آل ارتق: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Freedomist (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳:
'''آل اَرتُق'''<ref>{{یادکرد دانشنامه | دانشنامه=دانره المعارف بزرگ اسلامی | مقاله=آل ارتق | نام=صادق | نام خانوادگی=سجادی}}</ref>
یا '''ارتقیه'''<ref>{{یادکرد دانشنامه | دانشنامه=لغت‌نامه دهخدا | مقاله=ارتقیه}}</ref>
(ترکی: ارتوقلوآرتوقلولار) سلسله‌ای از امرای ترک [[اوغوز]] که بین سال‌های ۱۱۰۴ تا ۱۴۰۸ میلادی در شرق [[آناتولی]] و شمال [[سوریه]] و [[عراق]] حکمرانی کرده‌اند. که شامل دو شاخه [[ماردین]] و [[هارپوت]] (خرپوت) بودند.
 
تعدای از آنها بر ایالات کردستان حکومت کردند از قبیل:
* خانات ارتقیه (ترکی: آرتوقلو بی‌لیغ) (۱۱۰۱-۱۳۱۲ م.) که اولین حکمران آنها [[ارتق]] است. که بر [[دیاربکر]] و مدتی بر [[حلب]] و [[ماردین]] حکومت می‌کردند.
 
* نوادگان سبکتکین (۱۱۴۴-۱۲۳۲ م.) در اطراف [[اربیل]] که اولین آنها [[زین الدین علی]] پسر کوچک [[سبکتکین]] است.
 
هم‌زمان با روی کار آمدن ترکمن‌های [[سلجوقی]] (۵۱۱ ق.) و پادشاهی [[سلطان سنجر]] برای اولین بار ایالتی به نام [[کردستان]] تأسیس گردید. [[حمدالله مستوفی]] در کتاب [[نزهةالقلوب]] در سال ۷۴۰ هجری نخستین کسی بود{{مدرک}} که اسم کردستان و شانزده ایالات آن را از جمله [[دیاربکر]] را آورده‌است.
 
==پیدایش==
 
اولین حاکم این سلسله نجم الدين غازي ارتق نام داشت که به عنوان پایه گذار هر دو شاخه نیز شناخته می شود. پدر وی که اکسوک نام داشت، ابتدا یکی از ژنرال های [[آلپ ارسلان]] بوده و سپس به عنوان ژنرال امیر سلجوقی دمشق به نام تتش درآمد. معروفترین حاکم سلسله آل ارتق، قرا ارسلان بن غازی نام داشت که حوزه حکومتی وی از شرق آناتولی تا غرب شامات و نیز فلسطین را شامل می شد. پسر وی نورالدین ارتق با قلج ارسلان دوم سلطان سلجوقیان روم جنگید که بعدها منجر به قرارداد صلح مابینشان شد. <ref>Clifford Edmund Bosworth, The Mediaeval Islamic Underworld: The Banū Sāsān in Arabic life and lore, (E.J. Brill, 1976), 107.</ref> این سلسله در قرن 14 میلادی جای خودش را به سلسه های آق قویونلو و قرا قویونلو داد.
 
این سلسله شامل دو شاخه اصلی [[ماردین]] و [[هارپوت]] (الازیغ) بودند.
 
== امرای ماردین ==
سطر ۲۰۰ ⟵ ۲۰۵:
* http://www.hukam.net/family.php?fam=9
{{پانویس}}‬
 
[[رده:ملوک‌الطوائف ترکمن در آسیای کوچک]]
 
[[رده:آرتوقلو]]
سطر ۲۰۵ ⟵ ۲۱۲:
[[رده:تاریخ استان دیاربکر]]
[[رده:تاریخ استان ماردین]]
[[رده:مسلمانان در جنگ‌های صلیبی]]
[[رده:ملوک‌الطوائف ترکمن در آسیای کوچک]]