نیلوفر آبی

نیلوفر آبی
آرایه‌شناسی
فرمانرو:	گیاه
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
راسته:	نیلوفرآبی‌سانان
تیره:	نیلوفرآبیان
سرده:	Nymphaea; L.
Species
	درحدود ۵۰ گونه شامل:; نیلوفر آبی سفید - European White Water-lily; Nymphaea amazonum; Nymphaea ampla; Nymphaea blanda; Nymphaea caerulea - Egyptian Blue Water-lily; Nymphaea calliantha; نیلوفر آبی کاندیدا; نیلوفر آبی شنلی - Cape Blue Water-lily; Nymphaea citrina; نیلوفر آبی آفریقای شرقی; Nymphaea elegans; Nymphaea fennica; Nymphaea flavovirens; Nymphaea gardneriana; نیلوفر آبی گیگانتی - Australian Water-lily; Nymphaea heudelotii; Nymphaea jamesoniana; نیلوفر آبی کوتوله - Dwarf Water-lily; نیلوفر آبی ببری - Egyptian White Water-lily; نیلوفر آبی رومانی; نیلوفر آبی استرالیای شمالی - Native to Australia's Top End; نیلوفر آبی موزی - Yellow Water-lily; نیلوفر آبی آفریقای غربی - Native to tropical West Africa; نیلوفر آبی قرمز و آبی - Red and blue water lily (گل ملی of سری‌لانکا); نیلوفر آبی بیدستر - Fragrant Water-lily; نیلوفر آبی کرکین - Hairy water lily (گل ملی of بنگلادش); Nymphaea rubra - India Red Water-lily; Nymphaea rudgeana; Nymphaea stuhlmannii; Nymphaea sulfurea; Nymphaea tetragona - Pygmy Water-lily; نیلوفر آبی ذره‌بینی; نیلوفر آبی ویولاسه

نیلوفر آبی (به پارسی میانه: نیلوپر) یا نیلوفر آبی مصری (به انگلیسی: Egyptian lotus) (نام علمی: Nymphaea) نام یک سرده از تیرهٔ نیلوفرآبیان است. نام دیگر این گل واتر لیلی (به انگلیسی: Water Lily) است اما برخلاف نامش به تیره سوسن تعلق ندارد.

نیلوفر آبی مصری گل ملی کشور مصر است.^[۱] همچنین این گل یکی از نمادهای ملی ایران نیز به‌شمار می‌آید و در سنگ نگاره‌های پارسه (تخت جمشید) نیز دیده می‌شود. یک گونه از این گل که نیلوفر آبی مقدس نامیده می‌شود، نماد شهر کرمانشاه و رنگ آن گل نیز رنگ نمادین این شهر است.^[۲] این گل در سرآب نیلوفر در نزدیکی شهر کرمانشاه می‌روید و به عنوان نمادی از آیین مهر در نقوش طاق بستان نیز مورد استفاده قرار گرفته‌است.^[۳]^[۴]

نامویرایش

نام این گل در زبان پارسی پهلوی نیلوپر بوده‌است. به معنای گلی با پرهای نیلی رنگ. با حمله مسلمانان به ایران و تأثیر زبان عربی به پارسی، این نام معرب شده و به شکل کنونی نیلوفر درآمده است.

تقدس مذهبیویرایش

نیلوفرآبی در آئین هندو، نشان «زندگی و زایندگی» و طبق باورِ آئین بودایی، نشان «پاکی و تقدس» است.^[۵]

نیلوفر در اسطوره‌هاویرایش

در ایران نیلوفر، نماد ایزدبانو آناهیتا بوده‌است. در اساطیر یونان، ایزدبانو آفرودیت و در اسطوره‌های هند، ایزدبانو لاکشمی با این گل پیوند دارند. در برخی روایت‌های اسطوره‌ای، میترا در میان گل نیلوفر زاده می‌شود.