۱۴۰٬۱۳۹
ویرایش
عصمت اینونو: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات ردهٔ همسنگ (۲۴) +مرتب+تمیز (۴،۸): + رده:نخست‌وزیران ترکیه) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
|
{{Infobox Officeholder
| name = عصمت اینونو{{-}}'''رهبر ملی'''
| birth_name = '''مصطفی عصمت اینونو'''
| image = Inonu Ismet.jpg
| caption =
▲| معروف به = '''رهبر ملی'''
| office1 = دومین [[فهرست روسای جمهور ترکیه|رییس جمهور ترکیه]]
| primeminister1= [[جلال بایار]]{{-}}[[رفیق سایدام]]{{-}}[[شکرو سراج‌اغلو]]{{-}}[[رجب پکر]]{{-}}[[حسن ساکا]]{{-}}[[شمس‌الدین گون‌آلتای]]
| شهر تولد = [[ازمیر]] ▼
| term_start1 = ۱۱ نوامبر ۱۹۳۸
| term_end1 = ۲۲ مه ۱۹۵۰
| شهر مرگ = [[آنکارا]]▼
|
| office2 = [[فهرست نخست‌وزیران ترکیه|نخست وزیر ترکیه]]
| نام همسر = [[موهبه اینونو]]▼
|
| term_start2 =
| دین = [[اسلام]]▼
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 = [[وزیر امور خارجه ترکیه]]
▲| بعد از = [[مصطفی کمال آتاترک]]
| primeminister3=
| term_start3 =
| term_end3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| امضا = [[پرونده:İsmet İnönü Signature.svg|150px]]▼
| birth_date = {{تولد|۱۸۸۴|۹|۲۴}}
| death_date = {{مرگ و سن|۱۹۷۳|۱۲|۲۵|۱۸۸۴|۹|۲۴}}
| nationality = {{پرچم|ترکیه}}
| residence =
| alma_mater =
| party =
| otherparty =
| children = چهار فرزند
| occupation = نظامی، سیاستمدار
| profession = رهبر [[حزب جمهوریخواه خلق]]
|cabinet =
|awards =
|website =
| allegiance = {{flag|Ottoman Empire}}{{-}}{{flag|Turkey}}
| branch =
| serviceyears = ۱۸۹۳-۱۹۲۶
| rank =
| servicenumber =
| unit =
| commands =
| battles = [[جنگ استقلال ترکیه]]{{-}}[[جنگ جهانی اول]]
|footnotes =
}}
'''مصطفی عصمت اینونو''' {{به ترکی|Mustafa İsmet İnönü}} ژنرال ارتش، نخست وزیر و دومین رئیس‌جمهور [[ترکیه]] بود. در سال ۱۹۳۸ [[حزب جمهوریخواه خلق]] به او لقب رهبر ملی {{به ترکی استانبولی|Milli Şef}} داد.
== خانواده و سالهای اولیه زندگی ==
او در ازمیر در یک خانواده اهل [[ملطیه]] و با پیشینه کردی به دنیا آمد. پدرش حاجی رشید بی {{به ترکی استانبولی| Hacı Reşid Bey}} متولد [[ملطیه]] بود و در امپراطوری عثمانی به قضاوت مشغول بود. مادرش چوریه خانم {{به ترکی استانبولی| Cevriye Hanım}}، دختر پدر و مادری روس و ترک بود که از بلغارستان پناهنده شده بودند. به خاطر شغل پدرش خانواده از شهری به شهر دیگر نقل مکان می‌کردند، بنابراین عصمت اینونو تحصیلات مقدماتی خود را در [[سیواس]] به پایان برد.
عصمت اینونو برای بیشی از نیم عمر خود به نام "عصمت پاشا" نامیده می‌شد. او نام خود را در سالهای دهه ۱۹۳۰ پس از آنکه آتاتورک فرمان داد که تمامی مردم ترکیه باید نام خانوادگی داشته باشند، عوض کرد. عصمت پاشا، نام خانوادگی اینونو را از شهری به همین نام در آناتولی مرکزی گرفته‌است. او در این شهر با درجه ژنرالی فرمانده نیروهای ترک در بزرگترین نبردهای زندگی نظامی‌اش بود. [[نبرد اول اینونو]] و [[نبرد دوم اینونو]] که نقش مهمی در [[جنگ استقلال ترکیه]] داشت.
اینونو از [[آکادمی نظامی]] به عنوان افسر توپخانه فارغ‌التحصیل شد و اولین منصب خود را در ارتش عثمانی دریافت کرد. او به کمیته اتحاد و توسعه پیوست. او نخستین موفقیت‌های نظامی‌اش را با سرکوب دو شورش علیه امپراتوری عثمانی به دست آورد. اولین شورش در [[روملیا]] و بعدی در [[یمن]] به رهبری [[یحیی محمد حمیدالدین]] بودند. او به عنوان افسر در [[جنگ‌های بالکان]] در جبهه بین عثمانی و بلغارستان خدمت کرد. در طول [[جنگ جهانی اول]] او با درجه سرهنگی تحت فرماندهی [[مصطفی کمال پاشا]] در جبهه [[قفقاز]] و [[فلسطین]] می‌جنگید.
[[پرونده:AtaturkAndIsmetInonuAugust1922.jpg|بندانگشتی|چپ|سرتیپ اینونو همراه با سرلشکر مصطفی کمال]]▼
== جنگ استقلال ==
▲[[پرونده:AtaturkAndIsmetInonuAugust1922.jpg|بندانگشتی|
عصمت اینونو پس از شکست در [[نبرد مگیدو]] در برابر [[ژنرال آلنبی]] در آخرین روزهای جنگ جهانی اوّل به حرکت ملی‌گرایان ترک پیوست و به فرماندهی ارتش غربی ترکها برگزیده شد. او در طول [[جنگ استقلال ترکیه|جنگ استقلال]] در این مقام خدمت کرد. پس از [[نبردهای اینونو]] و شکست دادن ارتش یونان در غرب آناتولی در بهار ۱۹۲۱، او به درجه سرتیپی ارتقا یافت. در [[جنگ استقلال ترکیه]] او عضو مجمع ملی ترک در [[آنکارا]] بود.
| |||