بخش شاوور: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱:
'''شاوور''' یکی از بخش‌های تابعه [[شهرستان شوش]] در [[استان خوزستان]] در جنوب غربی ایران بود<ref>اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.</ref>. با تصویب هئیت دولت روستای بیت [[رشگ شاوور]] از توابع شهرستان شوش باجمعیتی بالغ بر ۱۰۰۰۰ نفر و تعداد۲۰۰۰ خانوار در فاصله ۱۵ کیلومتر از مرکزشهرستان شوش به شهر شاوور تبدیل گردید. <ref>[http://www.mojnews.com/fa/Miscellaneous/ViewContents.aspx?Contract=cms_Contents_I_News&r=167340 خبرگزاری موج]</ref> <ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1783478 روزنامه رسالت]</ref> <ref>[http://www.hamshahrionline.ir/news-72067.aspx همشهری آنلاین]</ref>
 
 
== بیت رشگ ==
تصویب‌نامه در خصوص تبدیل روستای « بیت رشگ » از توابع بخش شاوور شهرستان شوش در استان خوزستان به شهر
وزارت کشور وزیران عضو کمیسیون سیاسی و دفاعی در جلسه مورخ ۱۰/۹/۱۳۸۷ بنا به پیشنهاد شماره ۶۲۷۴۰/۴۲/۴/۱ مورخ ۱۸/۵/۱۳۸۴ [[وزارت کشور]] و به استناد ماده (۱۳) قانون تعاریف و ضوابط [[تقسیمات کشوری]] ـ مصوب ۱۳۶۲ـ و با رعایت جزء (د) بند (۱) تصویب‌نامه شماره ۱۵۸۸۰۲/ت۳۸۸۵۴هـ مورخ ۱/۱۰/۱۳۸۶ تصویب نمودند:
۱ـ روستای « بیت رشگ » از توابع بخش شاوور شهرستان شوش در استان خوزستان به شهر تبدیل و به عنوان شهر « شاوور» شناخته می‌شود.{{سخ}}
این تصویب‌نامه در تاریخ ۷/۱۰/۱۳۸۷ به تأیید [[ریاست جمهوری]] وقت رسید. <ref>[http://rc.majlis.ir/fa/law/show/135621 مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی]</ref> مردم بیت رشگ عرب هستند و در بسیاری از مراسم های رسمی به عربی به [[هیئت دولت]] خوش آمد گویی می گویند. <ref>[http://abfar-khoozestan.ir/news/news9.htm شرکت آب و فاضلاب روستایی استان خوزستان<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
== آداب و رسوم ==
 
* '''عید فطر'''
یکی از اعیاد مذهبی خوزستان است. بارها استان خوزستان برای [[عید فطر]] از امتیاز تعطیلی چند روزه برخوردار بوده‌است و نماینده اهواز و استاندار خوزستان دلیل این امر حضور [[مردم عرب]] در این استان است که عید فطر از اهمیت بالایی نزد آنها برخوردار است. <ref>[http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=117329 تابناک]</ref><ref>[http://hamshahrimags.ir/NSite/FullStory/News/?Id=3629 همشهری]</ref><ref>[http://alef.ir/1388/content/view/81566/ الف]</ref><ref>[http://www.hamshahrimags.com/NSite/FullStory/News/?Id=3629 همشهری]</ref> <ref>[http://www.kayhannews.ir/870812/6.htm کیهان]</ref>
براساس یک سنت دیرینه مردم خوزستان عید را در کنار اعضای خانواده، دوستان و دیگر مسلمانان با شکرگزاری به درگاه خداوند سپری کرده و یا پس از بازگشت از [[نماز عید فطر]] افراد کوچک‌تر به خانه بزرگ‌ترهای خود می‌روند تا عید را به یکدیگر تبریک بگویند. این بازدیدها در محله‌ها به صورت دسته جمعی صورت می‌گیرد. <ref>[http://www.asriran.com/fa/news/135414 عصر ایران]</ref>
 
در سال ۱۳۹۰ نیز بحث افزایش عید در خوزستان مطرح بود. در خوزستان، روز عید فطر، از اهمیت و جایگاه بسیار بالاتری در فرهنگ عمومی برخوردار است؛ بدین معنا که گرامی‌داشت عید فطر، با هنجارها، رفتارها، رسم‌ها و آداب و سنن بسیاری همراه است. مجموعه این آیین‌ها از حدود یک هفته (کمتر یا بیشتر) قبل از فرا رسیدنفرارسیدن روز عید فطر آغاز و تا حداقل یک هفته پس از روز عید فطر ادامه می‌یابد.
 
