خوآن رولفو: تفاوت میان نسخه‌ها

| نام = خوانخوآن رولفو

| نام اصلی = خوانخوآن نپوموسنو کارلوس پرز رولفو ویزکاینو

| فرزندان = کلودیا برنیس رولفو{{•}} خوانخوآن فرانسیسکو رولفو{{•}} خوانخوآن پابلو رولفو{{•}} [[خوانخوآن کارلوس رولفو]]

'''خوانخوآن نپوموسنو کارلوس پرز رولفو ویزکاینو''' {{اسپانیایی|Juan Nepomuceno Carlos Pérez Rulfo Vizcaíno}} {{تتم|۱۶ مه|۱۹۱۷|[[آپلکو]]، [[خالیسکو]]|۷ ژانویه|۱۹۸۶|[[مکزیکوسیتی]]|م}} [[نویسنده]] و [[عکاس]] [[مکزیک|مکزیکی]] است. وی از مهم‌ترین نویسندگان [[آمریکای لاتین]] به شمار می‌رود. او تنها دو کتاب منتشر کرد: [[پدرو پارامو]] (رمان) و [[دشت سوزان (کتاب)|دشت سوزان]] (مجموعه داستان‌های کوتاه)<ref>{{پک|گونسالس اچه‌وریا|۱۳۸۸|ک=داستان‌های کوتاه آمریکای لاتین|ص=۲۶۲}}</ref>

''خوانخوآن رولفو'' در ۱۶ مه سال ۱۹۱۷ در [[آپلکو|آپلکوی]] [[مکزیک]]<ref>{{پک|رولفو|۱۳۸۷|ک=پدرو پارامو|ص=}}</ref> در خانواده‌ای زمین‌دار زاده شد که زمین‌های آن‌ها در [[انقلاب مکزیک]] از بین رفت. دوران کودکی‌اش ناگوار بود؛ او در سال‌های ۱۹۲۶-۱۹۲۹ شاهد خشونت‌آمیزترین وقایع [[جنگ مذهبی]] [[کاتولیک|کاتولیکی]] بود؛ در سال ۱۹۲۳ وقتی که ''رولفو'' شش‌ساله بود پدرش دو تن از عموهایش در [[جنگ کاتولیکی]] کشته شد و در ۱۹۲۷ مادرش را نیز از دست داد. پس از چندی نیز انقلاب و جنگ به [[خالیسکو]] استان محل تولد او کشیده شد. همین موضوع‌ها زمینه و فضای آثار او را تشکیل می‌دهند.<ref>{{پک|رولفو|۱۳۸۷|ک=پدرو پارامو|ص=پشت جلد}}</ref> پس از مرگ والدینش مدتی را نزد مادربزرگش در دهکدهٔ «[[سن گابریل (خالیسکو)|سن‌گابریل]]» به سر برد<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref> در ده سالگی به [[پرورشگاه]] «مدرسه سوئیز سیلوا» سپرده شد و چهار سال (۱۹۲۸–۱۹۳۲) آن‌جا بود.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

''رولفو'' در تمام زندگی کتاب‌خوانیکتاب‌خوآنی سیری ناپذیر بود. علاقه‌اش به [[کتاب]] وقتی هشت‌ساله بود به صورتی تصادفی بروز کرد؛ در آن زمان به دلیل وضعیت ناخوشایند [[کلیسا]] که منجر به شورش‌های کاتولیکی شده بود، [[کشیش]] منطقه تمام کتابخانهٔ خود را نزد مادر بزرگ ''رولفو'' به امانت گذاشت و او تمام کتاب‌های آن کتابخانه را مطالعه کرد.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

