سازهای زهی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۵:
{| class="wikitable"
|-
! [[سازهای زهی زخمه‌ای|زخمه‌ای]]
| [[File:Armonici artificiali by punkettaro.gif|140px|گیتار]]
| valign=top | سازهای زهی زخمه‌ای با روشی نواخته می‌شوند که در آن با زخمه زدن با انگشت یا مضراب بر عامل مرتعش‌شونده صدا تولید می‌شود. بیشتر سازهای زهی زخمه‌ای از خانواده بربط‌ها هستند ازجمله [[گیتار]]، [[گیتار بیس]]، [[سی‌تار]]، [[بالالایکا]]، [[بانجو]]، و [[ماندولین]]. علاوه بر سازهای زهی زخمه‌ای، گاه در سازهای کمانه‌ای نیز به جای کمانه کشیدن، سیم‌ها با انگشت [[سبابه]] کشیده می‌شوند که به این روش، اجرای زخمه‌ای <sup>pizzicato یا plucked</sup> گفته می‌شود.
نوعی اجرای زخمه‌ای که در آن از ناخن استفاده می‌شود زخمه‌ای ناخنی <sup>finger nail pizzicato</sup> نامیده می‌شود. نوعی اجرای زخمه‌ای که در آن زه با شدت به طرف بالا کشیده می‌شود و در بازگشت به دستهٔ ساز برخورد می‌کند زخمه‌ای شلاقی <sup>snap pizzicato یا Bartók pizzicato</sup> نام دارد. نوعی از اجرای زخمه‌ای نیز وجود دادر که با یکی از انگشتان دست چپ نواخته می‌شود و زخمه‌ای دست چپ <sup>left-hand pizzicato</sup> نام دارد. [[سرش زخمه‌ای|سُرِش زخمه‌ای]] نوعی اجرای زخمه‌ای است که در آن هم‌زمان با زخمه دست راست، دست چپ با حرکت بر دسته ساز به بالا و پایین سرانیده می‌شود.
|-
! [[سازهای زهی کمانه‌ای|کمانه‌ای]]
| [[File:Hasht-Behesht Palace kamancheh.jpg|140px|کمانچه]]
| دسته‌ای از سازهای زهی که زه‌های آن‌ها با استفاده از [[آرشه]] یا کمانه به صدا درمی‌آید سازهای کمانه‌ای نام دارند. عمل به صدا درآوردن زه‌های سازهای کمانه‌ای با کمانه را کمانه‌کشی می‌گویند. [[ویولن]] و [[کمانچه]] نمونه‌ای از سازهای زهی کمانه‌ای هستند. اگر حرکت کمانه از نوک به سمت پاشنه باشد به آن کمانه‌کشی چپ و اگر حرکت کمانه از پاشنه به سمت نوک باشد به آن کمانه‌کشی راست می‌گویند. گاه به هنگام نواختن به جای زه کمانه از چوب کمانه استفاده می‌شود که به آن اجرای چوب‌کمانه‌ای <sup>col legno</sup> می‌گویند. اجرای چوب‌کمانه‌ای به دو صورت زنشی <sup>battuto</sup> (با زدن چوب کمانه بر روی سیم‌ها) یا کششی <sup>tratto</sup> (با کشیدن چوب کمانه بر روی سیم‌ها) انجام می‌شود. به هنگام نواختن، پس از گذری که به شکل زخمه‌ای یا هر شیوهٔ دیگری اجرا می‌شود، برای برگشت به کمانه‌کشی دستوری به نوازندگان داده می‌شود. این دستور به صورت «اجرای باکمانه» <sup>coll'arco یا arco</sup> بیان می‌شود.
|-
! [[ساز کلیدی|ضربه‌ای]]
| [[File:Santur1.jpg|140px|پیانو]]
| در این روش از نواختن، صداها با ضربه زدن بر روی زه یا سیم ایجاد می‌شوند. [[پیانو]] و [[سنتور]] از نمونه سازهای زهی ضربه‌ای هستند. در سازهای زهی کمانه‌ای گاه اجرای چوب‌کمانه‌ای به صورت زنشی (با زدن چوب کمانه بر روی سیم‌ها) انجام می‌شود که این نوع اجرا را می‌توان نوعی نواختن ضربه‌ای به‌شمار آورد.
|}
== اجزای ساز ==
| |||