در این مناطق، عید فطر، مانند [[عید نوروز]] در یک بازه زمانی چند روزه گرامی داشته می‌شود. برای ملموس تر شدن این موضوع می‌توان این مثال را مطرح کرد که آیا می‌توان عید نوروز را تنها در یک روز محدود کرد؟ این عید با آداب و رفتار و مراسم و سنن بسیاری همراه است که عمل به آنها به طور حتم بیش از یک روز تعطیلی می‌طلبد.
 
درباره عید فطر نیز وضعیت همین گونه‌است. یعنی برخلاف پایتخت و مناطق مرکزی ایران که روز عید فطر هیچ تفاوتی با دیگر روزها ندارد در برخی مناطق، گرامی‌داشت عید فطر با آداب و سننی به حجم عید نوروزهمراه می‌شود.
 
در بخش مهمی از مناطق ایران، مردم، قبل از رسیدن عید فطر، لباس نو می‌خرند، [[خانه تکانی]] می‌کنند و با خرید شیرینی و دیگر وسایل پذیرایی، برای استقبال از مهمانان عیدآماده می‌شوند. روند عیددیدنی شامل همه اعضای یک خانواده بزرگ یا فامیل مستقر در مناطق و شهرهای مختلف می‌شود. این عیددیدنی‌ها معمولامعمولاً تا یک هفته طول می‌کشد و سفره‌های آجیل و شیرینی و شربت نیز در این مدت، به عنوان یک رسم پهن هستند. <ref>[http://www.asriran.com/fa/news/176982 عصر ایران]</ref>
 
عرب‌های خوزستان روز دوم قبل از عید را «ام‌الوسخ» و یک روز مانده به عید را «ام‌الحلس» می‌نامند. ام‌الوسخ به معنای روز «چرکین» می‌باشد. در این روز مردم عرب به نظافت خانه‌های خود می‌پردازند، اجناس جدید برای منزل خرید می‌کنند و خانه را برای فرارسیدن عید و اکرام مهمان تمیز و آماده می‌کنند. روز بعد از ام‌الوسخ را ام‌الحلس می‌نامند. ام‌الحلس نیز که نامی محلی و قدیمی می‌باشد به معنای روز نظافت و رسیدگی شخصی که در آن جوانان به ظاهر خود رسیدگی می‌کنند. البته واژه حلس دیگر کمتر به کار برده می‌شود و می‌توان گفت ام‌الحلس متضاد و نقطه مقابل ام‌الوسخ است. عرب‌های خوزستان برای خرید عید در روزهای پایانی ماه مبارک روانه بازار شده و از کوچک تا بزرگ آن‌ها لباس‌های جدید و نو می‌خرند. <ref>[http://khouzestan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=3998 ایسنا ]</ref>
 
عرب‌های خوزستان روز دوم قبل از عید را «ام‌الوسخ» و یک روز مانده به عید را «ام‌الحلس» می‌نامند. ام‌الوسخ به معنای روز «چرکین» می‌باشد. در این روز مردم عرب به نظافت خانه‌های خود می‌پردازند، اجناس جدید برای منزل خرید می‌کنند و خانه را برای فرارسیدن عید و اکرام مهمان تمیز و آماده می‌کنند. روز بعد از ام‌الوسخ را ام‌الحلس می‌نامند. ام‌الحلس نیز که نامی محلی و قدیمی می‌باشد به معنای روز نظافت و رسیدگی شخصی که در آن جوانان به ظاهر خود رسیدگی می‌کنند. البته واژه حلس دیگر کمتر به کار برده می‌شود و می‌توان گفت ام‌الحلس متضاد و نقطه مقابل ام‌الوسخ است. [[عرب‌های خوزستان]] برای خرید عید در روزهای پایانی ماه مبارک روانه بازار شده و از کوچک تا بزرگ آن‌ها لباس‌های جدید و نو می‌خرند. <ref>[http://khouzestan.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=3998 ایسنا ]</ref>
* '''گرگیعان'''
[[گرگیعان]] از آداب بسیار کهن است که هر ساله در ۱۵ رمضان در اهواز اجرا می‌شود. در این شب کودکان عرب با پوشیدن لباس‌های عربی به خیابان‌ها آمده و کیسه‌های کوچکی را که از قبل تهیه کرده‌اند به گردن می‌آویزند و با سردادن سرودهای فولکوریک این شب، به درب منازل همسایگان رفته و از آنان تقاضای عیدی و شیرینی می‌کنند. از معرفترین سرودهای این شب، ''ماجینه یا ماجینه حل الکیس و انطینه‌انطینه'' است. که معنای فارسی آن، ما آمدیم ما آمدیم، کیسه را بگشا و در آن برای ما هدیه‌ای بگذار، است.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://anthropology.ir/node/8547
| عنوان = گذری بر آئین [[گرگیعان]] در بین عرب‌های خوزستان
سطر ۴۴ ⟵ ۴۱:
| نقل قول =
}}</ref>
 
