جدایی هرات از ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Youssoph (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳:
با تهاجم بریتانیا به جنوب ایران و بحرانی شدن [[روابط ایران و بریتانیا]] طی عهدنامه‌ای که در ۱۲۷۳ ه‍. ق (۱۸۵۷ میلادی و ۱۲۷۶[خورشیدی]) در [[پاریس]] بین نماینده ایران و سفیر بریتانیا امضا شد قرار شد که نیروهای بریتانیا از بنادر و جزایر جنوب ایران خارج شوند و در عوض ایران نیز سپاهیان خود را از هرات فراخواند و استقلال افغانستان را به رسمیت شناخت. پس از [[جنگ هرات]] بسال ۱۲۴۹ ه‍. ق قسمت‌هایی از شرق [[هریرود]] به بعد (شامل هرات) به افغانستان پیوست شد.
 
== تلاش دوباره برای الحاق دوباره به ایران ==
پس از مرگ دوست محمد خان و ایجاد هرج و مرج در افغانستان، دولت انگلیس تصمیم گرفت هرات را برای مدت نامعلومی به طور امانی تحت حاکمیت ایران قرار دهد. بدین جهت رونالد تامسون وزیر مختار انگلیس در ایران در اکتبر 1879 این پیشنهاد را از طرف دولت متبوعش به دولت ایران ارائه کرد. ناصرالدین شاه و صدراعظم او حسین خان سپهسالار قرارنامه‌ی مزبور را در دولت مطرح و آن را مورد بررسی و مطالعه قرار دادند و با اطرافیان خود در باب آن مشورت کردند. از جمله ایراد عمده ای که به آن گرفته شد ذکر کلمه‌ی «امانت» در قرار نامه بود که می‌گفتند اگر پس از آنکه دولت ایران متحمل زحمت و مرارت شد و مبالغی در این راه هزینه کرد و بعد از مثلاً شش ماه دولت انگلیس تصمیم گرفت هرات را از قلمرو ایران جدا نماید چه خواهد شد؟ مذاکرات با دولت انگلیس در باب حذف این شرط از قرارنامه هم نتیجه نداد. به این جهت با آنکه ناصرالدین شاه در این باره به استخاره هم متوسل شد و استخاره هم «بسیار بسیار خوب» آمد، مدتی سرگردان و حیران بودند و نمی‌توانستند تصمیم بگیرند و بالاخره بهتر آن دیدند که آن را قبول نکنند و به مقامات انگلیس پاسخ رد داده شد.<ref>{{یادکرد وب
پس از چندی میرزا حسن خان سفیر ایران در [[لندن]] متن اولیه قراردادی با انگلیس را تنظیم کرد که بر اساس آن هرات به ایران باز گردد. متن اولیه قرارداد را برای [[ناصرالدین شاه]] می‌فرستند، وی در خواست استخاره می‌کند و به بهانه بد آمدن استخاره قرار داد را لغو می‌کند. بدین ترتیب بازگرداندن هرات به ایران رد می‌شود.<ref>{{یادکرد وب
|عنوان=ناصرالدین شاه و استخاره و یادی از شادروان ایرج افشار/دکتر ابراهیم تیموری
|عنوان=دیدار با فریدون آدمیت
|نشانی=http://bukharamag.com/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%88-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-pdf?did=220
|نشانی=http://eja.ir/1388/01/07/دیدار-با-فریدون-آدمیت-، صدراعظم-معزول-ف/
|تاریخ=۷10 فروردینمهر ۱۳۸۸1390
|ناشر=مجله فرهنگی ایجابخارا
}}</ref>