نجمه خاتون

همسر موسی کاظم و مادر علی بن موسی الرضا

نجمه خاتون ملقب به سها [۱]همسر موسی کاظم، امام هفتم شیعیان و مادر علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعیان و فاطمه معصومه بوده است.

اصالت اسپانیایی یا فرانسوی ویرایش

نجمه خاتون اصالتاً اهل مورسیا (به عربی: مرسیه) اندلس در اسپانیا بوده است.[۲]

بعضی وی را اهل شهر مارسی در جنوب فرانسه می‌دانند و به همین دلیل وی (خَیزُران مَرسِیه) شناخته می‌شد.[۳]

نام‌ها و کنیه ویرایش

نخستین نام وی تُکتُم (نام دیگر آب زمزم) بود سپس نجمه، اَرْوی، سُکَن، ام‌البنین، خَیْزُران، سُها[۴] و مرسیه نیز نامیده شده‌است و پس از تولد علی بن موسی الرضا ملقب به طاهره شد. همچنین کنیه‌اش ام‌البنین است.[۵]

فرزندان ویرایش

نجمه خاتون، مادر علی بن موسی الرضا، فاطمه معصومه، فضل بن موسی، سید جلال‌الدین اشرف، حمیده خاتون و سید جعفر است.

ازدواج با موسی کاظم ویرایش

نجمه خاتون در تحت آموزش و تربیت حمیده، مادر موسی کاظم قرار داشت و بعد با فرزندش موسی بن جعفر ازدواج کرد. به روایت شیعه، حمیده به واسطه خوابی که دیده بود، وی را به همسری موسی کاظم برگزید. وی در تشیع به عنوانی زنی با ایمان و دانشمند شناخته می‌شود.[۶]

درگذشت و مزار ویرایش

وی در مدینه درگذشت؛ مشهور است که قبر وی همراه قبر حمیده خاتون در مَشْرَبه ام ابراهیم باشد. مقبره مشربه اکنون با یک دیوار سیمانی محاصره شده و بارها به دست وهابی‌ها تخریب شده‌است و هیچ اثری از مدفونین در آنجا از شخصیت‌های بزرگ اسلامی دیده نمی‌شود. در منابع اسلامی شیعه، زیارت و نماز خواندن در مسجد و مشربه ام ابراهیم بسیار تأکید شده‌است و همواره مورد توجه شیعیان قرار داشته‌است.[۷]

کتاب زندگینامه ویرایش

مصباح موسوی از روحانیان مشهدی کتابی با نام بانوی اندلس درباره زندگی نجمه خاتون نگاشته است که در بهار ۱۴۰۰ ش منتشر شده است.[۸]

منابع ویرایش

  1. المقالات و الفرق- سعد بن عبدالله ابی الخلف الاشعری، صفحه
  2. https://www.irna.ir/news/84376107
  3. قائمی، در مکتب عالم آل محمد، ۱۳۷۸ش، ص۳۰.
  4. المقالات و الفرق- سعد بن عبدالله ابی الخلف الاشعری، صفحه 95
  5. زاهدی، بررسی احوال فرزندان امام موسی کاظم(ع) و نقش آنها در تاریخ تشیع، 69.
  6. «بانو نجمه خاتون مادر گرامی امام رضا (ع)». وب‌گاه آفتاب.
  7. نجمه خاتون، ستاره مغرب، مادر خورشید مشرق بایگانی‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine کتابخانه سایت آستانه حضرت معصومه
  8. https://www.irna.ir/news/84376107

پیوند به بیرون ویرایش