بافت پوششی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: حذف میان‌ویکی موجود در ویکی‌داده: ۵۴ میان‌ویکی
ماني (بحث | مشارکت‌ها)
ابرابزار
خط ۱۸:
Code = {{TerminologiaHistologica|2|00|02.0.00001}} |
}}
'''بافت پوششی''' یا '''اپیتلیوم'''{{انگلیسی|Epithelium}} [[بافت]]ی است که از [[یاخته|سلول‌های]] چندضلعی اجتماع یافته‌ای تشکیل شده‌است که پوشش سلولی سطوح خارجی و داخلی بدن از جمله [[پوست]]، دیوارهٔ [[عروقرگ|رگ‌ها]] و حفره‌های کوچک را می‌پوشاند. بسیاری از [[غدد]] نیز از بافت اپیتلیالپوششی تشکیل شده‌اند. این بافت در بالای [[بافت همبند]] قرار گرفته‌است و این دولایه توسط [[غشای پایه]] از هم جدا می‌شوند.
 
در زبان یونانی ،یونانی، '''اپی'''، به معنای روی یا بالای و '''تلی''' به معنای بافت می باشدمی‌باشد. بافتبافت‌های های اپیتالپوششی دارای رگ هایرگ‌های خونی در اطراف خود نمی باشندنمی‌باشند و بنابراین از طریق نفوذ غذا از بافت هایبافت‌های زیرین همبند، تغذیه می کنند می‌کنند. بافت هایبافت‌های پوششی می توانندمی‌توانند به صورت خوشه ایخوشه‌ای از سلول هاسلول‌ها موجود باشند و به عنوان [[غدد درون ریزدرون‌ریز]] و [[غدد برون ریزبرون‌ریز]] عمل کنند. .غذذ درون ریزدرون‌ریز و برون ریز به شدت با رگهای خونی احاطه شده اندشده‌اند و از طریق آن تغذیه می کنند می‌کنند.
'''بافت پوششی''' یا '''اپیتلیوم'''{{انگلیسی|Epithelium}} [[بافت]]ی است که از [[یاخته|سلول‌های]] چندضلعی اجتماع یافته‌ای تشکیل شده‌است که پوشش سلولی سطوح خارجی و داخلی بدن از جمله [[پوست]]، دیوارهٔ [[عروق]] و حفره‌های کوچک را می‌پوشاند. بسیاری از [[غدد]] نیز از بافت اپیتلیال تشکیل شده‌اند. این بافت در بالای [[بافت همبند]] قرار گرفته‌است و این دولایه توسط [[غشای پایه]] از هم جدا می‌شوند.
در انسان اپیتلیومبافت پوششی به عنوان یکی از ۴ بافت پایه محسوببه‌شمار می‌شودمی‌آید. ۳ بافت دیگر بافت‌های همبند، [[بافت عضلانی|عضلانی]] و [[بافت عصبی|عصبی]] هستند.
در زبان یونانی ، '''اپی'''، به معنای روی یا بالای و '''تلی''' به معنای بافت می باشد. بافت های اپیتال دارای رگ های خونی در اطراف خود نمی باشند و بنابراین از طریق نفوذ غذا از بافت های زیرین همبند، تغذیه می کنند . بافت های پوششی می توانند به صورت خوشه ای از سلول ها موجود باشند و به عنوان [[غدد درون ریز]] و [[غدد برون ریز]] عمل کنند .غذذ درون ریز و برون ریز به شدت با رگهای خونی احاطه شده اند و از طریق آن تغذیه می کنند .
در انسان اپیتلیوم به عنوان یکی از ۴ بافت پایه محسوب می‌شود. ۳ بافت دیگر بافت‌های همبند، [[بافت عضلانی|عضلانی]] و [[بافت عصبی|عصبی]] هستند.
مادهٔ بین سلولی این بافت بسیار اندک است. اتصال بین سلول‌های این بافت به دلیل وجود سلول‌های چسبندگی، درهم‌فرورفتگی‌های غشا و اتصالات بین سلولی بسیار قوی است.
 
== ساختار اصلی ==
سلول هاسلول‌ها در بافت پوششی به شدت به هم فشرده هستند وفضای خالی بسیار کم و کوچکی در میان آنها موجود می باشدمی‌باشد. این سلولها صفحه ایصفحه‌ای پیوسته را که در بسیاری از نقاط توسط اتصال هایاتصال‌های محکم و [[دزموزوم]] ها‌ها به هم متصل شده اندشده‌اند را تشکیل می دهندمی‌دهند. بافت پوششی، قسمت بیرونی و درونی پوست را تشکیل می دهدمی‌دهد.
 
