وظیفه اکچوایتور'''اکچویتور''' {{به انگلیسی|Actuator}} در شیرهای کنترل، تامین نیروی لازم جهت باز و بسته کردن شیر و قراردادن آن در موقعیت مطلوب و متناسب با سیگنال ارسالی از طرف کنترلر می باشدمی‌باشد. اکچوایتورها در انواع مختلف نئوماتیکی ,نئوماتیکی، الکتریکی و یا خود عملگر▼
==اکچوایتورها==
(Self Acting) موجود بوده وبا توجه به وضعیت سیستم انتخاب و استفاده می گردندمی‌گردند.▼
▲وظیفه اکچوایتور در شیرهای کنترل، تامین نیروی لازم جهت باز و بسته کردن شیر و قراردادن آن در موقعیت مطلوب و متناسب با سیگنال ارسالی از طرف کنترلر می باشد. اکچوایتورها در انواع مختلف نئوماتیکی , الکتریکی و یا خود عملگر
▲(Self Acting ) موجود بوده وبا توجه به وضعیت سیستم انتخاب و استفاده می گردند.
=== اکچوایتورهای نئوماتیکی= ==
در این نوع از اکچوایتورها، نیروی لازم جهت حرکت شیر از طریق هوای فشرده تامین میشودمی‌شود که به بالا و یا پائین دیافراگم قابل انعطاف موجود در محفظه اکچوایتور اعمال میگرددمی‌گردد. در شکل 1۱ اکچوایتور نئوماتیکی مدل PN1000PN۱۰۰۰ بهمراه شیر کنترل سری C کارخانه Spirax Sarco نشان داده شده است. فشار هوای اعمالی به دیافراگم , باعث اعمال نیرو به ساقه شیر می شودمی‌شود که میزان آن بستگی به سطح دیافراگم دارد. نیروی مخالف فنر جهت بازگرداندن شیر به وضعیت اولیه در صورت کم شدن سیگنال فشار هوا و یا بستن کامل شیر در صورت قطع فشار هوا می باشدمی‌باشد. میزان فشار هوا از طرف پوزیشنر و کنترلر تنظیم می گرد د . قسمت Plug شیراز یک طرف به ساقه (Stem) و از طرف دیگر به دیافراگم متصل است و در نتیجه حرکت دیافراگم باعث حرکت شیر خواهد شد.
بمنظور غلبه بر نیروی مقاوم در شیرهای بزرگتر و یا اختلاف فشارهای بیشتر،اکچوایتورهایبیشتر، اکچوایتورهای مقاومتری مورد نیاز است که این امر مستلزم استفاده از دیافراگمهای با سطح بیشتر و فنرهای مستحکمتر می باشدمی‌باشد.. به همین علت اکچوایتورهای متنوعی باسایزهای مختلف برای یک شیر خاص طراحی و تولید می گرددمی‌گردد. نحوه آرایش دیافراگم و فنر نسبت به یکدیگر تعیین کننده نحوه عملکرد اکچوایتور Direct acfing و یا Reverse acting می باشدمی‌باشد که می تواندمی‌تواند شیررا برای حالت عادی Mormally open یا Normally close مورد استفاده قرار دهد. واضح است ک قطع سیگنال هوا (از طرف کنترلر و پوزیشنر)،منجر، منجر به کاملاً باز و یا بسته شدن شیر با توجه به اکچوایتورانتخابی خواهد شد. میزان سیگنال هوایی که غالباجهت کنترل اکچوایتورها استفاده میمی‌شود، شود،۰٫۲ 0.2 –1–۱ bar می باشدمی‌باشد. هنگام کالیبره کردن مجموعه شیر و اکچوایتور در زمان شروع کار سیستم,، عمل تنظیم طوری صورت میگیردمی‌گیرد که در صورت ارسال سیگنال 0.2۰٫۲ bar به اکچوایتور,اکچوایتور، شیر در وضعیت طبیعی خود و دقیقا در آستانه حرکت قرارمی گیرد. درصورت افزایش این سیگنال، شیرحرکت کرده تا درسیگنال 1barبه۱barبه ماکزیمم وضعیت کاری خود برسد اختلاف فشار ناشی از گذر جریان از شیر نیز باعث اعمال نیرو به ساقه شیر می گرددمی‌گردد که با توجه به نوع چیدمان فنر و دیافراگم در اکچوایتور، ممکن است با نیروی هوا جمع شده و یا در برابر آن قرار گیرد. بنابراین به طور مثال اگر سیگنال ارسالی برابر 0.6bar۰٫۶bar باشد، انتظار اولیه این است که شیر درحالت %50۵۰ قرار گیرد، در صورتی که عملاً این میزان کمتر و یا بیشتر خواهد بود. به همین جهت کالیبره کردن شیر در هنگام راه اندازی ضروری میمی‌باشد. باشد.البته با تنظیماتی که روی کنترلر انجام می شود , میمی‌شود، توانمی‌توان حداقل و حداکثر بازوبسته شدن شیر و یا سرعت حرکت و محل قرارگیری شیر نسبت به سیگنال ارسالی و ... را تعیین نمود.