* '''قهوه خوری و دله قهوه'''
مردم عرب شاوور همچون دیگر مردم کشور ایران فرهنگ خاص خود را دارند. مراسم قهوه خوری جز آثار ثبت ملی در [[ایران]] است <ref>[http://www.sabairan.com/fa/news/42002/%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4همایش-%D9%82%D9%87%D9%88%D9%87قهوه-%D8%AE%D9%88%D8%B1%DB%8Cخوری-%D8%AB%D8%A8%D8%AAثبت-%D9%85%D9%84%DB%8Cملی-%D8%B4%D8%AFشد ثبا ایران]</ref> <ref>[http://www.khouznews.ir/fa/news/12892 خوز نیوز]</ref>. [[دله قهوه]] یکی از اشیاء و ابزارهای فرهنگی مردم عرب است که در مراسم‌های رسمی چه در کشورهای همسایه در مراسمات بین المللیبین‌المللی و حتی در برگزاری‌های هیئت دولت در خوزستان، و بازدیدشان از مردم عرب ایران، همواره از این وسیله در پذیرایی‌ها به عنوان [[نماد فرهنگی]] استفاده شده‌است. این نماد را در کشورهای همسایه و همچنین در اهواز و [[آبادان]] به صورت نمادی در ابعاد بزرگتر در [[میدان شهر]] نصب شده وجود دارد. در واقع مردم عرب برای نوشیدن قهوه مراسم و قوانین خاصی دارند و با اعتقاد و باورهایی که دارند آن را انجام می‌دهند. برای تهیه آن ابتدا قهوه را با وسیله‌ای دو شاخه به نام مهماس که شبیه منقاش است در ظرفی ریخته و تفت می‌دهند و آنگاه آن را در هاون آسیاب کرده و برای مراسم آماده می‌کنند، پس از آن در ظرفی بزرگ به نام «گم گم» یا «قم قم» که در [[خوزستان]] قاف به گاف تلفظ می‌شود، گمگم که چیزی شبیه گلاب پاشهای قدیمی و از جنس ورشو (مفرغ) است، در آن آب ریخته و پس از جوش آمدن، قهوه آسیاب شده را اضافه کرده و از هل هم برای خوش بو شدن آن استفاده می‌کنند.{{سخ}}
هنگامی که [[قهوه]] آماده سرو باشد آن را در ظرف کوچکتری به نام «دله» که شبیه همان «گم گم» است ریخته و سپس این مراسم آئینی شیوه خاص فرد [[توزیع کننده]] آن ادامه می‌یابد. این فرد دله را در دست چپ و فنجان مخصوص قهوه خوری (که فنجانی بدون دسته‌است و فنیان خوانده می‌شود) را در دست راست گرفته، از سمت راست مجلس شروع به سرو قهوه می‌کنند، اگر در این مجلس سیدی وجود داشته باشد ابتدا از وی پذیرایی آغاز می‌شود و در غیر این صورت این مراسم از ریش سفید مجلس آغاز می‌شود و از سمت راستش قهوه دادن ادامه داده می‌شود. در مقابل شخصی که [[فنجان]] را از میزبان می‌گیرد جزء آداب و رسوم است که فنجان را با دست راستش دریافت کند. اگر فنجان را با دست چپ دریافت کند نوعی بی احترامی به آداب و رسوم است. قهوه‌ای که از دله در فنجان ریخته می‌شود مقدارش بسیار کم، غلیظ و تلخ است و باید در انتهای ریختن قهوه و قبل از دادن فنجان به میهمان باید یک مرتبه نوک دله را به لبه فنجان قهوه کوبیده تا صدای فنجان بلند شود و پس از آن قهوه را تعارف کند. میهمان نیز پس از دریافت و نوشیدن قهوه، قبل از پس دادن فنجان خالی، باید دستش را یک مرتبه تکان داده، این تکان دادن به معنای آن است که دیگر کافی است و قهوه نمی‌نوشم. سپس میزبان سراغ نفر سمت راستی میهمان می‌رود و همین روند را تا انتها ادامه می‌دهد. مردم عرب برای این آداب و رسوم حساسیت به خرج می‌دهند و آن را قابل احترام می‌شمرند. {{سخ}}
 