در ۱۶ سالگی قصد ثبت‌نام در [[دانشگاه گوادالاخا]] را داشت که به دلیل [[اعتصاب]] طولانی دانشجویان، موفق به ثبت نام نشد؛ به [[مکزیکوسیتی]] رفت و در همان‌جا ماندگار شد. پدربزرگش وکیل دعاوی بود و می‌خواست که ''خوانخوآن'' حقوق بخواندبخوآند ولی او از عهدهٔ امتحان ورودی دانشگاه برنیامد و در ۱۸ سالگی در ادارهٔ مهاجرت وزارت کشور مشغول به کار شد. این کار ظاهراً بی‌ربط در نوشتن به او کمک کرد؛ ابتدا در محدودهٔ ایالت فعالیت می‌کرد، بعد فعالیتش به تمام کشور گسترش پیدا کرد. [[گویش|گویش‌ها]]، آداب و رسوم محلی را آموخت و بدین وسیله شناختی فرهنگی پیدا کرد و آن‌ها را در نوشته‌هایش به کارگرفت.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

در سال ۱۹۴۸ با کارلا آپایچیو ازدواج کرد و صاحب چهار فرزند شد. برای گذران زندگی خانوادگی شغل‌های گوناگونی داشت: از ۱۹۳۵ تا ۱۹۴۵ در ادارهٔ مهاجرت، از ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۳ در [[شرکت گودریچ]]، در سال‌های ۱۹۵۵ و ۱۹۵۶ در Paoaloapan و از ۱۹۶۲ تا کمی پیش از مرگ، در انستیتوی زبان‌های بومی مشغول به کار بود که ارتباطی با نویسندگی نداشت. در سال‌های ۱۹۵۲ تا ۱۹۶۲ به عنوان تولیدکنندهٔ تلویزیون و [[فیلم‌نامه‌نویس]] توانست هم بنویسد و هم درآمد منظم داشته باشد.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

''خوانخوآن رولفو'' نویسندگی را از سال ۱۹۴۰ شروع کرد و اولین رمانش را از بین برد. در سن ۳۵ سالگی مجموعهٔ ۱۵ داستان کوتاه به نام «[[دشت سوزان (کتاب)|دشت سوزان]]» را منتشر کرد: چشم‌اندازی بی‌رحمانه از دنیای پیرامونش، دختری که مجبور به [[روسپیگری]] می‌شود، شوهری قرمساق که در سفری زیارتی می‌میرد و مردمی که فقر آن‌ها را از پا انداخته‌است. در سال ۱۹۵۳ شروع به نوشتن رمان «[[پدرو پارامو]]» کرد. آثار او آنچه که «[[رمان انقلاب مکزیک]]» می‌گویند را جمع بندی کرده‌است.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

وی بعد از انتشار این دو اثر عملاً داستان‌نویسی را کنار گذاشت ولی به روش‌های دیگری چهرهٔ اصلی جهان ادبی مکزیک باقی‌ماند. ''رولفو'' در سال ۱۹۴۴ مجلهٔ ادبی «[[مجله پان|پان]]'' {{اسپانیایی|Pan}} را پایه‌گذاری کرد. در سال ۱۹۵۶ شروع به [[فیلم‌نامه|فیلم‌نامه‌نویسی]] برای [[سینما]] و [[تلویزیون]] کرد. با همکاری ''[[کارلوس فوئنتس]]'' و ''[[گابریل گارسیا مارکز]]'' یکی از بهترین فیلم‌نامه‌هایش را به نام «El Gallodoro» را نوشت که فیلمی از آن در سال ۱۹۶۴ ساخته شد.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

در دههٔ ۶۰ ''رولفو'' دومین رمانش را به نام «La Cordillera» نوشت ولی بدون این‌که آن را منتشر کند یا به کسی نشان بدهد، از بین برد.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

گرچه آثار او از نظر کمی مختصر است، هرگز کسی نسبت به کیفیت آن‌ها تردیدی نداشته‌است. رمان «[[پدرو پارامو]]» به چاپ بیستم و نهم رسیده و به هجده زبان ترجمه شده‌است. کتاب مجموعه داستان‌های کوتاه او [[دشت سوزان (کتاب)|دشت سوزان]] به چاپ دوازدهم رسیده و به نه زبان ترجمه شده‌است.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

