین یک ساعت مرجع و همگانی جدی‌تر شد.[۶]

به عنوان مثال در آمریکا هر شهری وقت محلی خود را تعیین می‌کرد و این برای مسافران و شرکت‌های راه‌آهن سر درگمی زیادی ایجاد می‌کرد. در آغاز کار شرکت‌های راه‌آهن خاک آمریکا را به صد محدوده زمانی گوناگون تقسیم کردند، ولی در نهایت این محدوده‌ها و ساعت مرجع آنها به چهار مورد شاخص کاهش یافت.[۶]

مبدأ این خط‌ها، خطی است که از وسط دوپایه تلسکوپ رصدخانه سلطنتی گرینویچ در لندن می‌گذرد که در زبان انگلیسی به اختصار GMT می‌گویند که مخفف سه کلمه Greenwich Mean Time است. ساعت‌های دیگر نسبت به این سنجیده می‌شوند. قبلاً مناطقی مثل عربستان سعودی و پاریس و چند جای دیگر هم مبدأ بوده‌اند.

نمونه‌ای از تقسیم‌بندی‌های مختلف

ویرایش

آمریکا

ویرایش

ایالات متحده آمریکا دارای ۴ منطقه زمانی رسمی شامل منطقه زمانی شرقی، منطقه زمانی مرکزی، منطقه زمانی کوهستانی و منطقه زمانی اقیانوس آرام است.[۶]

روسیه

ویرایش

روسیه با بیش از ۱۶۰ درجه طول جغرافیایی ۱۰ منطقه زمانی را دربر گرفته است و اختلاف ساعت در منطقه مسکو با شرقی‌ترین نقطه روسیه در شبه‌جزیره چوکچی و شبه‌جزیره ساخالین ۹ ساعت است.[۶]

کشور پهناور هند نیز یک ساعت مرجع واحد دارد و این سیستم میراث احداث راه‌آهن توسط بریتانیایی‌ها در این کشور است.[۶]

در چین نیز با تعیین یک ساعت واحد و سراسری کار را ساده کردند. اما به خاطر پهناوری خاک چین و چندین طول جغرافیایی که از عرض کشور عبور می‌کند داشتن یک ساعت واحد، زمان‌بندی و برنامه‌ریزی امور را بر مبنای وقت محلی پیچیده کرده است. تمام کشور از ساعت مرجع پکن تبعیت می‌کند. حتی آنهایی که در منتهی‌الیه غربی کشور مثلاً در ایالت سین‌کیانگ زندگی می‌کنند. در نتیجه مردم مجبورند خیلی زود سر کار بروند و در ماه‌های تابستان در این ایالت خورشید در ساعات نیمه شب غروب می‌کند. تعیین یک ساعت مرجع و واحد برای چین یک تصمیم سیاسی بود و حزب کمونیست چین در سال ۱۹۴۹ با قبضه قدرت در این کشور برای ایجاد اتحاد سیاسی این تصمیم را گرفت. اما بسیاری از ساکنان ایالت سین کیانگ که مسلمان هستند هنوز هم در امور روزانه وقت محلی را مبنا قرار می‌دهند که شکل آرامی از نافرمانی در برابر حکومت مرکزی است.[۶]

کره شمالی

ویرایش

کره شمالی از سال ۲۰۱۵، ساعت رسمی خود را که میراث امپراتوری ژاپن بود با انگیزه‌های سیاسی و تاریخی، نیم ساعت عقب کشید.[۶]

نپال تنها کشور جهان و جزایر چاتام و شهرک یوکلا تنها قلمروهای جهان هستند که محدوده زمانی خود را به جای یک ساعت یا نیم ساعت بر مبنای ۴۵ دقیقه تعیین کرده‌اند. ساعت مرجع نپال ۵ ساعت و ۴۵ دقیقه از ساعت گرینویچ جلوتر است. چون بر اساس طول جغرافیایی‌ای تعیین شده که از کوهستانی در حومه کاتماندو پایتخت کشور عبور می‌کند.[۶]

قطب‌ها

ویرایش

در قطب شمال و قطب جنوب که همه طول‌های جغرافیایی به یکدیگر می‌پیوندند، تعیین ساعت محلی پیچیده‌تر است و بنابراین قطب شمال و جنوب ساعت رسمی ندارند. ایستگاه‌های تحقیقات علمی که در محدوده قطب شمال مستقر هستند هر یک از ساعت رسمی کشور متبوع خود پیروی می‌کنند. قطب جنوب فقط یک ایستگاه تحقیقات علمی دارد که متعلق به آمریکاست؛ ولی چون کارکنان آن از خاک نیوزیلند به آن سفر می‌کنند از وقت محلی نیوزیلند تبعیت می‌کند.[۶]

کره ماه

ویرایش

پس از اولین سفر موفقیت‌آمیز انسان به کره ماه در سال ۱۹۶۹، کنت ال فرانکلین (به انگلیسی: Kenneth Franklin) ستاره‌شناس آمریکایی یک ساعت مخصوص برای مسافران به کره ماه اختراع کرد. او مقیاس جدیدی برای اندازه‌گیری زمان ابداع کرد که ماه نو (لونیشن) (به انگلیسی: Lunation) نام گرفت و معادل ۲۹٫۵۳۰ روز در کره زمین است؛ همان زمانی که یک دور کامل ماه به دور کره زمین طول می‌کشد.[۶]

ایستگاه فضایی بین‌المللی

ویرایش

فضانوردان مستقر در ایستگاه فضایی بین‌المللی با وجود اینکه سفر خود به ایستگاه را از خاک قزاقستان شروع کرده و در حرکت مستمر آن در مدار زمین از محدوده‌های زمانی گوناگون عبور می‌کنند، ساعت هماهنگ جهانی را مبنا قرار می‌دهند.[۶]

جستارهای وابسته

ویرایش

یادداشت‌ها

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ در حوالی رمضان از یوتی‌سی ۰۰:۰۰ پیروی می‌کند.[۱][۲][۳]

منابع

ویرایش
  1. "Morocco Re-Introduces Clock Changes for Ramadan 2019". Timeanddate.com. April 19, 2019. Archived from the original on December 28, 2020.
  2. "Time Zone in Casablanca, Morocco". Timeanddate.com. Archived from the original on March 30, 2021.
  3. "Time Zone in El Aaiún, Western Sahara". Timeanddate.com. Archived from the original on February 14, 2021.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ "Décret nº 2017-292 du 6 mars 2017 relatif au temps légal français" [Decree no. 2017-292 of 6 March 2017 relative to French legal time] (به فرانسوی). Légifrance. March 8, 2017. Archived from the original on December 2, 2020.
  5. "Standard Time Act 1987 No 149". New South Wales Government. Retrieved February 29, 2024.
  6. ۶٫۰۰ ۶٫۰۱ ۶٫۰۲ ۶٫۰۳ ۶٫۰۴ ۶٫۰۵ ۶٫۰۶ ۶٫۰۷ ۶٫۰۸ ۶٫۰۹ ۶٫۱۰ ۶٫۱۱ چگونه تقسیم جهان به محدوده‌های زمانی همه را سردرگم کرد بی‌بی‌سی فارسی، ۱۷ مرداد ۱۳۹۴