آجرچینی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
MahdiBot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۸:
 
آشنایی با واژه خوون:
در هنر و معماری در ایران قدیم واژه خوون بسیار مشهور بوده است. اما در سده‌های اخیر در زبان فارسی فصیح ناشخته مانده است.
واژه (خوون) Xowun که یک نامگذاری در هنر معماری ایرانی است و به نگاره‌های زینتی موزاییک مانندی که بر پیشانی بنا می‌ساخته‌اند گفته می‌شده است، فراموش گردیده و در هیچیک از کتابهای لغت و ادب نیامده است. در صورتی که تا هم اکنون واژه «خوون» بی شک فارسی است.<ref>مجله باستان شناسی و هنر ایران. شماره ۱ - امام اهوازی –محمد علی)</ref>
 
خوون چینی کاربرد تزیین آجر است و از ضخامت آن در ایجاد انواع گره‌های زمینی در پیشانی نما استفاده می‌نمایند. به قولی دیگر خوون چینی آرایش ساختمان به صورت (آمود) می‌باشد.
خط ۱۸:
اگر فاصهل بین دو آجر (ملات خور) را ۵/۱ سانتی متر در نظر بگیریم بین یک طول و ضخامت آجر تناسبی حادث می‌شود. (یک طول برابر ۴ ضخامت به علاوه ۳ فاصله می‌گردد) در چنین شرایطی اندازه اجزاء همه ضریبی از یکدیگرند. کوچکترین جزء همان کلوخ است.
اکنون اگر شبکه‌ای مرکب از کلوخ و فاصله ایجاد نماییم می‌توانیم کلیه اجزاء مختلف آجر را بر روی شبکه جایگزین نماییم. اگر آجر مربع شکل کامل را نصف کنیم آجر نیمه به دست می‌آید که خود پایه و اساس خرد شدن را تشکیل می‌دهد و آن ۴ صاه می‌گویند و اگر نیمه را نصف نماییم چاری یا دو صاف به وجود می‌آید (آجر کامل) یا می‌توانیم ۴ صافه (نیمه) را به کلوخ و ۳ صافه تبدیل نماییم.
چاری ار اگر دو قسمت تقسیم نماییم ۲ کلوخ به دست می‌آیند، در خوون چینی همواره نیمه بزرگترین جزء و کلوخ کوچکترین جزء می‌باشد (آجر کامل) این ۴ نوع ادنازه اجزاء اصلی خوون چینی می‌باشند که به ترتیب نیمه (۴ صافه)، ۳ قدی (۳ صافه)، چاری(۲قدی) کلوخ یا (بندک) اجزای فوق به همراه اجزاء فرعی که از اجزاء اصلی ساخته می‌شود، کل اجزاء خوون چینی را به وجود می‌آورد که عبارتند از قناس کلوخ، ۲ صافه یک سرشق، ۲ صفه دو سرشق، ۳ صافه یک سرشق، ۳ صافه دو سرشق، ۴ صافه یک سرشق، ۴ صافه دو سرشق. بدین ترتیب ۷ جزء فرعی و ۴ جزء اصلی جمع؛ یازده جزء اساس کار خوون چینی می‌باشند.
بدین ترتیب شبکه‌ای گسترده و ساده هندسی در زیر ساخت کلیه نقش‌های خوون قرار می‌گیرد که ضمن آسان نمودن طراحی و گستردگی صفحه انواع نقش‌ها را به صورت گلهای مختلف می‌تواند در ترکیبی متناسب در شبکه به دست آمده جای گیرنده، و ترکیبات مختلفی را به وجود آورد. این شبکه نه تنها می‌تواند انواع گلها و چند ضلعی‌های مختلف را در خود جای دهد بلکه می‌توان نوشته‌هایی را با آن انجام داد.
در خوون‌های موجود شهر دزفول کلمه علی (ع) بیش از دیگر نوشته‌ها به چشم می‌خورد که این خود نشانه‌ای است از اعتقادات بنایان و آنانی که با نام علی (ع) و به مدد او، کار روزانه را آغاز می‌نمایند.
خط ۳۱:
 
[[رده:آجرها]]
[[رده:اصطلاحات ساخت و ساز]]