گوشتی‌بالگان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
افزودن بخش زیررده‌ها |
||
خط ۲۵:
== تکامل ==
[[File:Latimeria chalumnae01.jpg|thumb|left|225px|یک تهی‌خار امروزی ''Latimeria chalumnae'']]▼
گوشتی‌بالگان و خانوادشان بیشتر متعلق به گروه ماهی‌های استخوانی هستند تا غضروف‌داران آنها در نوع باله‌هایشان، محیط زندگی و دستگاه تنفسی با متفاوت هستند. اولین نوع این این ماهی‌ها شبیه [[خارپایگان]] <sup>Acanthodii</sup> اولیه بودند (۴۱۸ میلیون سال قبل) در اوایل دوران [[دوونین]](۴۱۶-۳۸۵ میلیون سال قبل) درحالی که [[پلمه‌پوست‌ها|پَلمه‌پوست‌ها]] <sup>Placodermi</sup> حاکم دریاها بودند این ماهی‌ها به طرف آبهای آزاد کوچ کردند.
در اوایل دوران [[دوونین]] (۴۱۶ -۳۹۷ میلیون سال پیش) آنها به دو شاخه اصلی تقسیم شدند [[تهی‌خار|تهی‌خاران]] <sup>Coelacanth</sup> و [[آویزبالگان]] <sup>Rhipidistia</sup>. نمونه اول هرگز اقیانوس‌ها را ترک نکردند و در دوران [[دوونین]] و [[کربونیفر]] (۲۹۹ - ۳۸۵ میلیون سال پیش) به بیشترین مقدار خود رسیدند این نمونه هنوز در اقیانوس‌ها یافت می‌شود.
آویزبالگان دریاها را ترک کردند و به طرف
چهاراندامان همان سیر تکامل ماهی‌های شش‌دار را داشتند ولی آنها محیط زندگی خود را تا دوران [[دوونین]](۴۱۶ -۳۹۷ میلیون سال قبل) ترک نکردند و با ظاهر چهار پا تنها موجوداتی بودند که بعد از دوران [[دوونین]] باقی ماندند. آنها تا زمان انقراض بزرگ [[پرمین]] [[تریاس]] زندگی کردند.
▲[[File:Latimeria chalumnae01.jpg|thumb|left|225px|یک تهی‌خار امروزی ''Latimeria chalumnae'']]
==زیررده‌ها==
{{پاک‌کن}}
{| class="wikitable"
|-
! [[پرتوتاران]] {{سخ}}{{grey|Actinistia}}
| [[File:Latimeria Paris.jpg|140px]]<center>[[تهی‌خار غرب اقیانوس هند ]]</center>
| valign=top | پرتوتاران زیررده‌ای از ماهیان گوشتی‌باله است که بیشتر در سنگواره‌ها یافت شده‌اند. این زیررده شامل [[تهی‌خار|تهی‌خاران]] <sup>coelacanths</sup> می‌شود که دو گونه زنده دارد: یکی تهی‌خار غرب اقیانوس هند و دیگری و تهی‌خار اندونزی.
|-
! [[شش‌ماهی|دوتَنَفُسیان]]{{سخ}}{{grey|Dipnoi }}
| [[File:Barramunda.jpg|140px]]<center>[[شش‌ماهی کوئینزلند]]</center>
| دوتنفسیان یا همان [[شش‌ماهی|شُش‌ماهی‌ها]] زیررده‌ای از ماهیان آب شیرین هستند. شش‌ماهی‌ها به این معروفند که در بین ماهیان استخوانی ویژگی‌های ابتدایی و باستانی را حفظ کرده‌اند. از جمله این مشخصه‌های باستانی قابلیت تنفس هوا، و دارا بودن بالههای لخته‌ای است که استخوان‌بندی درونی رشدیافته‌ای دارند. امروزه شش‌ماهی‌ها تنها در [[آفریقا]]، [[آمریکای جنوبی]] و [[استرالیا]] زندگی می‌کنند. هرچند از حالت [[جدابومی]] <sup>vicariance</sup> شش ماهی‌ها این‌طور برمی‌آید که پراکنش باستانی آنها محدود به [[ابرقاره]] [[گوندوآنا]] در دوران [[میانه‌زیستی]] بوده اما آثار سنگواره‌ای نشان می‌دهند که شش‌ماهی‌های پیشرفته‌تر پراکندگی گسترده‌ای در آبهای شیرین داشتند و پراکنش امروزی شش‌ماهی‌های زنده نشانگر انقراض بسیاری از خطوط تباری آنها پس از جدایی [[پانجه‌آ]]، [[گوندوآنا]] و [[لوراسیا]] است.
|-
! [[چهاراندام‌ریختان]]{{سخ}}{{grey|Tetrapodomorpha}}
| [[File:Tiktaalik BW.jpg|140px]]<center> ''[[تیکتالیک]]'' از چهاراندام‌ریختان پیشرفته</center>
| چهاراندام‌ریختان و بستگان منقرض‌شده آنها [[کلاد|کلادی]] از [[مهره‌داران]] است که [[چهاراندامان]] و نزدیک‌ترین وابستگان گوشتی‌باله آنها را دربر می‌گیرد. گونه‌های پیشرفته‌تر چهاراندام‌ریخت که بین ماهی و [[مازدندانان]] <sup>labyrinthodonts</sup> اولیه قرار می‌گیرند، برای نمونه [[تیکتالیک]]، را کاشفان اولیه فسیل‌ها، «ماهی‌های چهارپایی» <sup>fishapods</sup> نام داده‌بودند زیرا کالبد آنها حالتی نیم‌ماهی و نیم‌چهاراندامی دارد. چهاراندام‌ریختان شامل چند گروه از ماهیان گوشتی‌باله مرتبط به هم می‌شود که [[استخوان پولکیان|استخوان‌پولک‌ریختان]] <sup>osteolepiforms</sup> نام دارند. از مشخصات ویژه چهاراندام‌ریختان تحول در بالههای آن‌هاست به‌ویژه این‌که [[استخوان بازو]]یشان انتهایی محدب دارد که با کاسه کتفی مفصل می‌شود.
|}
== منابع ==
http://en.wikipedia.org/wiki/Sarcopterygii
{{پانویس}}
== جستارهای وابسته==
[[تیکتالیک]]
| |||