بنگاه ترجمه و نشر کتاب: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱:
[[پرونده:Bongahtarjomeh.jpg‎|thumbبندانگشتی|200px|کتابخانه بنگاه ترجمه و نشر کتاب]]
[[پرونده:Bongahtarjome.jpg‎|thumbبندانگشتی|200px|نمونه‌ای از انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب]]
[[پرونده:Bgt3.jpg‎|thumbبندانگشتی|200px|انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب - مجموعه آثار سیاسی]]
'''بنگاه ترجمه و نشر کتاب''' در سال [[۱۳۳۳]] به فرمان [[محمدرضا شاه پهلوی]] و با ابتکار [[احسان یارشاطر]] بنیان شد. این بنگاه هدفی فرهنگی داشت و سازمانی ناسودبر بود و بر اساس [[قانون تجارت]] اداره می شد. بنگاه ترجمه و نشر کتاب از سال [[۱۳۴۱]] به ریاست [[فرح پهلوی]] درآمد. در سال [[۱۳۴۳]] سرپرستی امور مالی بنگاه ترجمه و نشر کتاب به سازمان تازه بنیان شده [[بنیاد پهلوی]] سپرده شد.<ref>انتشارات دفتر مخصوص شهبانو، تهران ، ۱۳۵۴، ص. ۸ - ۱۲</ref> پس از انقلاب اسلامی بنگاه با تغییراتی زیر سرپرستی [[بنیاد علوی]] درآمد.<ref>[http://www.elmifarhangi.ir/about/history.aspx شرکت انتشارات علمی و فرهنگی]</ref>
<ref>[http://www.elmifarhangi.ir/about/history.aspx شرکت انتشارات علمی و فرهنگی]</ref>
 
== هدف، سازمان و مدیریت ==
هدف از بنیان این بنگاه این بود که از راه برگردان و چاپ کتاب‌های مهم جهان به زبان پارسی مردم کشور را از بهترین کارهایی که با انگیزه و اندیشه بشری در دوره‌های گوناگون آفریده شده برخوردار سازند تا این سبب نیرومند کردن فکر و برانگیختن خوانندگان گردد. با برگردان کتاب‌های ارزنده در راه گسترش و پیشرفت زبان فارسی بکوشد و آن را به کمک آثار و اندیشه‌های نو پربارتر کند. هم چنین از دیگر هدف‌های بنگاه‌بنگاه این بود که فن برگردان و نویسندگی را پیشرفت دهد و با ترجمه مقالات در پیشبرد پژوهش‌های علمی سبب آشنایی مردم جهان با ایران با تاریخ و تمدن کهن ایران کوشا باشد.
بنگاه برتری هدف خود را به برگردان کتاب‌های ادبی داد ولی بنا به شرایط ویژه، کتاب‌های علمی، فلسفی، اجتماعی و هم چنین کتاب‌های مربوط به ایران را چاپ می کرد.
 
سطر ۲۵ ⟵ ۲۴:
 
معاونین : بهرام فره‌وشی، عبدالحسین زرین‌کوب، ایرج افشار، جعفر شعار، و عبدالله سیار
 
بازرس : [[ادوارد ژوزف]] (سال ۱۳۳۵)
 
نویسندگان و مترجمان : [[پرویز ناتل خانلری]]، پروفسور فضل‌الله رضا، عنایت‌الله رضا، جعفر شعار، سعید نفیسی، محمد علی جمالزاده، کریم کشاورز، سیدجعفر شهیدی، بهاء‌الدینبهاءالدین خرمشاهی، جلال همایی، سیدصادق گوهرین، حسین خدیوجم، محمد پروین‌گنابادی، مسعود رجب‌نیا، داریوش آشوری، حسین معصومی‌همدانی و. . .
 
== فعالیت‌ها ==
سطر ۳۸ ⟵ ۳۷:
 
مجموعه‌های عمده انتشارات بنگاه عبارت بود از :
* ۱ - مجموعه ادبیات خارجی مشتمل بر ۷۱ جلد که در ۱۳۳۳ با ترجمه آثاری چون ویلهلم تل ترجمه، [[محمدعلی جمالزاده]]، روایت ژوزف بدیه از [[تریستان و ایزولد]] ترجمه، [[پرویز ناتل خانلری]] و پنج رساله افلاطون، ترجمه [[محمود صناعی]] آغاز شد. نشر این مجموعه با بهره‌گیری از حسن شهرت مترجمان، کیفیت تولید و چاپ و فقدان اشتباهات چاپی، تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر ناشران و [[خوانندگان ایرانی]] نهاد. شماری از ترجمه‌های این مجموعه در چارچوب «مجموعه آثار برگزیده » یونسکو قرار گرفت .
 
