آرکی‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

[[دماباستانیان]]{{سخ}}[[پهن‌باستانیان|پَهن‌باستانیان]]{{سخ}}[[جوان‌باستانیان]]{{سخ}}[[کوتوله‌باستانیان]]{{سخ}}}}'''باستانیان''' یا '''آرکیا''' (Archaea) (که به پارسی؛ باکتریهای باستانی ترجمه شده‌اند) گروهی از موجودات ریز تک‌یاخته‌ای هستند.

در گذشته، این گروه به عنوان یک گروه غیرعادی از باکتری‌ها قلمداد می‌شد و از آن‌ها به عنوان آرکی‌باکتری‌ها (باستان‌باکتری‌ها) یاد می‌شد ولی از آن‌جا که تاریخ تکامل باستانیان و [[زیست‌شیمی]] آن‌ها بسیار متفاوت از دیگر اشکال زیستی است امروزه در [[سامانه سه‌فرمانرویی]] از آن‌ها به عنوان یک [[فرمانرو]] جدا یاد می‌شود.

گونه‌هایی از باستانیان در اعماق اقیانوس‌ها و [[مغاک]]های ظلمانی کشف شده‌اند و می‌توانند در جایی که حتی ذره‌ای از نور خورشید به آن نفوذ نمی‌کند، زنده بمانند. پژوهشگران احتمال می‌دهند که شاید علت دوام آن‌ها در چنین مکان‌هایی روش‌های ویژهٔ مصرف [[نفت]] برای ادامه زندگی باشد.<ref>دانش - زندگی زیر ژرفنا، در: روزنامهٔ کارگزاران، [http://www.kargozaaran.com/ShowNews.php?13327 شماره ۵۱۴، چهارشنبه، ۲۲ خرداد، ۱۳۸]، بازدید: نوامبر ۲۰۰۸.</ref> آرکی باکتری‌ها معمولاً در شرایط سختی مانند دمای بالا، یا غلظت زیاد نمک زندگی می‌کنند. این شاخه کمتر از ۱۰۰ گونه را تشکیل می‌دهد؛ شامل باکتری‌های هوازی و غیر هوازی اند که با محیط‌های افراطی سازگار شده اند؛شده‌اند؛ پروکاریوت اند؛ از نظر ساختار دیواره و غشای سلول با سلول‌های یوکاریوت متفاوتند.

[[متانوژن‌ها]] آرکه‌هایی هستند که در شرایط بیهوازی متان را بعنوان محصول حتمی متابولیسم تولید میکنندمی‌کنند. آنها معمولاً در جاهای مرطوب مسئول تولید گاز متان هستند و در رودهٔ جانورانی مثل نشخوارکنندگان و انسانها مسئول تولید باد شکم هستندرشد و بقای آنها به طور مستقیم به فعالیت آنها با میکرو فلور بستگی دارد. رسوبات دریایی متانی کلا به جاهایی که از سولفات خالی شده‌اند، معمولاً زیر لایه‌های بالایی، محدود شده‌اند. بقیه اکسترمو فیل هستند و در محیطهای داغ مانند چشمه‌های آبگرم و نیز در کیلومترها زیر سطح زمین در سنگهای مذاب پوستهٔ زمین یافت شده‌اند.

متانوژنها بیهوازی اند و همینطور نمیتوانندنمی‌توانند عملکردی در شرایط هوازی داشته باشند ولی میتوانندمی‌توانند تنش اکسیژنی را برای مدت طولانی تحمل کنند.

موردی استثنا وجود دارد بنام Methanosarcina barkeri که دارای آنزیم سوپراکسید دیس موتاز است و میتواندمی‌تواند تنش اکسیژن را برای مدت بیشتری تحمل کند.

برخی که هیدروژن تروفیک نامیده میشوندمی‌شوند از CO۲CO2 بعنوان منبع کربن و از H۲H2 بعنوان احیا کننده استفاده میکنندمی‌کنند. مقداری از CO۲CO2 با H۲H2 برای تولید متان وارد واکنش می‌شود که یک گرادیان الکتروشیمیایی در عرض غشا ایجاد می‌شود که ATP را در جهت شیمیو اسمزی مصرف میکندمی‌کند. برخلاف اینها، گیاهان و جلبکها از آب بعنوان احیا کننده استفاده میکنندمی‌کنند.

اکثر متان بیوژنیک دریایی نتیجهٔ احیای CO۲CO2 است و اندکی نیز از استات است. آرکه‌های کاتابولیز کننده از استات، استوتروفیک یا استیک لاستیک نامیده میشوندمی‌شوند. آرکه‌های متیلوتروفیک از ترکیبات متیل دار مثل متیل آمین‌ها، متانول و نیز متان تیول استفاده میکنندمی‌کنند.

متانوژنها نقش اکولوژیکی حیاتی در محیطهای بیهوازی با زدودن هیدروژن اضافی و محصولات تخمیری که توسط فرمهای دیگر تنفس بیهوازی تولید شده‌اند ایفا میکندمی‌کند.

متانوژنها بطور مشخص در محیطهایی که در آن بقیهٔ گیرنده‌های الکترون (مثل نیترات، اکسیژن، سولفات و آهن سه ظرفیتی) موجود نباشند، رونق میابند.

در سنگهای عمیق هیدروژن مورد نیازشان را از آب تجزیه شدهٔ رادیواکتیو و گرم فراهم میکنندمی‌کنند.

متانوژنها در محیطهای افراطی بر روی زمین یافت میشوندمی‌شوند از محیطهای گرم و خشک در صحرا تا در زیر کیلومترها یخ در گرینلند.

اکثر متانوژنها تولید کننده‌های اتوتروف هستند اما آنهایی که از استات استفاده میکنندمی‌کنند در جایگاه شیموهترتروف‌ها هستند.

میکروبهای زنده‌ای که متان میساختندمی‌ساختند در هستهٔ نمونه‌های یخی از سه کیلومتری زیر گرینلند بوسیلهٔ تحقیقاتی از University of California, Berkeley یافت شد.