نمادهای اسلام نشانه‌ها و نمادهای دیداری هستند که ناگفتاری و نانوشتاری‌اند و برای بیان آشنایی با اسلام یا یک سنت ویژه در اسلام که احساس شادی، غم، هواخواهی (طرفداری) و دیگر را برای مخاطب فراخوان می‌کند یا حتی برای نشان دادن باورها و اندیشه‌ها به‌کار می‌رود.[۱]

برخی نمادها چون سبز از گاه‌ها پیش و در بسیاری از جاها، با اسلام پیوند خورده‌اند. دیگر نمادها دارای درازا و گسترهٔ محدود و کراندار هستند.

هنر اسلامی بیش‌تر از اینگونه نمادها برای نمایش اندیشه‌های پیچیده بهره می‌برد (پیکرنگاری را ببینید). معماری اسلامی نیز اینگونه نمادها را برای آراستن ساختمان‌های دینی همچون مسجدها، خوانگاه‌ها، درگاه‌ها و دیگر به کار برده‌است. در پرچم‌های پاکستان، ترکیه، موریتانی، صحرای غربی، کومور، آذربایجان، الجزایر، مالزی، سنگاپور، ازبکستان، ترکمنستان، تونس و لیبی نشان ماه و ستاره دیده می‌شود که نماد اسلام است. همچنین پرچم جمهوری اسلامی ایران نیز با شعار اسلامی لا اله الا الله و ۲۲ الله اکبر، نشان اسلامی بودن کشور است. در پرچم کشورهای عربستان سعودی و افغانستان شعار اسلامی لا اله الا الله محمد رسول‌الله دیده می‌شود که صرفاً برای اسلامی بودن کشور انتخاب شده‌است.[۲][۳]

هلال و ستاره ویرایش

 
پرچم عثمانی و سپس ترکیه از ۱۹۳۶

هلال و ستاره نماد سنتی شهر قسطنطنیه (استانبول امروزی) بوده‌است که بعدها توسط ترکان عثمانی به کار گرفته می‌شود و پس از آن به یکی از نمادهای اسلام تبدیل می‌شود. این نماد در پرچم کشورهای اسلامی ترکیه و پاکستان نمایان است.

ویژگی‌های ظاهری ساختمان‌های دینی ویرایش

جهت‌یابی ساختمان‌های دینی در گذشته با خورشید، ماه، ستارگان یا سیارات در یک راستا قرار می‌گرفت و اغلب نزدیک کوه‌ها، غارها، درخت‌ها یا رودخانه‌های سرشناس ساخته می‌شد. شباهت ساختمان‌های دینی همه ادیان مفهوم مرکزیت به‌عنوان فضایی مقدس است. این مرکز با دروازه‌ها چارچوب در بخش بیرونی و درونی شناخته می‌شود. نور و رنگ نیز از ویژگی‌های متمایز این عمارت‌ها تلقی می‌شود که هرکدام از ساختمان‌های دینی براساس سنت‌های دینی و فرهنگی خود و همچنین خاستگاه‌ها و بنیادهای خود از رنگ نقاشی‌های دیواری، اشکال اساطیری، شیشه‌کاری منقوش انعکاس نور خورشید و انعکاس نور ماه بهره می‌گیرند.[۴]

نگارخانه ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

پانویس ویرایش

  1. It was extracted by at-Ṭabarānī in al-Awsaṭ: Ahmad bin Rashdine narrated that Abdul Ghaffar bin Dawud Saleh al-Harrani said: Hayyan bin Obeidillah told us that Abu Mijlaz Laheq bin Humeid narrated on authority of Ibn Abbas who said: "The flag of the Messenger of Allah صلی الله علیه وسلم was black and his banner white, written on it: There is no deity but God, and Muḥammad is His Messenger."
  2. Islamic flags بایگانی‌شده در ۲۰۰۷-۰۶-۱۰ توسط Wayback Machine
  3. «Saudi Aramco World : Flags of the Arab World». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ نوامبر ۲۰۰۵. دریافت‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۲۴.
  4. رضا شاطریان-تحلیل معماری مساجد ایران-ص3