مرجع عالی قدر از دیرباز تا به امروز در هر نشستی که با بزرگان مراجع و فقیهان والامقام دارند وارد مباحث گوناگون و دقیق علمی و امور مرتبط به شیعیان در زمان غیبت حضرت بقیة الله الأعظم امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف میشوند و از هر فرصتی هر چند کوتاه مدت، برای مطرح کردن فرعی فقهی یا مسألهای اصولی و مباحث علمی گوناگون استفاده میکنند.[نیازمند منبع]
=== عِلمیت و اعلمیت ===
مشهور فقهاء امامیه اعلمیت را در مرجع تقلید شرط می دانند و در این مورد به پارهای روایات، برهان عقلی و جز آن استدلال شده است. مرحوم محقق کبیر سید محمد کاظم طباطبائی یزدی در کتاب خود «العروة الوثقی» درباره ملکهای اعلمیت آورده است:
۱. به قواعد آشناتر باشد؛
۲. به مدارک مسأله آشناتر باشد؛
۳. نسبت به نظایر مسأله، احاطه وآگاهی بیشتری داشته باشد؛
۴. نسبت به اخبار [و روایات] احاطه و آگاهی بیشتری داشته باشد؛
۵. اخبار [و روایات] را بهتر بفهمد.
در ادامه فرموده است: «حاصل مطلب این که از قدرت استنباطِ بهتری برخوردار باشد». با اندک کاوشی در شخصیت علمی مرجع عالی قدر، تمام این ملکها را میتوان در او یافت.[نیازمند منبع]
کتاب «بیان الفقه: شرح العروة الوثقی، اجتهاد و تقلید» و «بیان الاصول: لاضرر، الاستصحاب، و...» و تدریس خارج فقه و اصول، مباحثات و مناقشات فقهی اصولی معظمله در اندیشه و اقوال فقها و علمای بزرگ، بهترین دلیل بر علمیت و استنباط بهترِ ایشان است، چه این که آگاهی بیشتر معظمله به قواعد و مدارک، اطلاع گسترده شان از اشباه و نظائر، إحاطه فراگیرشان به اخبار و آرای گوناگون فقهی، استناد محکم ایشان به بسیاری از آیات و روایات در استوار کردن استنباط حکم شرعی، حتی در مسائل نوپدید، برای کارشناسانِ فن آشکار است.[نیازمند منبع]
افزون بر این، فراوانی نقض و ابرامِ علمی در گفتگو با محققان، احاطه گسترده بر فقه مقارن، فراوانی تفریعاتِ فقهی استنباط شده از ادله شرعی که در آثار علمی و مناقشات ایشان در جلسه درس و محاورههای متعارف و رایج میان فقیهان و مراجع دیده میشود، توانمندی همهجانبه و اقتدار علمی و استنباط احکام ایشان را روایت میکند.
و خلاصه: یکی از مهمترین ویژگیهای حیات علمی فقهی مرجع عالی قدر، ـ به اضافه سابقه علمی فقهی خانوادگی که اثر به سزایی داردـ سابقه طولانی پنجاه ساله کار علمی فقهی شبانهروزی ایشان میباشد.[نیازمند منبع]