ناداستان یا ادبیات غیرداستانی (کتاب غیرداستانی) یک غلط مصطلح است. این واژه برگردان (برابرنهادِ) کلمه Nonfiction است. در ادبیات غرب، نثر به دو گونه fiction و nonfiction تقسیم بندی شده. این واژه‌ها در فارسی به غلط ، داستان و ناداستان ترجمه شده‌اند. درحالی‌که باید «افسانه» و «راستینه» یا ادبیات «واقعیت‌محور» و «غیرواقعیت‌محور» ترجمه شوند. اتفاقا در نوشته‌های واقعیت‌محور (یا همان غیرداستانی) به تناوب از داستان استفاده می‌شود ولی داستان‌هایی که عناصر تشکیل دهنده آن‌ها را ما‌به‌ازاء‌های واقعی تشکیل داده‌اند مثلا: انسان‌ها، اماکن، تاریخ‌ها، آمار، اطلاعات و هرآنچه در نوشته واقعیت‌محور (یا همان غیرداستانی) می‌خوانیم، همگی مستند و واقعی هستند. این درحالی است که در افسانه یا نوشته‌غیر‌واقعیت محور، همه یا بخشی از اطلاعات صورت‌بندی واقعی ندارد و زاده طرح و تخیل نویسنده است. نوشته واقعیت‌محور چه بلند باشد مثل کتاب و چه کوتاه مثل مقاله و جُستار، محتوایی است که گاه به شکل روایت و گاهی به شکلی غیر‌روائی نگاشته می‌شود. در این گونه، نویسنده با نیت خیر، برای توسعه حقیقت، تشریح وقایع، معرفی اشخاص، یا ارائه اطلاعات، مسئولیت می‌پذیرد.[۱] در مقابل، در نوشته‌های غیرواقعیت‌محور (داستان)، خالق اثر صریحاً یا تلویحاً از واقعیت سرباز می‌زند و این گونه به عنوان ادبیات داستانی (غیرواقعیت‌محور) طبقه‌بندی می‌شود.[۱][۲]

هدف ادبیات غیرداستانی تعلیم عامه مردم است(البته نه به معنای آموزش کلاسیک و کاملاً علمی و تخصصیِ عاری از ملاحظات زیباشناختی)، همچنین تغییر و اصلاح نگرش، رشد افکار، ترغیب، یا بیان تجارب و واقعیات از طریق مکاشفهٔ «مبتنی بر واقعیت». ژانر ادبیات غیرداستانی به مضمون‌های بی‌شماری می‌پردازد و فرم‌های متنوعی دارد. برخی از انواع ادبی غیر داستانی را می‌توان در بخش نثر تعلیمی که خود زیرمجموعه ادبیات تعلیمی است طبقه‌بندی کرد.

انواع ادبی غیرداستانی

  1. زندگی‌نامه‌ها
  2. دانش‌نامه‌ها
  3. فرهنگ‌ها
  4. اطلس‌ها و کتاب‌های جغرافیایی
  5. کتاب‌های تاریخی
  6. کتاب‌های درسی
  7. نوشته‌های کمک‌درسی
  8. کتاب‌های علمی-آموزشی
  9. طرح درس‌ها
  10. مقاله‌های پژوهشی
  11. خبرها
  12. گزارش‌های ویژه
  13. یادداشت‌ها
  14. گفت‌وگو
  15. یادداشت‌های روزانه
  16. سفرنامه‌ها
  17. نامه‌ها
  18. سندها
  19. نوشته‌های دین‌شناسی
  20. نقدهای ادبی

جستارهای وابسته ویرایش

ادبیات داستانی

داستان

منابع ویرایش

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Farner, Geir (2014). "Chapter 2: What is Literary Fiction?". Literary Fiction: The Ways We Read Narrative Literature. Bloomsbury Publishing USA. Archived from the original on 3 August 2016. Retrieved 16 September 2016.
  2. Culler, Jonathan (2000). Literary Theory: A Very Short Introduction. Oxford University Press. p. 31. Non-fictional discourse is usually embedded in a context that tells you how to take it: an instruction manual, a newspaper report, a letter from a charity. The context of fiction, though, explicitly leaves open the question of what the fiction is really about. Reference to the world is not so much a property of literary [i.e. fictional] works as a function they are given by interpretation.

پیوند به بیرون ویرایش

https://1karbalad.com/non-fiction/