این قهوه دادن همواره به همراه قوانینش در اکثر مراسم‌های رسمی و غیر رسمی به خصوص در مراسم خواستگاری، مهمانی‌های رسمی منجمله عید فطر و در مراسم سوگواری اجرا می‌شود. دله‌های قهوه، فنجان‌های مخصوص و کوچکی دارند. <ref>حکایت بازار قدیمی عبدالحمید و دله عربی، روزنامه اعتماد، قاسم منصور آل کثیر، پنج شنبه، ۵ آبان ۱۳۹۰ - شماره ۲۲۹۶</ref> <ref>دله قهوه، اشیای هویتی مردم عرب ایران، روزنامه شرق، قاسم منصور آل کثیر، شماره ۱۳۸۲ دوشنبه, ۹ آبان ۱۳۹۰ </ref> <ref>[http://khabarfarsi.com/ext/1344311 ایسنا خوزستان]</ref>
 
این قهوه دادن همواره به همراه قوانینش در اکثر مراسم‌های رسمی و غیر رسمی به خصوص در مراسم خواستگاری، مهمانی‌های رسمی منجملهمن‌جمله عید فطر و در مراسم سوگواری اجرا می‌شود. دله‌های قهوه، فنجان‌های مخصوص و کوچکی دارند. <ref>حکایت بازار قدیمی عبدالحمید و دله عربی، روزنامه اعتماد، قاسم منصور آل کثیر، پنج شنبه، ۵ آبان ۱۳۹۰ - شماره ۲۲۹۶</ref> <ref>دله قهوه، اشیای هویتی مردم عرب ایران، روزنامه شرق، قاسم منصور آل کثیر، شماره ۱۳۸۲ دوشنبه, ۹ آبان ۱۳۹۰ </ref> <ref>[http://khabarfarsi.com/ext/1344311 ایسنا خوزستان]</ref>
* '''لباس محلی عربهای اهواز (دشداشه)'''
لباس محلی عرب شاوور که دشداشه نام دارد یک پیراهن سفید بلند است که در بیشتر شهرهای خوزستان پوشیده می‌شود از دیگر لباسهایی که همراه با دشداشه پوشیده می‌شود بشت می‌باشد که روی دشداشه آن را می‌پوشند همچنین چفیه نام پارچه‌ای است که روی سر گذاشته و دور آن یک حلقه به نام عگال می‌گذارند که چفیه را نگه دارد.
سطر ۵۶ ⟵ ۵۱:
== هنرمندان ==
[[پرونده:Ehasan Egzar 01.JPG|200px|چپ|انگشتی|حسان اگزار]]
[[حسان اگزار چنانی زاده]]، نوازنده اهل منطقه شاوور تا پایان عمر در روستای میثم ثمار سکونت داشت او از ۱۲ سالگی به خوانندگی و نوازندگی روی آورد که در واژگانی بومی به آن «شاعری» می‌گویند. او بیت خوان حماسی خوی و بیت خوان آل الله‌است. [[هنر شاعری]] در خانواده آنان موروثی است. {{سخ}}
چنانی زاده نزد بزرگانی نظیر «اکران شروبه» که سبک خواندن در خوزستان را تغییر داد آموزش دید. و هم به « بیت‌ها» و هم به «سطور» آشنایی کامل داشت و آوازهای آموری که مشابهتی با امیری‌های مازندران دارد را به اجرا در می‌آورد. {{سخ}}
وی دو روز پس از اجرای هنرمندانه در بیست و پنجمین [[جشنواره موسیقی فجر]] در راه بازگشت به زادگاهش در اثر [[سکته قلبی]] درگذشت. چنانی زاده که شامگاه یکشنبه نهم اسفند در سالن اندیشه تهران حوزه‌هنری و در بخش ذکر و ذاکرین و مولودی آخرین اجرای زندگی اش را در بیست و پنجمین جشنواره موسیقی فجر انجام داد در سن ۷۵ سالگی فوت کرد. <ref>[http://www.aftabir.com/news/view/2010/mar/02/c5c1267532322_art_culture_music_music.php/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AFاستاد-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86حسان-%D8%A7%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1اگزار-%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8Cچنانی-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87زاده-%D8%AF%D8%B1در-%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AAگذشت آفتاب]</ref> {{سخ}}
ایمانی خوشخو، معاون امور هنری [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] وقت نیز در پیامی، درگذشت [[حسان اگزار چنانی‌زاده]] هنرمند موسیقی نواحی را تسلیت گفت. <ref>[http://www.ghatreh.com/news/nn4801636/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85پیام-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AAتسلیت-%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8Cایمانی-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8Cبرای-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AAدرگذشت-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AFاستاد-%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86حسان-%D8%A7%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1اگزار-%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8Cچنانی-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87زاده ایسنا]</ref> همچنین محمدعلی خیری دبیر بیست و پنجمین جشنواره بین المللیبین‌المللی موسیقی فجر نیز در پیامی جداگانه تسلیت خود را به اهالی خوزستان رساند. <ref>[http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2051993 روزنامه ایران]</ref> {{سخ}}
حسان اگزار چنانی زاده از دوستان درویش بود که به همراه یکدیگر در بیست و پنجمین جشنواره موسیقی فجر ملودی‌های بکر نواحی را می‌نواختند. سازی که حسان اگزار از آن استفاده می‌کرد دست ساز خودش بود که از یک سیم و ساز ساده تشکیل می‌شد.<ref>روزنامه همشهری، وی÷ه نامه خوزستان، چهارشنبه ۱۶ فروردین ۱۳۹۱</ref>
 
