ژوپیتر: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:IngresJupiterAndThetis.jpg|leftچپ|thumbبندانگشتی|250px|ژوپیتر و تتیس، اثری از [[جان اینگرس]]، ۱۸۱۱ میلادی.]]

در اساطیر رومی، '''ژوپیتر''' یا '''ژُو''' یا '''ژووه'''، خدای خدایان یا پادشاه خدایان بود. همینطور وی، خدای [[آسمان]] و خدای [[آذرخش|آذرخش‌های]] آسمانی (خدای رعد) محسوب می‌شد. همسان و معادل او در [[پانتئون]] خدایان [[یونان]]، [[زئوس]] بود. او را ''یوپیتر'' یا ''آیوپ پیتر'' یا ''دیِزپیتر'' نیز نامیده‌اند و همچنین از او با عنوان ''اپتیموس ماگزیموس'' به معنای «بهترین و بزرگترین پدرخدا» نیز نام برده‌اند و او را به عنوان ایزد پشتیبان [[روم باستان]] ستوده‌اند، خدایی که فرمانروایی او بر مبنای قوانین و نظم اجتماعی بنا شده بود. او خدایی بود که به همراه خواهر/همسر خود، [[ژونو]]، بر سه‌گانه یا ''تریاد کاپیتولین'' ریاست می‌کرد.

ژوپیتر همچنین پدر ایزد [[مارس]] به‌شمار می‌آمد و این فرزند از ازدواج او با ژونو متولد شده بود. براین اساس، ژوپیتر پدربزرگ [[رموس و رومولوس]] که بنیانگذاران افسانه‌ای [[رم]] بودند، به شمار می‌آمد. ژوپیتر در دین [[رم باستان]] مورد پرستش و احترام قرار داشت و هنوز هم در آیین ''نئوپاگانیسم رومی''، پرستش می‌شود. او همراه با برادران خویش، [[نپتون]] و [[پلوتو]]، فرزندان [[ساتورن]]، به‌شمار می‌آمدند. او همچنین برادر/شوهر [[سرس]] (دختر ساتورن و مادر پروسرپینا)، برادر [[وریتاس]] (دختر ساتورن) و پدر [[مرکوری]] به شمار می‌آمد.<ref> مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۰ </ref>

== نام‌شناسی ==

به هنگام قدرت یافتن امپراتوری رم، ژوپیتر نیز، همپای همتای یونانی خویش، زئوس، به شکوهمندترین جایگاه خویش دست یافت. با این همه ژوپیتر در مقایسه با زئوس از خاستگاهی فروپایه‌تر برخوردار بود و همانند نخستین رومی‌ها از [[لاتیوم]] [از شهرهای جنوب غربی رم] منشاء گرفته بود. نیایشگاه ژوپیتر در جائی قرار داشت که اکنون در جانب شرقی دریاچه آلبانو و در مونته کاوو واقع است و نزدیک محل ایجاد کاخ تابستانی پاپ قرار می‌گیرد. البته اکنون از این پرستشگاه اثری بر جای نمانده و جای آن را دیر زنان راهب و جایگاه فرستنده تلویزیون رم گرفته‌است.

ژوپیتر یا یوپیتر یا ژوه یا یووه، خدای بزرگ و برترین خدا در پانتئون یا مجمع خدایان رمی بود. احتمالااحتمالاً او در اصل، یک خدای [[اتروسک|اتروسکی]] بود [اتروسکی‌ها از اقوام کهن [[ایتالیا]] به شمار می‌آمدند]، اما نام او و جنبه‌های اصلی شخصیتش، شباهت و همسانی بسیار نزدیکی با [[زئوس]] یونانی نشان می‌دهد.او خدای آسمان به شمار می‌آمد، و در این نقش همان ژوپیتر لوستیوس یا آورندهٔ روشنایی بود و ایامی که ماه در آسمان کامل بود، یعنی ایام ایدس [روزهای مقدس و خجسته در گاهشماری رم باستان]، به او اختصاص داشت. او همچون زئوس با باران و رعد و برق در ارتباط بود و در قدیمی‌ترین پرستشگاه او در رم یک ''لاپیدس سیالیسس'' [سنگ سیسیل یا چخماق] بود که باور داشتند شکل سنگ‌شدهٔ آذرخش‌های اوست. در سرتاسر ایتالیا بر قلهٔ مکان‌های مرتفع و در جاهایی که مورد اصابت صاعقه قرار گرفته بود، پرستشگاه‌های برای بزرگداشت او ساخته بودند.<ref> اساطیر جهان از موسسه لاروس(۲)، زیرنظر: پی یر گریمال، ترجمه: مانی صالحی علامه، چاپ اول، صفحه: ۱۰۹ و ۱۱۰ </ref>

== پانویس‌هاپانویس ==

* {{یادکرد-ویکی |پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jupiter_%28mythology%29&oldid=384493443|عنوان = Jupiter (mythology)|زبان = انگلیسی |بازیابی = ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۰ }}