حزب رستاخیز

حزب رستاخيز ملت ايران معروف به «حزب رستاخیز»، به دستور شاه در يازده اسفند ۱۳۵۳ش تشكيل شد. همه احزاب مجاز ایران مانند حزب ايران نوين، حزب مردم، حزب پان ايرانيست و حزب ايرانيان در آن ادغام شدند. اندكي بعد عضویت در اين حزب اجباري اعلام شد و شاه در سخنان خود گفت: «هر كسي بايد جزو اين حزب بشود و تكليف خود را روشن بكند. اگر نشد از ايران خارج شود. اگر نخواستند خارج شوند، جايشان در زندان است.» دولت اعلام نمود براي هر ايراني كه خواستار شركت در حزب نيست گذرنامه صادر می‌شود و به خارج فرستاده خواهد شد.

شاه در كتاب خود پاسخ به تاريخ در اين مورد مي‏گويد:

ما معتقد هستيم همه مردم ايران بايد براي رسيده به هدفهاي ملي كه سعادت و آسايش فرد فرد ما را تامين خواهد كرد متحد باشند و در يك جهت حركت كنند، همه كوششها بايد در راه پيشرفت كشور باشد. نه خنثي كردن تلاشهاي يكديگر. در نظام چند حزبي امكان تفرقه و تشتت بسيار است. هر گروه كه در حزبي هستند با ديگران بر سر كسب قدرت و به دست گرفتن حكومت ستيز و دعوا دارند. هر گروه مي‏خواهد حرفهاي خودش را به كرسي بنشاند و در نتيجه اختلافات به وجود مي‏آيد. در حالي كه در حزب رستاخيز از جنگ گروهي خبري نيست

دبيركلي حزب جديد در ابتدا به عهده اميرعباس هويدا نخست ‏وزير وقت و رئيس حزب ايران نوين نهاده شد. بعدها رهبري اين حزب به عهده جمشيد آموزگار گذارده شد و اندكي بعد به نخست ‏وزيري برگزيده شد. اما عملكرد جمشيد آموزگار در حزب كه به ايجاد جناح پيشرو انجاميد خود از موانع ضعف حزب گشت و به جاي آنكه حزب باعث اتحاد و يكرنگي و ثبات در جامعه گردد، خود از عوامل اصلي تشتت آرا و ايجاد اختلاف بين رجال دولتي و دولتمردان سياسي گشت. در اين بين درگيري جناحهاي پيشرو، سازنده و ليبرال بر شدت اين جريان افزود.

حزب رستاخيز ملت ايران سه سال بعد از تشكيل به عنوان يكي از پايه ‏هاي رژيم مورد حملات مخالفين رژيم قرار گرفت و عملكرد آن باعث تشديد نارضايتي‏ها گشت. سرانجام در پائيز ۱۳۵۷ به دستور خود رژيم برچيده شد.