برخورد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
+ نوشتار اصلی
ابرابزار
خط ۱:
[[پرونده:Newtons cradle animation book.gif|بندانگشتی|چپ|325px]]
{{دیگر کاربردها|برخورد}}
در '''برخورد''' دو جسم در زمان کوتاه تماس، [[نیرو|نیروهایی]] به هم اعمال می‌کنند. به علت برقراری [[قانون سوم نیوتون]] در مورد [[نیرو|نیروهای]] برخوردی، [[نیرو|نیرویی]] که یکی از اجسام به دیگری وارد می‌کند از نظر اندازه مساوی ولی در خلاف جهت [[نیرو|نیرویی]] است که از طرف جسم مقابل به آن وارد شده‌است.
[[قانون پایستگی انرژی|قوانین پایستگی انرژی مکانیکی]] و [[قانون پایستگی تکانه|پایستگی تکانه خطی]]، دقیقاً برقرار بوده (پایستگی انرژی جنبشی همواره برقرار نیست) و به ما این امکان را می‌دهد تا نتیجه برخورد را پیش‌بینی کنیم.
هرگاه در برخورد [[انرژی جنبشی]] پایسته باشد [[انرژی پتانسیل]] نیز پایسته خواهد بود.
سطر ۲۰ ⟵ ۲۱:
</math></center>
{{سخ}}
در اینجا [[کمیت]] [[انرژی درونی|Q]] وارد شده‌است تا بر کاهش یا افزایش خالص [[انرژی جنبشی]], ناشی از برخورد,برخورد، دلالت کند.{{سخ}}
در حالت برخورد کشسان, [[انرژی جنبشی]] کل تغییر نمی‌کند,نمی‌کند، از این رو 0۰ = Q است.
اگر کاهش [[انرژی]] پیش بیاید,بیاید، در این صورت [[انرژی درونی|Q]] مثبت است و این برخورد را '''انرژی‌زا''' (گرمازا) می‌گویند.
اما اگر اتفاقا بر اثر برخورد [[انرژی]] تولید شود,شود، مثلاً هرگاه برخوردی انفجاری روی یکی از اجسام پیش آید,آید، در این حالت [[انرژی درونی|Q]] منفی است و برخورد '''انرژی‌گیر''' (گرماگیر) خواهد بود.
 
== برخورد مستقیم (یک بعدی) ==
حالت خاص برخورد رو در روی دو جسم یا ذره,ذره، را که در آن حرکت کاملاً بر یک خط مستقیم ([[دستگاه مختصات دکارتی|محور x]]) صورت می‌گیرد,می‌گیرد، در نظر می‌گیریم.
 
=== تعیین سرعت ===
سطر ۴۴ ⟵ ۴۵:
در این حالت مقدار [[انرژی درونی|Q]] را می‌دانیم. در این‌گونه مسائل اغلب اوقات بهتر است که با پارامتر دیگر,
<math>\epsilon</math>, به نام [[ضریب بازگشت]] آشنا شویم.
این [[کمیت]] عبارت است از نسبت [[سرعت]] جدا شدن <math>v'</math> به [[سرعت]] نزدیک شدن,شدن، یعنی <math>v</math>.
بنابر نمادگذاری ما در اینجا می‌توان <math>\epsilon</math> را از این قرار نوشت:
<center><math>
سطر ۵۱ ⟵ ۵۲:
مقدار <math>\epsilon</math> عمدتاً به ترکیب و ساختار فیزیکی دو جسم بستگی دارد.
 
در حالت '''برخورد کشسان''', مقدار <math>\epsilon = 1</math> می‌باشد و در آن <math>Q = 0</math> است,است، که قبلاً بررسی شد.
{{سخ}}
در حالت '''برخورد کاملاً ناکشسان''', دو جسم بعد از برخورد به هم می‌چسبند,می‌چسبند، به طوری که
<math>\epsilon = 0</math> است.
{{سخ}}[[پرونده:Inelastischer stoß.gif|frame|چپ|'''برخورد کاملاً ناکشسان''' بین دو جسم با جرم برابر. سرعت بعد از برخورد نصف می‌شود,می‌شود، زیرا جرم دو برابر شده.]]
 
در مورد اکثر اجسام حقیقی مقدار <math>\epsilon</math> بین دو مقدار ۰ و ۱ است.
 
حال می‌توانیم مقادیر [[سرعت]] نهایی را محاسبه کنیم. نتیجه عبارت خواهد بود از:<ref>
فرمول گفته‌شده از کتاب مدرسان شریف است,است، این در حالی است که کتاب فولز همان رابطه را به شکل زیر بیان کرده‌است. احتمال خطای تایپی در یکی از آنها یا هر دو محتمل است.
<center><math>
v'_1 = \frac{(m_1 - {\epsilon}m_2)v_1 + (m_2 + {\epsilon}m_2)v_2}{m_1 + m_2}
سطر ۶۷ ⟵ ۶۸:
v'_2 = \frac{(m_1 - {\epsilon}m_1)v_1 + (m_2 - {\epsilon}m_1)v_2}{m_1 + m_2}
</math></center>
 
</ref>
<center><math>
خط ۷۷:
 
=== اتلاف انرژی ===
در حالت کلی برخورد ناکشسان مستقیم,مستقیم، بین [[انرژی درونی|اتلاف انرژی Q]] و [[ضریب بازگشت]] رابطهٔ زیر برقرار است:
<center><math>
Q = \frac{1}{2}{\mu}v^2(1 - \epsilon^2)
خط ۸۷:
{{نوشتار اصلی|ضربه (فیزیک)}}
نیروهایی فوق‌العاده کوتاه مدت که تحت برخورد وارد می‌شود نیروهای ضربه‌ای نامیده می‌شوند.
اگر بازه زمانی برخورد از t1 تا t2 باشد (این بازه زمانی عبارت است از مدت زمانی که در خلال آن نیروی مورد نظر وارد می‌آید), و نیرویی که در حین برخورد اعمال شده F باشد در این صورت ضربه که آن را با J نشان می‌دهیم چنین بیان می‌شود:
<center>
<math>
خط ۹۸:
 
== برخورد مایل (دو بعدی) ==
برخورد مایل زمانی رخ می‌دهد که مرکز جرم دو جسم برخورد کننده در یک راستا نباشند,نباشند، مانند توپ‌ها در بازی [[بیلیارد]].
در این حالت با توجه به اینکه [[نیرو|نیروهای]] ضربه‌ای فوق‌العاده بزرگ‌اند می‌توان از سایر [[نیرو|نیروهای]] وارد بر دو جسم چشم‌پوشی کرد. در نتیجه تکانه خطی کل پایسته می‌ماند.