شرف‌الدوله کلانتر: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز ویکی‌سازی رباتیک(۶.۷) >انجمن‌های ایالتی و ولایتی، ابراهیم خان کلانتر، روزنامهٔ خاطرات، امیر نظام گروسی، [[... |
||
خط ۴۷:
}}
'''میرزا [[ابراهیم خان]] باغمیشه‌ای''' ملقب به '''شرف‌الدوله''' و مشهور به '''کلانتر'''، یکی از رجال سرشناس و معروف [[آذربایجان|آذربایگان]] و همچنین نمایندهٔ مردم [[تبریز]] در [[مجلس شورای ملی]] در دورهٔ اول بوده‌است.{{سخ}}
وی به اقتضای معتقدات آباء و اجدادی خودش مردی صوفی‌منش، خلیق، پای‌بند به اصول و صریح‌الهجه و مبادی آداب بود، همچنین او مردی دانش‌دوست و علم‌پرور و نسبت به طبقهٔ فضلا و دانشمندان عصر خویش علاقه و ارج خاص قایل بود. او از کج‌فهمی و اعمال نادرست برخی از هم‌وطنان خود که شئون مملکتی را مخدوش و باعث سرشکستگی و بدنامی ایران و ایرانی در انظار دیگران می‌شدند، سخت در رنج بود.
خط ۵۸:
== زندگی ==
===== سال‌های ۱۲۹۷ه. ق. الی ۱۳۱۰ه. ق
:در حدود سال ۱۲۹۷ و در سن بیست‌وپنج سالگی به خدمت دیوانی و دربار [[مظفرالدین میرزا|مظفرالدین میرزای]] [[ولیعهد]] وارد شد و با عنوان '''مستوفی سرکاری''' مشغول کار شد. ایشان به سبب این‌که خط و ربط خوبی داشتند، به مناسبت ورود خود به دستگاه ولیعهد در تبریز، نسخه‌ای از '''تحفةالملوک''' را به خط خوش نوشته و تقدیم مظفرالدین میرزای ولیعهد کرد و چون کتابخانهٔ ولیعهد پس از رسیدن به سلطنت به تهران حمل شد، این نسخه نیز وارد کتابخانهٔ سلطنتی شده و در آن‌جا محفوظ است.
خط ۶۴:
:میرزا ابراهیم خان پس از مدتی نیز علاوه بر مستوفی سرکاری، ''' [[کدخدا|کدخدایی]] باغمیشه''' را عهده دار شد و در سال ۱۳۰۶ هـ. ق. به جای پدر خود '''[[کلانتر]] تبریز''' گشت.
===== سال‌های ۱۳۱۱ه. ق. الی ۱۳۲۰ه. ق
:حاجی ابراهیم‌خان کلانتر پدر میرزا ابراهیم‌خان در تاریخ سوم جمادی‌الاولی ۱۳۱۱ه. ق. درگذشت. در سال ۱۳۱۲ ه. ق. علاوه بر کلانتری، مسؤل ادارهٔ ارزاق شهر تبریز نیز شدند و بارها با مشکل قحطی و گرانی نان مواجه شدند. پس از مرگ [[ناصرالدین شاه]] و حرکت دربار [[مظفرالدین شاه]] به تهران، گرانی و قحطی نان افزایش یافت. محمدعلی میرزا اعتضادالسلطنه که خود دارای مزارع گندم فراوان در آذربایجان بود، با انبار کردن گندم بر قیمت آن می‌افزود. در سال ۱۳۱۶ ه. ق. ، در تبریز شورشی علیه گرانی و کمبود نان صورت گرفت و مردم بر حاکم آذربایجان [[امیر نظام گروسی]] شوریدند. محمد علی میرزا، میرزا [[ابراهیم خان کلانتر]] و برادرش میرزا صالح خان سالار اکرم (آصف الدوله بعدی) را در نزد مظفرالدین شاه مسبب این واقعه معرفی نمود. این دو برادر، برای تبرئه خود از این اتهام و شکایت از حکومت محمدعلی میرزا به تهران رفتند و مدتی در تهران بودند. البته این توهین اسباب محبوبیت و احترام میرزا ابراهیم خان شد و مردم او را قربانی جکومت مستبد می‌دانستند.
: در محرم ۱۳۱۷ هـ. ق. حسین قلی خان نظام السلطنه مافی به حکومت تبریز منصوب شد و وساطت این دو برادر را برای بازگشت به تبریز نزد محمدعلی میرزا نمود و پس از کسب اجازه، میرزا ابراهیم خان کلانتر به تبریز بازگشت.
خط ۷۲:
: تبعید میرزا ابراهیم خان یک سال بیشتر طول نکشید و ایشان در سال ۱۳۱۹ به تبریز بازگشت. در این حین مقدمات اعزام فرزندان خود به [[قفقاز]] جهت ادامهٔ تحصیل را فراهم نمود.{{سخ}}
:در دوره [[بیگلربیگی]] علی تقی خان مفاخرالدوله در سال ۱۳۲۰ ه. ق. ، ایشان
===== سال‌های ۱۳۲۱ه. ق. الی ۱۳۳۰ه. ق
:در سال ۱۳۲۱ ه. ق. سفری به روسیه جهت دیدار فرزندان و سیاحت و گردش داشت و به شهرهای قفقاز و [[تفلیس]] و [[مسکو]] رفت.