* ۲ - [[ادبیات کودکان و نوجوانان]] که ابتدا شامل سه مجموعه بود: مجموعه کودکان (برای گروه سنی ۴۷ سال در ۲۴ جلد)؛ مجموعه نوجوانان (برای گروه سنی ۸ ۱۱ سال در ۲۷ جلد)؛ و مجموعه جوانان (برای گروه سنی ۱۲- ۱۵ سال در ۴۷ جلد) و بعدها چهار مجموعه دیگر در این چارچوب قرار گرفت : چهره ملل (۳۱ جلد)؛ داستانهای ملل (۱۸ جلد)؛ سرگذشت بزرگان (۵ جلد) و آیینه ایران (۳ جلد).
* ۱ - مجموعه ادبیات خارجی مشتمل بر ۷۱ جلد که در ۱۳۳۳ با ترجمه آثاری چون ویلهلم تل ترجمه، [[محمدعلی جمالزاده]]، روایت ژوزف بدیه از [[تریستان و ایزولد]] ترجمه، [[پرویز ناتل خانلری]] و پنج رساله افلاطون، ترجمه محمود صناعی آغاز شد. نشر این مجموعه با بهره‌گیری از حسن شهرت مترجمان، کیفیت تولید و چاپ و فقدان اشتباهات چاپی، تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر ناشران و خوانندگان ایرانی نهاد. شماری از ترجمه‌های این مجموعه در چارچوب «مجموعه آثار برگزیده » یونسکو قرار گرفت .
* ۳ - مجموعه ایرانشناسی (۶۸ جلد) مشتمل بر ترجمه آثار خاورشناسان غربی و نویسندگان کلاسیک و ایرانشناسان روسی که کمتر در دسترس خوانندگان [[فارسی زبان]] بود.
 
* ۲ - ادبیات کودکان و نوجوانان که ابتدا شامل سه مجموعه بود: مجموعه کودکان (برای گروه سنی ۴۷ سال در ۲۴ جلد)؛ مجموعه نوجوانان (برای گروه سنی ۸ ۱۱ سال در ۲۷ جلد)؛ و مجموعه جوانان (برای گروه سنی ۱۲- ۱۵ سال در ۴۷ جلد) و بعدها چهار مجموعه دیگر در این چارچوب قرار گرفت : چهره ملل (۳۱ جلد)؛ داستانهای ملل (۱۸ جلد)؛ سرگذشت بزرگان (۵ جلد) و آیینه ایران (۳ جلد).
 
* ۳ - مجموعه ایرانشناسی (۶۸ جلد) مشتمل بر ترجمه آثار خاورشناسان غربی و نویسندگان کلاسیک و ایرانشناسان روسی که کمتر در دسترس خوانندگان فارسی زبان بود.
 
* ۴ - مجموعه متون فارسی (۴۸جلد) که به چاپ انتقادی متون چاپ‌نشده فارسی اختصاص داشت.
 
* ۵ - مجموعه معارف عمومی (۱۳۸ جلد) از دانستنی‌های عمومی.
 
* ۶ - کتابشناسی‌ها، مهمترین اثر این مجموعه فهرست کتاب‌های چاپی فارسی خانبابا مشار و دومین اثر از این مجموعه کتابشناسی موضوعی ایران (سالهای ۱۳۴۳- ۱۳۴۸).
* ۷ - [[دانشنامه ایران]] و اسلام، مشتمل بر ترجمه ویرایش دوم «دائره‌المعارفدائرةالمعارف اسلام» به فارسی، با مقالات تکمیلی ویژه برای مدخلهای ایران.
 
* ۷ - دانشنامه ایران و اسلام، مشتمل بر ترجمه ویرایش دوم «دائره‌المعارف اسلام» به فارسی، با مقالات تکمیلی ویژه برای مدخلهای ایران.
 
کتاب‌فروشی‌های تهران و شهرستان‌ها انتشارات بنگاه را در سطح کشور پخش می کردند، ولی به سبب اندک بودن شمار آنان، کتاب‌های چاپ شده زود نایاب می‌شد و بنگاه نیز به سبب محدودیت چاپخانه‌های طرف قرارداد و کمبود سرمایه لازم، نمی‌توانست جوابگوی تقاضاها باشد، و در عین حال از حق انتشار خود نیز صرف نظر نمی‌کرد تا نویسندگان بتوانند آثارشان را برای چاپ مجدد به ناشران دیگر بسپارند.
سطر ۶۳ ⟵ ۵۵:
'''ج )''' مجموعه ادبیات نوین فارسی (هشت جلد)؛
 
'''د )''' ایرانیکا: در [[۱۳۵۰]]، یارشاطر از طریق [[دانشگاه کلمبیا]]، به سازمان موقوفه ملی آمریکا برای [[علوم انسانی]] پیشنهادی برای تألیف [[دانشنامه ایرانیکا]] ارائه کرد. انتشار این اثر با حمایت مالی نهاد مذکور و سازمان برنامه آغاز شد که اکنون تنها از حمایت نخستین مرکز برخوردار است؛
 
'''ه )''' طرح ترجمه طبری، ترجمه این اثر در [[۱۳۴۹]] برای ملاحظه به کمیسیون عرب یونسکو پیشنهاد شد اما کمیسیون به اولویتهای دیگر نظر مساعد داشت و بنابراین، با تصویب [[یونسکو]]، بنگاه تعهد کرد که این کار را پیش ببرد و انتشار آن در چهل جلد از جمله دو جلد فهارس و ضمائم در ۱۳۶۳ پس از حدود ده سال تدارک آغاز شد.
 
سطر ۷۱ ⟵ ۶۳:
 
== منابع ==
{{پانویس}}
<references/>
 
[[رده:سازمان‌های ناسودبر در ایران]]
[[رده:شرکت‌های انتشاراتی کتاب در ایران]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]