اوئیش‌دیش: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اوئیش دیش
اوئیش دیش
خط ۱:
{{جعبه اطلاعات جای‌های تاریخی ایران
|نام =اوئیش دیشاوئیش‌دیش
|روی نقشه =بله
|عرض جغرافیایی =
|طول جغرافیایی =
|تصویر =Sialk1نقشه ماد و ماننا.jpg
|اندازه تصویر =۲۵۰
|عنوان تصویر =نمای بازسازی شده از تپه سیلک
خط ۱۳:
|نام دیگر =
|نام‌های قدیمی =
|نوع بنا =مسکونیسرزمین. شهردژ
|سال‌های مرمت =
|کاربری =ناحیه، کشور
خط ۳۱:
|پانویس =
}}
'''اوئیش دیش''' (Uišdiš): سرزمین آذربایجان کنونی ایران بطور مستقیم یا غیر مستقیم در دههٔ هشتم قرن هشتم - ۷۲۰ - پ. م. تحت حکمرانی [[ایرانزو]] پادشاه [[ماننا]] قرار داشت ولی در مرزهای آن پادشاهی،پادشاهی ماننا، متصرّفات فرمانفرمایان نیمه مستقلی قرار داشتند که برای موجودیت ماننا خطرناک بودند. یکی از نواحی نیمه مستقل سرزمین ماننا، عبارت بود از کشورناحیهٔ «اوئیش دیش» به رهبری «بگداتو». این پادشاهی را نزدیک شهر [[بناب]] قرار می‌دهند اما ممکن است به سبب عدم دقّت در تعیین مسیر لشکرکشی‌های آشور، مکان جغرافیایی آن در نزدیکی کرانه‌های غربی [[دریای خزر]] قرار گرفته شودباشد.
 
== موقعیت جغرافیایی ==
[[پرونده:نقشه ماد و مانناHagmatana_castle.jpgJPG|بندانگشتی| 260px|چپ|نمای کاخ باستانی [[مادکیشه سو|کیشاسو]] قرن‌هایدر ۹اراضی تا[[ماننا]] ۷ پ.یا م.[[ماد]]]]
 
ناحیهٔ مزبور یکی از ایالت‌های کشور ماننا ([[آذربایجان]]) بشمار می‌آمد و موقعیت آن در کرانه‌های شرقی یا شمال‌شرقی [[دریاچه اورمیه]] نزدیک شهر بناب قرار داشت. در آغاز جانشینانی از جانب دولت ماننا یا [[آشور]] بر آن حکمرانی می‌نمود<ref>تحت عنوان شاکنّو. رئیسانی که دست نشاندهٔ [[ماننا]] یا [[آشور]] بودند به این لقب موسوم می‌شدند. در اصل این نوع مستمرات، زمین اختصاصی شاهان آشور یا همان '''شهر شاهی''' بودند که تحت عنوان «شاکنّو» به شاهزادگان یا معتمدین شاه واگذار می‌شد.</ref>. اما ساکنان اوئیش دیش و قبایل ساکن در آن زمان نخستین ایرانیانی بودند که پرچم استقلال خواهی را قبل از دیگراندیگر اقوام و قبایل ایرانی بر دوش کشیدند. آشوریان فرمانروایان کوچک ایرانی و استقلال طلب ایرانی در اینگونه اراضی مستعمره را آشوریان [[بل آلی]]<ref>Bel-âli</ref> می‌نامیدند. این اصطلاح ممکن است در زبان فارسی معادل بلا، بلاکش یا بلا کشیده تعبیر شود.
== اوضاع سیاسی اوئیش دیش ==
 
[[ایرانزو]] شاهحاکم بر ماننا که بر نواحیناحیهٔ اوئیش‌دیش مزبور نیز فرمانروا بود در سال - ۷۱۶ پ. م. - در گذشت، در آن سال پسر وی «آزا» از جانب [[سارگون دوم]] بر سریر سلطنت ماننا نشست. متاتی فرمانفرمای [[زیکرتو]] و تلوسینا فرمانفرمای [[آندیا]] به همراه بگداتو فرمانفرمای اوئیش‌دیش علیه حاکم منسوب ماننا خروج کردند و آزا دستگیر و به هلاکت رسید. سارگون‌دوم بیدرنگ مداخله نمود و موفق به دستگیر کردن «بگداتو» شد و فرمان داد پوست از تنش برکنند و لاشهٔ او را در معرض تماشای ماننائیان قرار دهند.
== اوضاع سیاسی اوئیش دیش ==
ایرانزو شاه ماننا که بر نواحی مزبور نیز فرمانروا بود در سال - ۷۱۶ پ. م. - در گذشت، در آن سال پسر وی «آزا» از جانب [[سارگون دوم]] بر سریر سلطنت ماننا نشست. متاتی فرمانفرمای [[زیکرتو]] و تلوسینا فرمانفرمای [[آندیا]] به همراه بگداتو فرمانفرمای اوئیش‌دیش علیه حاکم منسوب ماننا خروج کردند و آزا دستگیر و به هلاکت رسید. سارگون‌دوم بیدرنگ مداخله نمود و موفق به دستگیر کردن بگداتو شد و فرمان داد پوست از تنش برکنند و لاشهٔ او را در معرض تماشای ماننائیان قرار دهند.
 
از مصائبی که بر سر بگداتو آمد بالنسبه می‌توان به مفهوم [[بل آلی]] پی برد در واقع اغلب فرمانفرمایان کوچک ایرانی که دچار چنین سرنوشتی می‌شدند و احتراز از بلا برای ایشان غیره ممکن بود. نزد عوام حاکمان دست نشانده به بلا کشیده، دردمند یا به «بلالی» شهره می‌شدند.
== پانویس ==
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
== جستارهای وابسته ==
 
* [[ماننا]]
== جستارهای وابسته ==
* [[سان گی بوتو]]
* [[ماننا]]
* [[اتحادیه قبایل ماد]]
* [[سان گی بوتو]]
* [[اتحادیه قبایل ماد]]
{{درگاه|ماد}}
== منابع ==
 
* ای. م. دیاکونوف. ''[[تاریخ ماد]]''. ISBN 964-445-106-6
== منابع ==
* ای. م. دیاکونوف. ''[[تاریخ ماد]]''. ISBN 964-445-106-6
 
[[رده: مادها]]
[[رده:منائیان]]
[[رده:پادشاهی‌ها]]
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:اقوام باستانی فلات ایران]]
== پیوند به بیرون ==
[[رده:تمدن‌های باستانی]]
[[رده:قوم‌های باستانی خاورمیانه]]
== پیوند به بیرون ==
{{ماد-خرد}}
{{شاهان ماد}}