نادر آراسته

سیاستمدار ایرانی

نادر میرزا آراسته (۱۲۶۵ تبریز۱۳۵۳) شاهزاده قاجار و دیپلمات و دولتمرد دوران قاجار و پهلوی بود.

نادر میرزا آراسته
وزیر راه ایران
دوره مسئولیت
۲۲ اسفند ۱۳۲۷ – اردیبهشت ۱۳۲۸
پادشاهمحمدرضا شاه پهلوی
نخست‌وزیرمحمد ساعد
پس ازمحمد سجادی
پیش ازحمید سیاح
دوره مسئولیت
۲۳ اردیبهشت ۱۳۲۴ – آبان ۱۳۲۴
نخست‌وزیرابراهیم حکیمی
محسن صدر
پس ازنصرالله انتظام
پیش ازمحمدحسین فیروز
وزیر پست و تلگراف و تلفن
دوره مسئولیت
۱ تیر – ۲۱ اسفند ۱۳۲۷
نخست‌وزیرعبدالحسین هژیر
محمد ساعد
پس ازمحمدعلی وارسته
دوره مسئولیت
۵ آذر ۱۳۲۳ – ۲۸ فروردین ۱۳۲۴
نخست‌وزیرمحمد ساعد
پس ازیوسف مشار
سفیر ایران در شوروی
دوره مسئولیت
اردیبهشت ۱۳۲۸ – ۱۳۳۲
پس ازحمید سیاح
پیش ازحمید سیاح
وزیر مختار ایران در آلمان
دوره مسئولیت
۱۳۱۶ – ۱۳۱۹
وزیر مختار ایران در آرژانتین
دوره مسئولیت
۱۳۱۴ – ۱۳۱۶
وزیر مختار ایران در لهستان
دوره مسئولیت
دی ۱۳۱۲ – شهریور ۱۳۱۴
استاندار اصفهان
دوره مسئولیت
۱۳۲۴ – ۱۳۲۷
استاندار گیلان
دوره مسئولیت
۱۳۲۰ – ۱۳۲۳
اطلاعات شخصی
زاده۱۲۶۶ خورشیدی
تبریز،
درگذشته۱۳۵۳ خورشیدی (۸۵ سال)
تهران،
ملیت ایران
فرزندانفرهاد آراسته
محل تحصیلدانشکده حقوق سن پیترزبورگ
پیشهسیاستمدار

در روسیه تحصیل کرد و پس از پایان تحصیلات در دانشكده‏ حقوق دانشگاه سن پطرزبورگ در سال ۱۲۸۷ به عنوان مترجم زبان روسى به استخدام وزارت امور خارجه درآمد.[۱] سپس در سال ۱۲۹۷ نایب کنسول ایران در حاج طرخان روسیه شد و سال بعد، پس از بازگشت به ایران، رئیس بلدیه (شهردار) رشت و شد و روزنامه‌ای به نام بلدیه نیز در این شهر منتشر کرد تا اینکه رشت به تصرف جنگلی‌ها درآمد و او به تهران رفت و پس از كودتاى سوم اسفند ۱۲۹۹ به ریاست اداره‏ عثمانى و شوروى در وزارت امورخاجه رسید.

پس از سقوط دولت سیدضیاءالدین طباطبایی، نادر میرزا به عنوان مستشار به سفارت ایران در لندن فرستاده شد. وزیرمختاری ایران در شیلى سمت بعدی‌اش بود تا اینکه در سال ۱۳۰۹ به ایران برگشت و حاکم خوزستان شد. دو سال بعد که رضاشاه از خوزستان بازدید می‌كرد از آراسته تقدیر به عمل آورد. آراسته از محبت شاه استفاده و از هواى گرم خوزستان شكوه کرد، شاه دستور داد او را به جای سردسیرى بفرستند و آراسته در سال ۱۳۱۲ به وزیرمختارى ایران در لهستان منصوب شد.[۱]

وزیر مختار ایران در آرژانتین (از سال ۱۳۱۴) و وزیرمختار ایران در آلمان (از سال ۱۳۱۶) سمت‌های بعدی آراسته بود. در شهریور ۱۳۲۰ که ایران اشغال و مجبور به قطع رابطه با آلمان شد، آراسته به ایران بازگشت و استاندار گیلان شد. سهام‌‏السلطان بیات که نخست‌وزیر شد، او را در پنجم آذر ۱۳۲۳ به عنوان وزیر پست و تلگراف و تلفن به مجلس معرفی کرد.

آراسته در كابینه‏‌هاى كوتاه مدت حكیم‌‏الملک و صدرالاشراف که پس از بیات سر کار آمدند، وزیر راه بود، سپس استاندار اصفهان شد. در سال ۱۳۲۷ بار دیگر وزیر پست و تلگراف شد (در کابینه عبدالحسین هژیر) و در دولت بعدی که محمد ساعد تشكیل داد، ابتدا وزیر پست و تلگراف و بعد وزیر راه بود.

دوران وزارت راه آراسته کوتاه بود و در اردیبهشت ۱۳۲۸ با سمت سفارت ایران به مسكو رفت و نزدیک به پنج سال در این مأموریت باقى ماند. او برخی آثار ادبی روسی، از جمله نمایشنامه کمدی بازرس اثر گوگول را به فارسی ترجمه کرده است.

مدفن وي امامزاده عبدالله شهرري مي باشد.

پانویس

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ عاقلی، باقر (۱۳۸۰شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران، تهران: نشر گفتار با همکاری نشر علم، ص. ص٫ ۴، شابک ۹۶۴-۵۵۷۰-۵۷-۳