ونون یکم
ونون یکم یا ونن یکم (یونانی باستان: ΟΝΩΝΗΣ، تلفظ: Onōnēs؛ لاتین: Vonones) (اشک هفدهم)، هفدهمین شاهنشاه اشکانی از حدود ۸ تا ۱۲ میلادی بود. او فرزند ارشد فرهاد چهارم اشکانی بود (حکومت ۳۷ – ۲ قبل از میلاد مسیح) و در ۲۰ پیش از میلاد بر اساس پیمانی که پدرش با آگوستوس بسته بود، به عنوان گروگان به رم فرستاده شد.[۱]
| ونون یکم | |
|---|---|
| شاه شاهان | |
 سکه ونون یکم، ضرب سلوکیه | |
| شاهنشاه اشکانی | |
| سلطنت | ۸ – ۱۲ م |
| پیشین | ارد سوم |
| جانشین | اردوان دوم |
| شاه ارمنستان | |
| سلطنت | ۱۲ – ۱۸ م |
| پیشین | تیگران پنجم و آراراتِ |
| جانشین | آرتاشس سوم |
| درگذشته | ۱۹ م کیلیکیه |
| خاندان | اشکانیان |
| پدر | فرهاد چهارم |
برآمدن ویرایش
پس از ترور ارُد سوم در حدود ۶ میلادی، اشکانیان از آگوستوس خواستند که یکی از فرزندان شاه را باز پس بفرستد تا اورا به شاهی برگزینند.[۲] آگوستوس ونون را فرستاد و او نتوانست پادشاهی با ثباتی داشته باشد زیرا او با فرهنگ و و رسوم اشکانی آشنایی نداشت و به عنوان یک رومی رشد و نمو پیدا کرده بود.[۳]
سقوط ویرایش
پس از مدتی اشراف اشکانی سعی کردند که اورا از شاهی برکنار کنند؛ بنابراین مخفیانه با یکی دیگر از اعضای خاندان اشکانی، به نام اردوان دوم اشکانی، که در بین قبایل داهان در شرق پارت زندگی می‌کرد مذاکره کرده و وی را به پادشاهی دعوت کردند. در یک جنگ داخلی وی ونون را شکست داده و از کشور اخراج کرد.
سکه‌ها ویرایش
سکه‌های ونون یکم از ۸ تا ۱۲ میلادی قدمت دارند و دارای این نوشته هستند که «شاه وونونس، فاتح آرتابانوس» که یادآور یک پیروزی موقتی بر رقیبش اردوان سوم هستند. نوشته‌ها بر روی سکه‌ها دربارهٔ اردوان دوم از سال ۱۰ شروع می‌شود. سکه‌های سال ۱۲ بیانگر این هستند ونن به ارمنستان گریخته و در آنجا به پادشاه رسیده.[۴] اردوان دوم از این موضوع ناراحت بود و خواستار رفتن او از آنجا شد و چون آگوستوس نمی‌خواست جنگ با اشکانیان را آغاز کند، ونن را از آنجا را به سوریه منتقل کرده، و به واقع در آنجا زندانی بود.[۵] بعداً به کیلیکیه منتقل شد،[۶] و هنگامی که در حدود ۱۹ میلادی سعی در فرار داشت، توسط نگهبانان خود کشته شد.[۷][۸]
معنی لغوی ویرایش
نام ونون به معنی «پیروز» می‌باشد که ریشه در زبان پارتی دارد و توسط خاندان سلطنتی اشکانی استفاده شده است.[۹][۱۰]
منابع ویرایش
- ↑ Tacitus, The Annals 2.1
- ↑ Tacitus, The Annals 2.2
- ↑ One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Meyer, Eduard (1911). "Vonones s.v. Vonones I.". In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica (به انگلیسی). Vol. 28 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 211.
- ↑ Tacitus, The Annals 2.3
- ↑ Tacitus, The Annals 2.4
- ↑ Tacitus, The Annals 2.58
- ↑ Tacitus, The Annals 2.68
- ↑ One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Meyer, Eduard (1911). "Vonones s.v. Vonones I.". In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica (به انگلیسی). Vol. 28 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 211.
- ↑ Gazerani 2015, p. 15.
- ↑ Rezakhani 2017, p. 33.
- خدادادیان، اردشیر، اشکانیان، منصور، ۱۳۸۰
- Gazerani, Saghi (2015). The Sistani Cycle of Epics and Iran's National History: On the Margins of Historiography. BRILL. pp. 1–250. ISBN 9789004282964.
- Rezakhani, Khodadad (2017). "East Iran in Late Antiquity". ReOrienting the Sasanians: East Iran in Late Antiquity. Edinburgh University Press. pp. 1–256. ISBN 978-1-4744-0030-5. JSTOR 10.3366/j.ctt1g04zr8. (نیازمند ثبت‌نام)
ونون یکم درگذشتهٔ: ۱۹ میلادی
| ||
| عنوان سلطنتی | ||
|---|---|---|
| پیشین: ارد سوم |
شاهنشاه ایران ۱۲ – ۱۸ میلادی |
پسین: اردوان سوم |
