رودخانه هراز: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Addbot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: انتقال 2 پیوند میان‌ویکی به d:q7572056 در ویکی‌داده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
[[پرونده:Haraz river.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|رود هراز(هراز رود)]]
 
رودخانه هراز (harāz) که در قدیم، رودخانه هرهز<ref> کتاب از آستارا تا اِستارباد، دکتر منوچهر ستوده، صفحه ۳۳۰.</ref> نیز نامیده می‌شدمی‌ شد و از كلمه باستانی «آب هرمز» كه خود در اصل «آب اهورمزدا» بوده است ، و یا از (مازد) «با زاء نقطه دار» گفته‌اند كه از ساحل غربی رودخانه (اراز) - كه حالا (هراز) گويند گرفته شده است. اين رود از دهي كه حالا پلور نام دارد ،‌ همانند همسفري در راهي كه بين دو شهر باستانی «آمل» و «ري» قرار داشت ، مسافران را ياری می كرد. از [[دره لار]] در جنوب [[دماوند]] سرچشمه می‌گیرد و رواناب‌های دره قاضی‌کلا و جنگل‌دره نیز از کوه‌های شمیم‌کوه، آب [[زیارو]] و [[لاسم]] که از کوه‌های غربی [[قزقان‌چای]] [[فیروزکوه]]<ref>کتاب از آستارا تا اِستارباد، دکتر منوچهر ستوده، صفحه ۴۰۶.</ref> و آب رودهای جاری از دهکده‌های [[دلارستاق]]، نیز به این رود وارد می‌شوند.<ref>کتاب از آستارا تا استارباد، دکتر منوچهر ستوده، صفحه ۴۶۲.</ref>
رودخانه هراز در یک دره نسبتاً پهن به طرف شمال جریان یافته‌است و در مسیر آن چندین روستا و محله و حداقل ۸ کارخانه شن و ماسه وجود دارد.و بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر مربع است<ref>فرهنگ فارسی دکتر محمد معین، انتشارات امیرکبیر، چاپ هفتم، صفحه ۲۲۶۴.</ref>.
آب زارعی کشاورزان [[آمل]]، [[فریدون‌کنار|فریدونکنار]]، بخشی از [[بابل (شهر)|بابل]] و [[نور (شهر)|نور]] نیز از این رودخانه تامین می‌گردد.
خط ۲۴:
# نهشته‌های بادرفتی ([[لس]]: Loess متشکل از ۹۰ درصد [[سیلت]] با رنگ قهوه‌ای روشن).
در محدوده رودخانه هراز نهشته‌های لس با رنگ قهوه‌ای روشن، با بیش از ۹۰ درصد سیلت تشکیل شده‌است و سپس با شروع فازهای فرسایشی (از ده هزار سال پیش تاکنون)، این نهشته‌ها در دیواره رودخانه هراز برونزد یافته‌اند. نهشته‌های لس که بالاترین پادگانه را در محدوده رود آمل تشکیل می‌دهد، تقریباً در بسیاری نقاط مسیر رودخانه آمل قابل شناسایی است.<ref>[http://www.ngdir.ir پایگاه ملی داده‌های علوم زمین کشور]</ref>
 
== مسیر و سرچشمه ها ==
مهمترين سرچشمه رود هراز ، از قله 4375 متري پالان گردن در 66 كيلومتري جنوب شرقي چالوس ، با نام لار جاري مي‌شود و پس از دريافت آبهاي مهم ديگري (مثل : آب سفيد ، الرم ، آب چهل بره ، آب سياه پلاس ، آب امام پهنك ، سه سنگ ، ديو آسياب ، ورارود ، دلي چاي و چشمه ملك) و عبور از ده پلور با نام هراز ، به سمت درياي مازندران جاري مي‌گردد. البته در راه باز رودها و چشمه‌هايي به آن مي‌پيوندند كه مهمترين آنها لاسم ، تلخ رود ، آب رزان ، آب مشك انبار ، پنجاب(نمارساق) ، هراز ، آب پردمه ، شيركلارود ، چلورود و هلي‌چال) هستند. طول رود هراز 185 كيلومتر مي باشد و از كنار بلندترين قله ايران ، دماوند مي‌گذرد . قسمت زيادي از اين مسير لاريجان نام دارد ، كه نام خود را از روي سرچشمه اصلي هراز ، لار گرفته است.
 
== ریشه نام ==
طوايفی كه حدود دريای مازندران - و جزء دريای خزر است - در اراضي خاك ايران ساكن بوده ، چهار طايفه به شمار آمده ، اول (مارد) همان آمارد كه (مازد) «با زاء نقطه دار» گفته‌اند كه از ساحل غربی رودخانه (اراز) - كه حالا (هراز) گويند ، از بالای آمل به طرف مغرب سكنا داشته و اشتقاق اسم مازندران از نام همين طايفه است. كه (اندران) در فارسي به معني مظرّوفيت و مكان است . پس ، مازندران ، يعني مملكتی كه طايفه مازد يا مارد اندر آن ساكن می باشند
 
== منابع ==
* فرهنگ معين - شش جلدی - انتشارات امير كبير
{{ویکی‌انبار-رده|Haraz River}}
{{پانویس}}