پارادایم: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات: تغییر ردهٔ تغییرمسیردادهشدهٔ شناختشناسی به معرفتشناسی |
جز ربات ردهٔ همسنگ (۲۴) +املا+مرتب+تمیز (۷.۶): + رده:اجماع واقعیت |
||
خط ۸:
بر اساس ایدهٔ [[توماس کوهن]]، پارادایم آن چیزی است که اعضای یک جامعه علمی با هم و هر کدام به تنهایی در آن سهیم هستند. مجموعهای از مفروضات، مفاهیم، ارزشها و تجربیات که روشی را برای مشاهدهٔ واقعیت جامعهای که در آن سهیم هستند (به ویژه در رشتههای روشنفکرانه) ارائه میکند. بر اساس ایدهٔ کوهن، پارادایم اصطلاح فراگیری است که همهٔ پذیرفتههای کارگزاران یک رشته علمی را دربر میگیرد و چارچوبی را فراهم میسازد که دانشمندان برای حل مسائل علمی در آن محدوده استدلال کنند. کوهن معتقد است پارادایم یک علم تا مدتهای مدید تغییر نمیکند و دانشمندان در چارچوب مفهومی آن سرگرم کار خویش هستند. اما دیر یا زود بحرانی پیش میآید که پارادایم را درهم میشکند و دگرش علمی به وجود میآید که پس از مدتی پارادایم جدیدی به وجود میآورد و دورهای جدید از علم آغاز میشود.
کوهن تئوری جاری را پارادایم نمینامد، بلکه جهانبینی موجود را که آن نظریه در قالب آن شکل گرفته و همه کاربردهایی که از آن حاصل شدهاست را پارادایم مینامد.
خط ۳۰:
بر اساس ایده کوهن یک انقلاب علمی زمانی شکل میگیرد که دانشمندان با منتقدانی مواجه میشوند که نمیتوان به سوالات آنها در چارچوب پارادایم مورد پذیرش عموم پاسخ داد.
همیشه هر پارادایمی منتقدانی دارد که
کوهن رویارویی ایده [[ماکسول]] با [[اینشتین]] (دربارهٔ حرکت نور) را به عنوان شاهد ارائه میدهد.
▲کوهن رویارویی ایده [[ماکسول]] با [[اینشتین]] (دربارهٔ حرکت نور) را به عنوان شاهد ارائه میدهد. نهایتا اینکه شواهد هر ایده توسط افراد الک میشود، البته گاهی مواقع زمان منجر به پیروزی یکی از ایدهها میگردد. کوهن در این مورد جملهای را از [[ماکس پلانک]] نقل میکند «حقیقت جدید علمی با قانع شدن مخالفان و روشن کردن آنان غلبه نمییابد، بلکه مخالفان سرانجام میمیرند و نسل جدید نیز با ایده جدید پرورش مییابد» این اتفاق انقلاب علمی یا پارادایم شیفت است.
آنچه برای علم فیزیک در اواخر قرن نوزدهم اتفاق افتاد یک پارادایم شیفت بود.
[[لرد کلوین]] فیزیکدان مشهور آن زمان گفت «چیز جدید دیگری برای کشف کردن وجود ندارد و آنچه
کوهن بر این باور بود که تکامل تدریجی علم به سمت حقیقت نیست، بلکه دستخوش انقلابهای دورهای است که او آن را «تغییر الگوواره» مینامد.
خط ۴۵:
=== ویژگی علوم اجتماعی ===
کوهن معتقد بود به کار بردن واژه تغییر الگوواره در علوم اجتماعی صحیح نیست و
متی دوگان جامعهشناس فرانسوی، در مقالهای این موضوع را دنبال کرده و نمونههای زیادی از عدم وجود الگوواره در علوم اجتماعی، به ویژه جامعهشناسی و علوم سیاسی ارائه دادهاست.
==
{{پانویس}}
* مارگارت مسترمن "The Nature of a Paradigm" شابک:۰-۵۲۱-۰۹۶۲۳-۵ دانشگاه کمبریج ۱۹۷۰
* The Three Means of Persuasion [http://plato.stanford.edu/entries/aristotle-rhetoric/ برهان ارسطو]
سطر ۵۸ ⟵ ۵۹:
[http://www.paradigm.blogfa.com Paradise]
[[رده:اجماع واقعیت]]
[[رده:زیباییشناسی]]
[[رده:معرفتشناسی]]▼
[[رده:فلسفه علم]]▼
[[رده:شناختشناسی علم]]
▲[[رده:فلسفه علم]]
▲[[رده:معرفتشناسی]]
|