شناساگر پی‌اچ: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۲:
== دید کلی ==
'''شناساگرها''' '''معرف ها''' ماده‌هایی هستند که با کمک آنها می‌توان تشخیص داد که محلولی اسیدی یا بازی است. در حالت کلی، شناساگرها ماده‌ای رنگی هستند که معمولامعمولاً از مواد گیاهی بدست می آیند و می‌توانند به شکل اسیدی یا بازی موجودیت یابند. شناساگرها برای شناسایی [[اسیدها و بازها]] به ما کمک می‌کنند.
 
== مقدمه ==
برای تعیین نقطه پایان در حین تیتر کردن از [[ترکیبات شیمیایی]] مشخص استفاده می‌شود که در نزدیکی نقطه تعادل در اثر تغییر غلظت مواد تیترشونده شروع به تغییر رنگ می‌کنند. این ترکیبات، مواد رنگی شناساگر می‌باشند. به عبارتی دیگر، شناساگرها ماده‌ای رنگی هستند که رنگ آنها در محیط اسیدی و قلیایی با هم تفاوت دارد.
 
== کاربرد شناساگرها ==
خط ۲۴:
برای بدست آوردن نتیجه صحیح و خوب باید به دفعات لازم چند قطره از محلول بالای رسوب ( یا محلولی که پس از صاف کردن رسوب بدست می‌آید ) را در فاصله زمانهای مساوی، روی یک قطعه کاغذ صافی با شناساگر سیانور پتاسیم آزمایش کرد. چنین شناساگری، شناساگر خارجی نامیده می‌شود.
 
شناساگرها، [[ترکیبات آلی]] با ساختار پیچیده هستند که به صورت اسید یا باز ضعیف عمل می‌کنند. واکنش‌های تفکیک و تجمع شناساگرها با نوآرایی ساختمانی درونی همراه است که سبب تغییر در رنگ می‌شود.
 
شناساگرها، ترکیبات آلی با ساختار پیچیده هستند که به صورت اسید یا باز ضعیف عمل می‌کنند. واکنش‌های تفکیک و تجمع شناساگرها با نوآرایی ساختمانی درونی همراه است که سبب تغییر در رنگ می‌شود.
 
==اطلاعات اولیه==
انواع گوناگونی از ترکیبات، هم سنتزی و هم طبیعی وجود دارند که بر حسب PH محلولی که در آن حل می‌شوند، رنگ متفاوتی به خود می‌گیرند. بعضی از این مواد هزاران سال است که برای نشان دادن خصلت اسیدی یا بازی آب‌ها بکار گرفته شده‌اند. این ترکیبات همچنین برای شیمیدان عصر حاضر که از آنها برای تخمین PH محلول‌ها و تشخیص نقطه پایانی در تیتراسیون‌های اسید – باز سود می‌برند، اهمیت زیادی دارند.
 
== رنگ شناساگر ==
محلولی که محتوی یک شناساگر باشد، با تغییرات PH، یک تغییر پیوسته در رنگ از خود ظاهر می‌سازد. لکن، [[چشم انسان]] به این تغییرات حساس نیست. نوعانوعاً از یک گونه باید پنج تا [[ده برابر]] بطور اضافی موجود باشد تا رنگ آن گونه به چشم بیننده یک رنگ غالب به نظر آید. افزایش بیشتر در این نسبت هیچ تاثیر قابل روئیتی ندارد. فقط در ناحیه‌ای که نسبت از پنج تا ده برابر برای یک شکل به نسبت مشابهی برای یک شکل تغییر کند، بنظر می‌آید که رنگ محلول تغییر کرده است.
 
پس، تغییر رنگ صوری شامل یک تغییر عمده در وضعیت تعادل شناساگر است. بعضی از شناساگرها نیاز به تغییر نسبت کمتری دارند و بعضی دیگر، به تغییر بیشتر. بعلاوه، تفاوت قابل توجهی نیز در توان افراد مختلف جهت تشخیص رنگ وجود دارد. در حقیقت، شخص مبتلا به کور رنگی ممکن است قادر به تشخیص هیچ گونه تغییر رنگی نباشد.
سطر ۳۹ ⟵ ۳۸:
 
== انواع شناساگر ==
معمولامعمولاً می‌توان برای هر گسترده‌ای از PH، شناساگری مناسب یافت. تعدادی از شناساگرهای معمولی در جدول زیر آمده‌اند.
 
'''شناساگرهای فتالین'''
اکثر شناساگرهای فتالین (فتالئین) در محلول‌های اسیدی ملایم، بی‌رنگ‌اند، و در محیط قلیایی رنگهای گوناگونی از خود ظاهر می‌کنند. در محلول‌های قلیایی شدید، رنگ این شناساگر بتدریج محو می‌شود که در بعضی از کاربردها این امر پدیده نامناسبی است و بصورت یک گروه، فتالین‌ها در آب بسختی حل می‌شوند و حلال معمولی این گروه از شناساگرها، اتانول است. معروفترین شناساگر فتالین، فنل فتالین است.
 
'''شناساگرهای سولفون فتالین'''
بسیاری از سولفون فتالین‌ها، دو گستره تغییر رنگ مفید دارند. یکی در محلول‌های نسبتانسبتاً اسیدی و دیگری در محیط‌های خنثی یا بازی ملایم واقع می‌شود. برخلاف فتالین‌ها، رنگ بازی این گروه در محیط قلیایی پایدار است. بواسطه قدرت اسیدی قابل توجه سولفون فتالین (سولفون فتالئین)، معمولامعمولاً از نمکهای سدیم آنها جهت تهیه محلول شناساگرها استفاده می‌شود.
 
ساده‌ترین شناساگر از گروه سولفون فتالین، فنل سولفون فتالین است که به نام قرمز فنول معروف است.
 
== شناساگرهای آزاد ==
اکثر شناساگرهای آزاد با افزایش قدرت بازی، یک تغییر رنگ از قرمز زرد از خودشان می‌دهند. گستره انتقال آنها عموماعموماً در قسمت اسیدی است. نمونه‌هایی که بیشترین برخورد را با آنها داریم عبارتند از نارنجی مبیل و قرمز متیل(متیل اورانژ).
متغییرهای موثر بر رفتار شناساگرها
فاصله‌ای از PH که در آن یک شناساگر معین تغییر رنگ می‌دهد با دما، قدرت یونی محیط، حضور حلال‌های آلی و حضور ذرات کلوئیدی تغییر می‌کند. بعضی از این عوامل، بخصوص دو مورد آخر، می‌توانند موجب جابجایی این فاصله به اندازه یک واحد PH یا بیشتر شوند.
== شناساگر متیلن بلو ==
متيلنمتیلن بلو(CI 52015) يكيک تركيب شيميايي معطر هتروسيكليك با فرمول مولكوليC<sub>16</sub>H<sub>18</sub>N<sub>3</sub>SCl است. متيلن بلو كاربرد هاي متعددي در يك رشته از حيطه هاي مختلف از قبيل زيست شناسي وشيمي دارد. در دماي اتاق پودر جامد بي بو و سبز تيره رنگي است كه وقتي در آب حل شود محلول آبي رنگي را، به دست مي دهد. شكل آبدار آن به ازاي هرمولكول متيلن بلو 3 مولكول آب دارد.
 
[[رده:شیمی تجزیه]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]