نورآباد (دلفان)
نورآباد شهری است، در شمال غرب استان لرستان. این شهر مرکز شهرستان دلفان است و آب و هوایی سرد و کوهستانی و طبیعتی زیبا برای گردشگری دارد. این شهر یکی از شهرهای مرتفع ایران با ارتفاع بیش از ۲۰۰۰ متر از سطح دریا است که در سال ۱۳۶۸ از بخشداری به فرمانداری ارتقاء یافت. همچنین نام قدیمی این شهر (دُم آیزه) بوده‌است.[۳] از مناطق دیدنی و زیارتی آن می‌توان به مهراب کوه افسانه‌ای، آرامگاه امامزاده ابراهیم (ملقب به بابابزرگ)، امامزاده پیرمحمد و کوه کماندار اشاره کرد. نورآباد به شهر مفرغ باستانی معروف است.[۴][۵]این شهر تنها شهر ۱۰۰درصد لک نشین استان لرستان می باشد.
| نورآباد | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | لرستان |
| شهرستان | دلفان |
| نام(های) دیگر | نویرآباد، نویرآوا |
| نام(های) پیشین | دم آیزه |
| سال شهرشدن | ۱۳۵۲ |
| مردم | |
| جمعیت | ۷۱،۶۰۰ نفر (۱۴۰۰) |
| رشد جمعیت | ۱٬۲ |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۲۵۴۶ کیلومتر مربع |
| ارتفاع | ۱۸۵۶ |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | ۵۵۰ تا۶۰۰ mm |
| روزهای یخبندان سالانه | ۱۰۹ روز در سال |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | محمد خاص امیری |
| ره‌آورد | برساق، عسل، روغن محلی، گردو، لبنیات، آدامس محلی و… |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۶۶[۱] |
| وبگاه | |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران ۴۱ ص |
  نورآباد روی نقشه ایران
۳۴°۰۵′شمالی ۴۷°۵۸′شرقی / ۳۴٫۰۸°شمالی ۴۷٫۹۷°شرقی | |
زبان
ویرایشمردم دلفان به لکی سخن می‌گویند.[۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵] که رایج در مناطق غرب ایران است.[۱۶]
هنرمندان
ویرایشرضا مریدی(نوازنده سرنا)
عرفان مریدی(نوازنده سرناوکمانچه)[۱۷]
محمد فیروزی(نوازنده کمانچه)[۱۸]
صابر القاسی(نوازنده کمانچه)
جمعیت
ویرایشبنا بر سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، جمعیت شهر نورآباد لرستان ۶۵۶۸۹ نفر بوده‌است.[۱۹]
موقعیت جغرافیایی
ویرایششهر نوراباد در شمال غربی استان لرستان قرار گرفته و فاصله‌اش تا مرکز استان یعنی شهر خرم‌آباد ۸۵ کیلومتر، تا کرمانشاه ۹۵ کیلومتر، تا تهران ۴۹۰ کیلومتر، تا نهاوند ۶۰ کیلومتر، تا هرسین ۵۰ کیلومتر و تا الشتر ۴۰ کیلومتر است.
مراکز دانشگاهی
ویرایش- مرکز آموزش عالی دلفان (زیر شاخه‌ای از دانشگاه لرستان)
- دانشگاه پیام نور مرکز دلفان
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد دلفان
- دانشگاه علمی کاربردی نورآباد
همچنین اولین مرکز رشد دانشگاه‌های پیام نور کل کشور بعد از کوهدشت لرستان در شهر نورآباد تأسیس شد.[نیازمند منبع]
بوستان‌ها
ویرایش| ردیف | مهمترین‌ها |
|---|---|
| ۱ | پارک شهر (هاشمی) |
| ۲ | بوستان باباطاهر عریان |
| ۳ | پارک سیمرغ |
| ۴ | پارک فردوسی (علی‌آباد) |
اماکن عمومی
ویرایشتنها بیمارستان نورآباد، بیمارستان ابن سینای نورآباد است. همچنین یک موزه مردم‌شناسی دارد. این شهر دارای یک زمین فوتبال، یک سالن استخر و سالن تیراندازی ست.
منابع
ویرایش- ↑ «پیش‌شماره شهرستان‌های استان لرستان» (PDF). وبگاه مخابرات استان لرستان. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴.
- ↑ نورآباد
- ↑ «دانشنامهٔ رشد: توزیع شهرهای ایران برحسب ارتفاع از سطح دریا». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ سپتامبر ۲۰۱۲.
- ↑ «مشاهیر:lakestan». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۲.
- ↑ «مشاهیر:lakestan». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۲.
- ↑ «دلفان». دانشنامه جهان اسلام. دریافت‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۱۶.
- ↑ «زبان لکی در اتنولوگ».
- ↑ «زبان کردیِ لکی در گلاتولوک».
- ↑ «Both of these linguists declared that Laki was related to Kurdish and different from Lori. Since then, all linguists and other scholars consider Laki to be included in the Northwest group of Iranian language and include Lori among the Southwest group of Iranian languages. It has been only recently that some linguists, on the basis of a new scientific approach, have begun to have doubt about 0this kind of classifications in general».
- ↑ ««زبان‌ها و گویش‌های ایران. منبع: کتاب تاریخ زبان فارسی نویسنده: دکتر پرویز ناتل خانلری»». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۳.
- ↑ محمد، آیت (۱۳۸۲). سیری در تاریخ سیاسی کرد. پرسمان.
- ↑ «Kurdish language - Britannica Online Encyclopedia».
- ↑ «Ethnologue report for laki».
- ↑ «لغت‌نامهٔ دهخدا، لکی».
- ↑ دکتر محمد دبیر مقدم. «رده‌شناسی زبانهای ایرانی». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۳.
- ↑ Ethnologue report for language code:lki
- ↑ https://samanjavanan.ir/?p=901
- ↑ https://modbe.ir/?p=4106
- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.