== زیارتگاه ==
آرامگاه [[عباس موسوی]] معروف به سید عباس در روستای سیدعباس [[دهستان سیدعباس]] بخش شاوور در کنار جاده اهواز - شوش قرار دارد. این زیارتگاه در زمینی حدود یک هکتار بنا شده‌است . ساختمان آن از زمان درگذشت عباس(۱۳۴۵ ه ش)آغاز گردیده و در سال ۱۳۷۲ [[ه ش]] به پایان رسید.
عباس موسوی فرزند فرج در حدود سال ۱۲۷۵ ه ش متولد شده‌است. <ref>[http://rcirib.ir/paygah_marakez/cities/amaken_text.aspx?id=2725&ccode=6 جاذبه هاي استان_پايگاه اطلاع رساني پژوهش مراکز_مرکز تحقيقات صداو سيما<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
سطر ۷۲ ⟵ ۶۷:
** دهستان شاوور
شهرها: [[الوان (خوزستان)|الوان]]
'''متن پررنگ'''
 
== جمعیت ==
سطر ۷۸ ⟵ ۷۲:
 
== امکانات آموزشی ==
کتابخانه کوثر، کتابخانه با مساحت ۷۱۰ مترمربع و زیر بنای ۲۷۰ [[متر مربع]] ساخته و از سالن‌های مجزا مطالعه پسران و دختران، نماز خانه، مخزن کتاب، اتاق اداری و دیگر ملزومات برخوردار است. <ref>[http://vazeh.com/n-631869.html واضح]</ref>
 
=== آلودگی هوا ===
پديدهپدیده گرد و خاک مردم شهرهاي انديمشك،انديمشک، شوش، دزفول، الوان، شاوور، صفي آباد و ديگر مناطق شمالي خوزستان در روزهای خاکی با استفاده از ماسك به انجام امور روزمره خود مي پردازند ضمن اينكه وقوع اين پديده در ماه رمضان و روزه داري مردم اين شهرها و گرماي شديد منطقه مشكلات اين پديده تشديد شده است. <ref>[http://khabarfarsi.com/ext/957819 خبرفارسی]</ref>
 
== منابع ==
{{پانویس}}
 
 
== جستارهای وابسته ==
سطر ۹۷ ⟵ ۹۰:
 
[[رده:شهرستان شوش]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]