زبان ''رولفو'' در داستان‌هایش [[فولکور]] است و لحن داستان او برای همه لحنی آشنا. او راوی تقابل‌های دوگانه‌است. آثارش آکنده‌اند از [[بهشت]] و [[دوزخ]]، [[عشق]] و [[نفرت]] و تاریکی و روشنایی. بیان داستانی او همانند شعر است. او در «[[پدرو پارامو]]» این فرم شعرگونه را رعایت کرده و توانسته در شهر مردگان، زندگی را جاری کند.<ref>{{پک/بن|۱۳۹۰|ک=پرونده‌ای برای خوانخوآن رولفو|ص=}}</ref>

''رولفو'' به پیروی از [[ناتورالیسم]] فرانسوی، با جریان غالب داستان‌سرایی [[مکزیک]] مبارزه کرد؛ او تخیل و واقعیت را به هم آمیخت، از جملات کوتاه استفاده و به جای حالت [[خودآگاه|خودآگاهی]]، توجه خود را به رفتار معطوف کرد و از داوری آشکار شخصیت‌هایی که توصیفشان می‌کرد خودداری کرد. آثار ''رولفو'' نشان می‌دهد که تحت تأثیر [[نویسندگان نوردیک]] مثل ''[[کنوت هامسون]]''، ''[[سلما لاگرلوف]]''، ''[[فرانس امیل سیلانپا]]'' {{به فنلاندی|Frans Eemil Sillanpää}} و ''[[هالدور کیلجان لاکسنس]]'' {{ایسلندی|Halldór Laxness}} بوده‌است. همچنین در آثار ''رولفو'' ردپایی از ''[[امیلی برونته]]'' و ''[[ویلیام فاکنر]]'' دیده می‌شود.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

خصوصیت بارز داستان‌های ''رولفو'' رابطهٔ مشکل‌ساز پدر و پسر، [[فلاش‌بک]] به خشونت، [[وقایع‌نگاری]] وارونه، تصاویر به‌یادماندنی و سنگینی گناه و مرگ است. اغلب [[دیالوگ|دیالوگ‌ها]]، مثل [[مونولوگ]] است. شاعر مکزیکی ''[[اوکتاویا پاز]]''، دربارهٔ ''رولفو'' گفته‌است: «تنها رمان‌نویس مکزیکی که به جای تشریح، تصویری از پیرامون فیزیکی به ما می‌دهد.»<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

با وجود حجم کم آثار منتشر شده، برای آثار ''رولفو'' احترام فراوانی قائل شده‌اند به طوری که در سال ۱۹۷۰ برندهٔ [[جایزه ادبیات مکزیک|جایزهٔ ادبیات مکزیک]] شد و در سال ۱۹۸۰ به عضویت آکادمی زبان درآمد و در سال ۱۹۸۵ [[اسپانیا]] [[جایزهٔ سروانتس]] را برای دستاوردهای ادبی به او اعطا کرد.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

''[[انریکه کراز]]'' {{اسپانیایی|Enrique Krauze}} در کتاب خود «مکزیک: زندگی‌نامهٔ قدرت» می‌نویسد که دانشجویان جوان بسیار متعهد دههٔ ۱۹۶۰ «مبهوت رمز و راز جادویی نوشته‌های ''خوانخوآن رولفو'' شده بودند، صفحاتی که در آن‌ها قدرت و اعتبار زمامداران مکزیک در تصاویر سنگ عظیم خرد شده، حک شده‌اند.» این «سنگ خرد شده» (فروپاشی جامعهٔ شبه‌فئودال) در تمام رمان جامعه‌شناختی «[[پدرو پارامو]]» به تصویر کشیده شده‌است.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

رمان [[پدرو پارامو]] که پیشگام [[رئالیسم جادویی]] است، در سال ۱۹۵۵ منتشر و با استقبال سردی روبه‌رو شد و در طول ۴ سال بعد فقط هزار جلد از آن به فروش رفت. این رمان جسورانه ساختار جدیدی را بدعت می‌گذارد، داستان را ساکنین مردهٔ دهکده‌ای افسانه‌ای به نام «کومالا» نقل می‌کنند. رمان بعدها شناخته شد و عمیقاً در [[ادبیات امریکای لاتین]] تأثیر گذاشت.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