خط ۸۱:
:در بازگشت به تبریز و آغاز حرکت مشروطه‌خواهی او فعالیت‌هایی پنهانی علیه محمد علی میرزا ولیعهد و حاج میرزا حسن مجتهد و حاجی میرزا عبدالکریم امام جمعه را آغاز نمود. با''' صدور فرمان مشروطیت''' انتخاب نمایندگان آغاز شد. میرزا ابراهیم خان شرف الدوله با ۳۷ رای از سوی اعیان تبریز '''نماینده''' شد و در ۲۳ ذیقعده ۱۳۲۴ ه. ق. به همراه شش نماینده دیگر تبریز، از راه [[باکو]] و تفلیس عازم تهران شدند.
:نمایندگان تبریزدر ۲۴ ذیحجه ۱۳۲۴ ه. ق. به تهران وارد شدند و مورد استقبال فراوان قرار گرفتند. از همان آغاز ورود نمایندگان آذربایجان درگیری بر سر مشروطه آغاز شد و نمایندگان آذربایجان خواهان پذیرش اصل مشروطیت از سوی محمدعلی‌شاه بودند و در این مورد فخر السلطنه را به عنوان واسطه برگزیدند ولی محمد علی‌شاه از پذیرش هفت تقاضای نمایندگان امتناع ورزید و همه پیشنهادها را نپذیرفت به غیر از ۱۲ اصل مهم که به رسمیت شناختن مشروطه و استقرار [[انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] بود. شرف الدوله در بسیاری از موارد با و کلای تندروی آذربایجان مانند مستشار الدوله، حاجی میرزا ابراهیم آقا تبریزی و تقی زاده دارای اختلاف نظر بود. رابطه نزدیک شرف الدوله با سعدالدوله عضو هیات مدیره '''[[جامع آدمیت|جامع‌آدمیت]]''' (جمعیت شبه فراماسونی)، منجر به عضویت او در این انجمن فراماسونری شد.
:در مساله شورش پسر رحیم خان چلبیانلو و زنجیر برداشتن از رحیم خان در تهران، شرف الدوله به دیگر وکلای آذربایجان پیوست و در مقابل تصمیم مجلس مبنی بر آزاد کردن رحیم خان، متفقاً مجلس را تحریک کرد. شرف الدوله که در روز ترور [[علی‌اصغرخان اتابک|امین السلطان]] ترتیب ملاقاتی بین دو مخالف جدی او، سعدالدوله و تقی زاده داده بود با شنیدن خبر ترور او اظهار تاسف کرد. در رمضان ۱۳۲۵ ه. ق. او تلاش زیادی برای جلب نظر احتشام‌السلطنه و نمایندگان مجلس در مورد صدارت سعدالدوله نمود. نمایندگان آذربایجان و دیگر نمایندگان آذری مجلس، انجمنی به نام آذربایجان تشکیل دادند که میرزا ابراهیم خان نیز در آن چند جلسه شرکت نمود. او در شوال ۱۳۲۵ ه. ق. به عضویت در''' کمیسیون جنگ''' و '''کمیسیون مالیه''' انتخاب شد.
:میرزا ابراهیم خان شرف الدوله تا ۲۲
:پس از تصرف تهران توسط قوای مجاهدین، محمدولی خان [[سپهدار اعظم]] به شرف الدوله پیشنهاد حکومت [[قزوین]] را داد و در
:میرزا ابراهیم خان در ۱۳۲۸ ق. به تبریز بازگشت.
خط ۹۳:
:و در سال ۱۳۳۰ ه. ق. که صمدخان شجاع الدوله به تبریز حمله برد و آن را تصرف نمود و در نهم محرم ۱۳۳۰ ه. ق. شرف الدوله توسط ماموران شجاع الدوله دستگیر و به [[باسمنج]] فرستاده شد. وی پس از مدتی کوتاه آزاد شد.
===== سال‌های ۱۳۳۱ه. ق. الی ۱۳۴۶ه. ق
:شرف الدوله پس از آزادی ایران را ترک کرد و برای ملاقات فرزندان خود راهی روسیه شد؛ با آرام شدن اوضاع و خروج نیروهای روس، به تبریز بازگشت و همچنان با حمایت [[دکتر مصدق]] سمت کلانتری تبریز را بر عهده داشت.
خط ۱۰۶:
== منابع ==
{{پانویس}}
* کتاب [[روزنامهٔ خاطرات]] شرف‌الدوله به کوشش [[یحیی ذکاء]]
{{ترتیب‌پیش‌فرض:کلانتر، شرف‌الدوله}}
[[رده:اهالی تبریز]]
[[رده:درگذشتگان ۱۳۱۱]]
سطر ۱۱۴ ⟵ ۱۱۶:
[[رده:شهرداران تبریز]]
[[رده:نمایندگان مجلس شورای ملی]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
| |||