== غشای پایه ==
سلول هایسلول‌های بافت پوششی بر روی غشای پایه قرار گرفته اندگرفته‌اند و که این غشا به عنوان داربستی عمل می کندمی‌کند که بافت پوششی می تواندمی‌تواند به رشد و گسترش بپردازد و پس از جراحت هاجراحت‌ها خود را ترمیم کند. بافت پوششی دارای عصب نیست . بافت پوششی توسط ریخت سلولهایشان و هم چنین تعداد لایه هایلایه‌های تشکیل دهنده به گروه هایگروه‌های مختلف تقسیم می شوندمی‌شوند. بافت پوششی که تنها ضخامت یک سلول را دارد به عنوان [[بافت پوششی ساده]] شناخته می شودمی‌شود. اگر دو یا چند سلول ضخامت بافت پوششی را تشکیل دهند به آن [[بافت پوششی طبقه دارطبقه‌دار]] گفته میشودمی‌شود. گونه ایگونه‌ای دیگر از بافت پوششی نیز موجود است که به آن [[بافت شبه طبقه دارطبقه‌دار]] گویند.
 
== بافت پوششی ساده ( Simple epithelium ) ==
بافت پوششی ساده دارای ضخامت یک سلول می باشدمی‌باشد و هر سلول در تماس مستقیم با غشای پایه است. این بافت معمولا در جایی پیدا می شودمی‌شود که نیاز به جذب یا فیلترینگ باشد. ضخامت سد بافت پوششی این پروسه را نظم می بخشدمی‌بخشد.
بافت پوششی ساده به طور عمومی بر اساس شکل آنها به گروه هایگروه‌های مختلف طبقه بندی می شوندمی‌شوند. چهار گروه اصلی بافت پوششی ساده عبارتند از:
* [[ساده ی پولکی]]
* [[سادهسادهٔ ی مکعبیپولکی]]
* [[سادهسادهٔ ی ستونیمکعبی]]
* [[شبهسادهٔ طبقه دارستونی]]
* [[شبه طبقه‌دار]]
== بافت پوششی مطبق (Stratified epithelium ) ==
 
در این نوع از بافت پوششی، بیش از یک ردیف سلول بر روی غشای پایه قرار دارد. بر اساس شکل سطحی ترین سلول های این بافت به انواع سنگفرشی ( مانند پوست بدن )، مکعبی ( مانند مجاری غدد عرق )و منشوری ( مانند ملتحمه چشم) تقسیم می شوند.
== بافت پوششی مطبق کاذب (Pseudostratified epithelium ) ==
در این نوع از بافت پوششی، بیش از یک ردیف سلول بر روی غشای پایه قرار دارد. بر اساس شکل سطحی ترین سلول هایسلول‌های این بافت به انواع سنگفرشی ( مانند پوست بدن )، مکعبی ( مانند مجاری غدد عرق ) و منشوری ( مانند [[ملتحمه]] چشم) تقسیم می شوندمی‌شوند.
به دلیل متفاوت بودن شکل سلول های هسته آن ها در چند سطح قرار می گیرند. مانند مخاط نای که منشوری مطبق کاذب مژه دار می باشد.
 
== بافت پوششی مطبق (Stratifiedکاذب epithelium ) ==
به دلیل متفاوت بودن شکل سلول هایسلول‌های هسته آن هاآن‌ها در چند سطح قرار می گیرندمی‌گیرند. مانند مخاط نای که منشوری مطبق کاذب مژه دار می باشدمی‌باشد.
 
== وظایف ==
وظایف اصلی بافت اپیتلیالپوششی عبارتست از:
* پوشاندن و مفروش کردن سطوح مختلف بدن
* جذب مواد (مثلا در روده‌ها)
* ترشح مواد (در غدد)
* حس
* محافظت
* تبادل گازگاز‌های هایتنفسی تنفسی(در اتاقک هایاتاقک‌های هوایی شش هاشش‌ها)
 
== نگارخانه ==
<gallery>
Image:Dogsquamos100x.jpg|<!--Squamous Epithelium 100x-->
Image:Cheekcells stained.jpg|<!--Human cheek cells (Nonkeratinized stratified squamous epithelium) 500x۵۰۰x-->
</gallery>
 
سطر ۵۹ ⟵ ۶۳:
* {{یادکرد |کتاب=بافت‌شناسی پایه |نویسنده = لوئیز کارلوس جان کوئیرا |ترجمه=دکتر مهدی منتظری |ناشر =انتشارات ارجمند |چاپ=پنچم |سال= ۱۳۸۷}}
* {{یادکرد |کتاب=فرهنگ پزشکی دورلند |نویسنده = ویلیام الکساندر نیومن دورلند |ترجمه=بهرام قاضی‌جهانی}}
* رجحان محمد صادق . بافت شناسی پایه انسانی1372انسانی۱۳۷۲
* Linder HH.Clinical Anatomy.California,Appleton and lange.1989۱۹۸۹
 
{{بافت زیستی}}