''[[گابریل گارسیا مارکز]]'' جمله‌ای از این کتاب را در «[[صد سال تنهایی]]» خود گنجاند. همچنین «شهر ارواح» ''رولفو'' که ساکنینش اشباح‌اند، تا اندازه‌ای منبع الهام شهر افسانه‌ای [[ماکوندو|ماکوندوی]] ''مارکز'' شد. ''گابریل گارسیا مارکز'' گفته‌است که بعد از نوشتن چهار کتاب اولش، به عنوان یک رمان‌نویس احساس کرد که متوقف شده‌است و کشف کتاب «[[پدرو پارامو]]» در سال ۱۹۶۱ زندگی او را تغییر داد و مسیر تألیف [[شاهکار|شاهکارش]]، «صد سال تنهایی» را به او نشان داده و هموار کرد. ''مارکز'' دربارهٔ تمام آثار انتشار یافتهٔ ''رولفو'' می‌گوید: «نوشته‌هایی که به ۳۰۰ صفحه هم نمی‌رسند و معتقدم به همان حجم و ماندگاری آثار ''[[سوفوکل]]'' است.»<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

''رولفو'' عکاس ماهری بود، گرچه در زمان حیاتش تعداد کمی از عکس‌هایش منتشر شد. ''[[کارلوس فوئنتس]]'' در سال ۲۰۰۲ کتابی به نام «مکزیک خوانخوآن رولفو» منتشر کرد که مجموعه‌ای از ۱۷۵ عکس است که تنها مجموعهٔ چاپ‌شده از عکس‌های ''رولفو'' است. عکس‌های این کتاب که عمدتاً بین سال‌های ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۵ گرفته شده، تصاویری است از مردم و زمین‌هایشان، زنان در لباس‌های محلی، نوازنده‌ها با آلات موسیقی. او در این عکس‌ها، آرامش، سکوت و ریتم درونی مردم خارج از شهرها را ثبت کرده‌است؛ تصاویری از ساختمان‌های مخروبه و متروکه با دیوارهایی که از شلیک [[توپخانه]] خراب شده‌اند که همه شرحی از تاریخ دردناک مردم مکزیک است.<ref>{{پک|متولی|۱۳۸۵|ک=خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷)|ص=}}</ref>

* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =رولفو | نام =خوانخوآن | عنوان =پدرو پارامو | ترجمه =احمد گلشیری | پیوند =http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/592075 | سال =۱۳۸۷ | ناشر =[[نشر آفرینگان]] | مکان =تهران | شابک =۹۷۸-۹۶۴-۹۰۲۱۷-۲-۰}}

* {{یادکرد کتاب | همان=بله | نام خانوادگی =رولفو | نام =خوانخوآن | عنوان =دشت سوزان | ترجمه =[[فرشته مولوی]] | پیوند =http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/761554 | سال =۱۳۸۹ | ناشر =[[انتشارات ققنوس]] | مکان =تهران | شابک =۹۷۸-۹۶۴-۳۱۱-۶۲۳-۱}}

* {{یادکرد وب| عنوان =پرونده‌ای برای خوانخوآن رولفو | ناشر =[[پایگاه اطلاع‌رسانی مؤسسهٔ شهر کتاب]] | سال =۱۳۹۰ | ماه = ۵ آذر | پیوند =http://www.bookcity.org/news-1433.aspx | تاریخ دسترسی =۲۵ آذر ۱۳۹۰ | پیوند بایگانی =http://www.webcitation.org/63yc2lSlK| تاریخ بایگانی =۲۵ آذر ۱۳۹۰}}

* {{یادکرد وب| نام خانوادگی =متولی | نام =مهرشید | عنوان =خوانخوآن رولفو (۱۹۸۶–۱۹۱۷) | ناشر =[[وبگاه دیباچه]] | سال =۱۳۸۵ | ماه =۲۰ مهر | پیوند =http://www.dibache.com/text.asp?cat=44&id=751 | تاریخ دسترسی =۲۵ آذر ۱۳۹۰ | پیوند بایگانی =http://www.webcitation.org/63ymZYcd5| تاریخ بایگانی =۲۵ آذر ۱۳۹۰}}

{{ترتیب‌پیش‌فرض:رولفو، خوانخوآن}}