بهاریه: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: حذف میانویکی موجود در ویکیداده: az |
جز ویکیسازی رباتیک(۶.۸) >دوره مشروطیت، ادبیات فارسی، سال نو، شعر نو+تمیز (۶.۵) |
||
خط ۷:
== بهارانه در ادبیات فارسی ==
در [[ادبیات فارسی]] هم بهارانههایی از شاعران ایرانی چون [[مولانای پارسی]]، [[حافظ]]، [[سعدی]]، [[ملکالشعرای بهار]]، [[منوچهری]]، [[عطار]]، [[خاقانی]]، [[فروغی]]، [[خواجو]] و [[خمینی]] وجود دارد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=38148| عنوان = بهاریههای معروف| تاریخ بازدید = ۳۰ اسفند ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = تبیان | زبان = فارسی}}</ref>
ادبیات فارسی، سرشار از «
در شعر کهن فارسی، «بهار» مفهوم گستردهای است که محور تصویر سازیهای شاعرانه میشود.<ref name=bbc></ref> بهار اگر در شعر کهن ایران بیشتر به خاطر طراوت و خرمی ستوده میشود، در [[شعر نو]] علاوه بر آن، بار نمادین معنایی پیدا میکند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/Poem/Poetry_Iran/Contemporary_Poetry/2007/3/19/38070.html| عنوان = نگاهی گذرا به چند شعر بهارانه| تاریخ بازدید = ۴ فروردین ۱۳۸۹| تاریخ = ۲۸ اسفند ۱۳۸۵| ناشر = تبیان | زبان = فارسی}}</ref>
در «بهاریه»های پس از مشروطه اگرچه تصویرپردازیهای سنتی حفظ میشود ولی «گوشه و کنایه»های سیاسی و اجتماعی نیز برای خود جای چشمگیری پیدا میکنند. این کنایهها البته گاه چنان عریان میآیند و میروند که چیزی را برای تبدیل شدن به نماد باقی نمیگذارند. با این همه نشان میدهند که توانایی تبدیل شدن به نماد را دارند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/Poem/Poetry_Iran/Contemporary_Poetry/2007/3/19/38070.html| عنوان = نگاهی گذرا به چند شعر بهارانه| تاریخ بازدید = ۴ فروردین ۱۳۸۹| تاریخ = ۲۸ اسفند ۱۳۸۵| ناشر = تبیان | زبان = فارسی}}</ref> با اینکه بهارانههای دوره [[مشروطیت]] به اقتضای زمانه با اندیشههای سیاسی و اجتماعی درآمیخته و زمینه را برای نمادپردازیهای امروز هموار کردهاست، اما در شعر نو نمادها از مرحله سادگیهای بیانی [[دوره مشروطیت]] فراتر رفته و گاه آنچنان پیچیده و چند معنائی شدهاست که بدون توضیح شاعر نمیتوان آنها را دریافت.<ref name=bbc></ref> با این همه، شعر نوی ایران شکوه و غنای خود را به ویژه در دو دههٔ سی و چهل قرن خورشیدی، از همین تنوع و پیچیدگی نمادها به دست میآورد. با این حال، این حرف بدان معنا نیست که شعر نو یکسره از بهاریههای «خالص» خالی است. از این دست نیز نمونهها بسیار است. در این گونه بهاریهها نیز تاثیر فضای تنفسی شاعر را میتوان در برخورد او با «بهار» دریافت.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/Poem/Poetry_Iran/Contemporary_Poetry/2007/3/19/38070.html| عنوان = نگاهی گذرا به چند شعر بهارانه| تاریخ بازدید = ۴ فروردین ۱۳۸۹| تاریخ = ۲۸ اسفند ۱۳۸۵| ناشر = تبیان | زبان = فارسی}}</ref>
