گچبری: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۶:
== دوره‌های گچبری در هنر ایران ==
پس از ظهور [[اسلام]] نیز از [[هنر گچبری]] در بناها استفاده می‌شده‌است، ولی به دلیل حرمت پیکره سازی، این [[هنر]] در قالب نقوش برجسته از گل و گیاه و نیز انواع طرح‌های [[اسلیمی]] و بندهای ختایی، به ویژه در قالب انواع خطهای مختلف و متنوع تجلی یافت. در آثار [[گچبری]] به جا مانده از [[قرن سوم هجری]] نمونه‌های درخشانی در [[مسجد فریومد]] [[سبزوار]] به نام [[مینو تکاری]] به واقع خلاقیت هنر بی مانند از سر پنجه هنرمندان آن روزگار برای ما به یادگار مانده‌است.
* [[هنر گچبری دوره سلجوقی]] ▼
* [[هنر گچبری دوره ایلخانی]] ▼
* [[هنر گچبری دوره تیموری]]▼
* [[هنر گچبری دوره صفوی]] ▼
* [[هنر گچبری دوره زندیه]] ▼
* [[هنر گچبری دوره قاجار]] ▼
* [[هنر گچبری دوره معاصر]]▼
[[هنر گچبری]] در انواع [[خط کوفی]] همراه با نقوش [[اسلیمی]] خرطوم فیلی روند تحول این [[هنر]] در [[دوره سلجوقی]] بوده‌است. به طور کلی [[هنر گچبری]] در دوره سلجوقی مورد توجه در [[نما سازی]]های داخل بوده‌است. از میان آثار این دوره میتوان به گچ‌بری‌های [[مسجد اردستان]] با خط بسیار زیبای [[خط کوفی مزهّر|کوفی مزهّر]] و بخصوص [[مسجد علویان|مسجد]] و [[گنبد علویان]] در [[همدان]] که به واقع دنیایی از [[هنر گچبری]] بسیار گسترده‌ای در آن اشکال گوناگون جمع شده‌است اشاره داشت.
در [[دوره ایلخانی]] روند هنر [[گچبری]] به سرحد کمال مطلوب رسید. به وجود آمدن [[محراب|محراب‌های]] گسترده با انواع خطهای [[خط کوفی|کوفی]] و خطهای [[خط سلطانی|سلطانی]]، [[خط دیوانی|دیوانی]]، [[خط رقعی|رقعی]]، و به کارگیری انواع گره هندسی با نقوش [[اسلیمی]] توماری و اسلیمی ماری در لابلای [[کتیبه]] و [[اسپر|اسپرهای]] خط با گل و برگ‌های پهن گود و برجسته، عظمت و شگرفی‌های فراوان در آثار [[ایران]] و [[هنر]] [[گچبری]] در آن به وجود آورده شده.
از میان آثار به جا مانده از این دوران میتوان به کتیبه‌های گچبری خط کم نظیر [[مسجد حیدریه]] [[قزوین]]، [[خانقاه]] و [[بقعه بایزید بسطامی]] در [[بسطام]] در [[مقیاس]] گسترده و وسیع، محراب ارزشمند [[محراب پیر بکران|پیر بکران]] در جنوب [[اصفهان]] و نوعی بی همتا از این هنر ارزشمند را در محراب بسیار جالب و منحصر به فرد [[محراب الجایتو|الجایتو]] در در [[مسجد جامع اصفهان]] که به جرئت میتوان این پدیده بزرگ و عظیم هنر گچبری را شاخص‌ترین و با ارزشترین نوع گچبری در [[معماری]] جهان، بخصوص [[جهان اسلام]] دانست و از آن یاد کرد.
[[دوره تیموری]] عصر بوجود آمدن [[رسمی بندی]] و [[کاربندی]]هایی از قالبهای گچی ارزشمند و به تحول رسیدن [[هنر گچبری]] از نقوش گوناگون بخصوص [[اسلیمی]] و انواع خطهای گوناگون می‌باشد.
به طور کلی در [[هنر]] [[گچبری]] این دوره از هنرهای دیگر چون هفت قلم خط از انواع کوفی به نامهای [[کوفی پیرآموز]]، [[کوفی مشجًر]]، [[کوفی مزهّر]]، [[کوفی گره دار]]، [[کوفی مشبک]]، [[کوفی تصویری]] و تعدادی دیگر کوفی در آثار ادوار اسلامی نهایت استفاده شده‌است.
همچنین خطهای ( [[خط محقق|محقق]]، [[خط نسخ|نسخ]]، [[خط ثلث|ثلث]]، [[خط رقاع|رقاع]]، [[خط تعلیق|تعلیق]]، و [[خط نستعلیق|نستعلیق]]) با هنر آفرینیهای فراوان و در مواردی از شاخه‌های این خط‌ها بخصوص [[خط معقلی]] در هنر گچبری آثار [[ایران]] بهره فراوان گرفته شده‌است. از آثار فراوان این دوره میتوان به [[مقرنس بندی]]های گچی ارزشمند سر درب [[مسجد میدان]] [[کاشان]]، [[قطار بندی]]های گچی [[مدرسه خرگرد]] در [[خواف]] و خطهای بسیار جالب گچبری [[بقعه شیخ احمد جام]] در [[تربت جام]] و [[بقعه سید رکن الدین]] در [[یزد]] و بسیاری دیگر اشاره داشت.
در حال حاضر در ایران اساتید برجسته ای در زمینه هنر زیبای گچبری وجود دارند که به جرات می توان گفت در دنیا انگشت شمار هستند.
که با ارج نهادن به هنر این اساتید بنام و شایسته میتوان بار دگر شاهد اوج و شکوفایی این هنر بود.
سطر ۳۲ ⟵ ۴۲:
==گچبری پیشساخته==
با توسعه صنعت ساختمان و خانه سازی در تعداد انبوه در کلانشهر ها تزیینات داخلی مربوط به گچبری که به حالت سنتی و با دست ساخته میشود، با توجه به نیاز معماران این کار در این حالت بسیار زمانبر و کم کاربرد است، لذا این حرفه بصورت صنعتی در آمده و با توجه به شرایط روز تولید میشود.
گچبری پیشساخته در کشور های امریکایی بصورت کلاسیک رشد نمود و با گذر زمان این هنر بصورت صنعتی به دیگر کشورها با توجه به فرهنگ آن کشور صادر گردید.{{
== جستارهای وابسته ==
| |||