یاخته گلیال
نوروگلیا ها یا پی‌بان‌ها یا پی‌چسب‌ها یا سلول های گلیال، سلول های پشتیبان دستگاه عصبی هستند که وظیفه حمایت از سلول های عصبی را بر عهده دارند. پی‌بان‌ها سیستم عصبی مرکزی را به هم پیوند داده و به طریق فیزیکی و شیمیایی از آن محافظت می‌کنند. علاوه بر این مواد شیمیایی و غذایی مورد نیاز یاخته‌های عصبی را فراهم می‌آورند.
| Neuroglia | |
|---|---|
 Illustration of the four different types of glial cells found in the central nervous system: ependymal cells (light pink), astrocytes (green), microglial cells (dark red), and oligodendrocytes (light blue). | |
| شناسه‌ها | |
| MeSH | D009457 |
| TA98 | A14.0.00.005 |
| TH | H2.00.06.2.00001 |
| FMA | 54536 54541، 54536 |
این سلول‌ها در لابه‌لای نورون‌ها (پی‌یاخته‌ها) قرار دارند و نقشی محافظتی دارند. شمارشان ۱۵-۱۰ برابر پی‌سلول‌هاست. اینها نیز به دو قسمت محیطی و مرکزی تقسیم‌بندی می‌شوند.
اگرچه پی‌بان‌ها کوچکتر از یاخته‌های عصبی هستند، از نظر تعداد ۱۰ تا ۵۰ برابر آنها هستند به طوری که نیمی از حجم مغز و نخاع را شامل می‌شوند. این یاخته‌ها به چهار دستهٔ کلی تقسیم می‌شوند:
- آستروسیتها (اختریاخته‌ها)
- الیگودندروسیتها (یاخته‌های کم‌شاخه)
- یاخته‌های میکروگلیال (ریزپی‌بان‌ها)
- یاخته‌های اپندیم
یاخته‌های میکروگلیال (ریزپی‌بان‌ها) از بقیه کوچکتر هستند. بر همین اساس به الیگودندروسیتها، آستروسیتها و اپندیم، روی هم رفته درشت‌پی‌بان یا ماکروگلیال می‌گویند.
تاریخچه یاخته گلیالویرایش
نخستین بار دانشمندی به نام ویرخف مادهٔ میان بافت عصبی که یاخته‌های عصبی را فرا گرفته است، را نوروگلیا یا چسب عصب نامید. اکنون ما می‌دانیم که آن چسب ساختمان یاخته‌ای دارد.
عکس هایی از یاخته گلیالویرایش
منابعویرایش
- آرتور گایتون، جان ادوارد هال (۱۳۸۶)، «فیزیولوژی عصبی»، فیزیولوژی پزشکی گایتون، ترجمهٔ احمدرضا نیاورانی، سماط، شابک ۹۶۴-۵۷۸۹-۹۸-۲
- تونی اسمیت، سو دیویدسن (۱۳۸۴)، مغز و سیستم عصبی، ترجمهٔ عباس تیرگانی، بیژن معصوم، نشر سنبله، شابک ۹۶۴-۳۹۲-۰۷۱-۲
- پ. لاژه (۱۳۷۵)، بیولوژی و فیزیولوژی عصبی، ترجمهٔ علی حائری روحانی، انتشارات دانشگاه تهران