فتنه خلق قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
ابرابزار
خط ۱:
{{اسلام}}
'''فتنهٔ خَلق قرآن''' یا '''محنة خَلق قرآن''' (به معنی آزمایش و محاکمه در مورد خلق [[قرآن]]) فرآیند [[تفتیش عقاید]]ی بود که توسط [[مامون عباسی|مأمون عباسی]] برای قبولاندن دیدگاه خلق‌شده بودن قرآن (حادث‌بودن در برابر قدیم‌بودن قرآن) شروع شد و طی آن بسیاری از علمای مذهبی تنبیه، زندانی و حتی کشته‌شدند. این سیاست پانزده سال ادامه یافت و در زمان جانشینان مامون، [[ابواسحاق محمد معتصم|معتصم]] و [[ابوجعفر هارون واثق|واثق]] عباسی پیگیری شد تا اینکه پس از دو سال از حکومت [[ابوالفضل جعفر متوکل|متوکل]]، او این سیاست را در سال [[۲۳۴ (قمری)|۲۳۴هـ. ق.]]/[[۸۴۸ (میلادی)|۸۴۸م.]] پایان داد. <ref name = "Zaman">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Zaman|نام=Muhammad|کتاب=Religion and politics under the early ʻAbbāsids : the emergence of the proto-Sunnī elite|ناشر=Brill|سال=1997|شابک=9789004106789|زبان=en}}</ref>
 
== شروع واقعه ==
این واقعه در ربیع‌الاول سال [[۲۱۸ (قمری)|۲۱۸هـ. ق.]]/آوریل [[۸۳۳ (میلادی)|۸۳۳م]]، چهار ماه پیش از مرگ مأمون، شروع شد و مأمون از نماینده‌اش در بغداد، اسحاق بن ابراهیم، خواست تا عقاید قاضی‌ها را در مورد مسأله خلق قرآن بیازماید. نمی‌توان واقعهٔ محنة را کاملاً تحت تاثیر [[معتزلیان]] دانست، چرا که تاثیرگذارترین چهرهٔ مذهبی بر مأمون بشر المریسی [[حنفی]] بود که به خلق قرآن اعتقاد داشت. پایان محنة واقعهٔ مهمی است از دو نظر: اولاً پایانی بود بر ادعای خلفای عباسی در تعیین اصول مذهبی و ثانیاً، محنة یکی از معدود موارد تفتیش عقاید در دوران اولیه اسلام است.<ref>"[http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/mihna-COM_0732 {{unicode|Miḥna}}]." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs. Brill Online, 2013.</ref>
 
== پایان واقعه ==
پایان محنة واقعهٔ مهمی است از دو نظر: اولاً پایانی بود بر ادعای خلفای عباسی در تعیین اصول مذهبی و ثانیاً، محنة یکی از معدود موارد تفتیش عقاید در دوران اولیه اسلام است.<ref>"[http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/mihna-COM_0732 {{unicode|Miḥna}}]." Encyclopaedia of Islam, Second Edition. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs. Brill Online, 2013.</ref>
 
== منابع ==
سطر ۸ ⟵ ۱۲:
 
== پیوند به بیرون ==
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=ناظمیان فرد|نام=علی|عنوان=مأمون و محنه|ژورنال=پژوهش هایپژوهش‌های تاریخی (دانشگاه اصفهان)|شماره=3۳|سال=1388۱۳۸۸|صفحه=67–78۶۷–۷۸|پیوند=http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/951731}}
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=افراسیاب پور|نام=علی اکبر|عنوان=بررسی تطبیقی حدوث و قدم کلام خدا در اسلام و مسیحیت|ژورنال=اندیشه دینی|شماره=26۲۶|سال=1387۱۳۸۷|صفحه=83–104۸۳–۱۰۴|پیوند=http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/328124}}
* {{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=فولادی|نام=علی رضا|عنوان=حدوث و قدم قرآن در مثنوی مولانا (از دیدگاه اهل بیت)|ژورنال=ادبستان فرهنگ و هنر|شماره=48۴۸|سال=1372۱۳۷۲|صفحه=94–97۹۴–۹۷|پیوند=http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/307524}}
[[رده:خلافت عباسیان]]
[[رده:تفتیش عقاید]]