نمادهای بهاری شاید بیش از همه به شاعران «آرمانگرا» یاری رساندند. برخی از این آرمانگرایان که بیشتر به [[چپ ایران|گروههای چپ]] وابسته بودند، در جنگ و گریز با سانسور، این توانایی را یافتند که «ممنوعه»ها را در لابلای نمادهای بهاری پنهان کنند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.tebyan.net/Poem/Poetry_Iran/Contemporary_Poetry/2007/3/19/38070.html| عنوان = نگاهی گذرا به چند شعر بهارانه| تاریخ بازدید = ۴ فروردین ۱۳۸۹| تاریخ = ۲۸ اسفند ۱۳۸۵| ناشر = تبیان | زبان = فارسی}}</ref>
خط ۲۹:
{{ب|نوروز بزرگ آمد آرایش علم | میراث به نزدیک ملوک عجم از جم...}}
{{پایان شعر}}
* [[فرخی]] [[ترجیعبند]] مشهوری در وصف نوروز دارد که بند اول آن چنین است:
{{شعر}}
سطر ۳۹ ⟵ ۳۸:
{{ب|بدین شـایستگی جشنی بدین بایستگی روزی | ملک را در جهان هر روز جشنی داد و نوروزی}}
{{پایان شعر}}
▲* [[منوچهری]] [[مسمط]]ی در نوروز ساخته که بند اول آن این است:
{{شعر}}
{{ب|آمد نوروز هـم از بامداد | آمدنش فرخ و فرخنده باد}}
سطر ۵۳ ⟵ ۵۱:
{{ب|کاین فاخته زان کوز و دگر فاخته زانکوز | بر قافیه خوب همی خواند اشـعار}}
{{پایان شعر}}
* [[بوالفرج رونی]] گوید:
{{شعر}}
سطر ۶۰ ⟵ ۵۷:
{{ب|باغ پیراسته گلزار بهشـت | گلبن آراسته حورالعین است}}
{{پایان شعر}}
* [[مسعود سعد سلمان]] از عید مزبور چنین یاد کند:
{{شعر}}
سطر ۶۷ ⟵ ۶۳:
{{ب|برسم عید شهـا باده مروق نوش | به لحن بربط و چنگ و چغانه و طنبور}}
{{پایان شعر}}
* [[جمالالدین عبدالرزاق]] گفته:
{{شعر}}
سطر ۷۴ ⟵ ۶۹:
{{ب|عرض لشکر میدهد نوروز و ابرش عارض است | وز گل و نرگس مراد را چون ستاره لشکری}}
{{پایان شعر}}
▲* [[حافظ]] در [[غزل]]ی گفته:
{{شعر}}
{{ب|ز کوی یار میآید نسیم باد نوروزی | از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی}}
سطر ۸۲ ⟵ ۷۶:
{{ب|به صحرا رو که از دامن غبار غم بیفشانی | به گلزار آی کز بلبل غزل گفتن بیاموزی}}
{{پایان شعر}}
* [[هاتف]] در قصیدهای گوید:
{{شعر}}
سطر ۹۰ ⟵ ۸۳:
{{ب|همایون روز نوروز است امروز و بیفروزی | بر اورنگ خلافت کرده شاه لافتی ماوی}}
{{پایان شعر}}
* [[قاآنی]] در قصیدهای به وصف نخستین روز بهار گوید:
{{شعر}}
سطر ۹۹ ⟵ ۹۱:
{{پایان شعر}}<ref>[http://www.sppc.co.ir/nowruz/NoroozCelebration.html تدبیر. ویژه نامه نوروز]</ref>
[[سعدی]] در [[غزل|غزلی]] به مناسبت نوروز و آغاز [[سال نو]] میگوید:
{{شعر}}
{{ب|برامد باد صبح و بوی نوروز | به کام دوستان و بخت پیروز}}
سطر ۱۰۶ ⟵ ۹۸:
{{ب|چو نرگس چشم بخت از خواب برخواست| حسدگو دشمنان را دیده بردوز}}
{{ب|بهاری خرم است ای گل کجایی | که بینی بلبلان را ناله و سوز}}
{{پایان شعر}}<ref>[http://ganjoor.net/saadi/divan/ghazals/sh313/]</ref>
:'''اشعار نو'''
* [[فریدون مشیری]] میگوید:
عطر نرگس٬رقص باد٬
سطر ۱۲۱ ⟵ ۱۱۱:
خوش بهحال روزگار٬خوش بهحال روزگار...
* [[سروستانی]] میگوید:
سطر ۱۴۴ ⟵ ۱۳۳:
[[رده:گونههای شعر]]
[[رده:ویکیسازی رباتیک]]
|