فتومتری

شیدسنجی یا به لاتین فُتومِتری (به انگلیسی: Photometry) دانش اندازه‌گیری نور از منظر میزان روشنایی دریافتی چشم انسان است.^[۱] نورسنجی با پرتوسنجی که دانش اندازه‌گیری انرژی تابشی (شامل نور) از منظر توان مطلق است، متفاوت است. در نورسنجی مدرن، توان تابشی در هر طول موجی با یک تابع درخشندگی وزن دهی می‌شود که حساسیت روشنایی انسان را مدل می‌کند.

Photopic (daytime-adapted, black curve) and scotopic [۱] (darkness-adapted, green curve) luminosity functions. The photopic includes the CIE 1931 standard [۲] (solid), the Judd-Vos 1978 modified data [۳] (dashed), and the Sharpe, Stockman, Jagla & Jägle 2005 data [۴] (dotted). The horizontal axis is wavelength in nm.

چشم و فُتومِتری ویرایش

چشم انسان به همه طول موج‌های نور دیدنی به یک اندازه حساس نیست. فُتومِتری می‌کوشد با توزین توان اندازه‌گیری شده در هر طول موج با فاکتوری که میزان حساسیت چشم انسان در طول موج را باز می‌نماید، این حساسیت را محاسبه کند. مدل استاندارد پاسخ چشم به نور به عنوان تابعی از طول موج با یک تابع درخشندگی مشخص می‌شود. پاسخ چشم در شرایط نورانی با شرایط تاریکی متفاوت است. فُتومِتری بر اساس پاسخ چشم در شرایط نورانی مبتنی است و در نتیجه اندازه‌گیری‌های فُتومِتریک ممکن است در شرایطی مانند مهتاب یا اخترتاب که رنگ‌ها قابل تشخیص نیستند، دقیق نباشد.

جستارهای وابسته ویرایش

تابش‌سنجی

پانویس ویرایش

↑ Michael Bass (ed.), Handbook of Optics Volume II - Devices, Measurements and Properties, 2nd Ed., McGraw-Hill 1995, ISBN 978-0-07-047974-6 pages 24-40 through 24-47

۲.شید Šid به چم light,sunlight برابر درست پارسی با Photo در یونانی. ریشه واژه از پهلوی شَت shining,radiant,btight و سپس از اوستایی خشَ وِتَ میباشد.

[Bass95-1] Michael Bass (ed.), Handbook of Optics Volume II - Devices, Measurements and Properties, 2nd Ed., McGraw-Hill 1995, ISBN 978-0-07-047974-6 pages 24-40 through 24-47

[۱]