درون‌بست در کلیدزنی

درون بست ، trapped key interlocking ، به معنای چفت درونی می باشد که به دو دسته درون بست الکتریکی و درون بست مکانیکی بخش بندی می شود. در پستهای فشار قوی ، گروهی از کلید زنی ها به پیوستار و حالات کالا های پست، بستگی داشته و نیاز به یکدسته کلید زنی های پشت سر هم دارند . برای ورود یا خروج درست کالا ها در مدار و دسترسی کارکنان بازسازی و نگهداری کالا ها، به درون بستهای مناسب نیاز می باشد تا بدین گونه از کلیدزنی نا روا در پست جلوگیری شده و ایمنی کارکنان برای دسترسی به پست، بیمه گردد. گفتار درون بست در ارتباط با کنترل پست و کارمندان بازسازی و نگهداری به میان آمده و در درازای برنامه ریزی پستهای فشار قوی، در نظر گرفته می شود. با بکاربردن درون بستهای شایسته، می توان بخت خطای برخاسته از اشتباه کارکنان را به کمترین اندازه رسانده و کالا های خواسته شده را پناه نمود و به رفتار درست کلیدها و سواسازها دست یافت.

انواع درون بست ها

برای پیش بینی از باز و بسته شدن های نابجا، دو دسته درون بست می توان پیاده سازی کرد:

# درون بستهای الکتریکی، با بکارگیری پلهای کمکی کالا ها (سواساز و کلید) که نشاندهنده حالت آنها می باشند ، انجام می گیرند . با بکارگیری از این کنتاکتها در چرخه فرمان کالا های یاد شده ، از رخداد کلیدزنی نابجا جلوگیری می نماید.

# درون بست مکانیکی ، با گذاشتن اهرم بازدارنده (که می تواند دسته یا فرمان باشد) درون سازوکار مکانیکی دستگاه و چفت کردن آن فراهم می‌شود.

روشهای درون بست

منطق یاونه درون بست برای آرایش درست کلیدزنی سواساز ها و کلیدها به دو شیوه انجام‌ می گیرد. یک روش بهره گیری از رله ها و روش دیگر بکارگیری رایانه است. گزینش بین دو روش به پیچیدگی سامانه و تواناییهای پناه و فرمان (protection & Control) پست بستگی دارد که از سوی برنامه ریز برگزیده می شود.

سامانه های وابسته بر رایانه

از سامانه های رایانه ای،می‌توان هم به‌عنوان نگریستگار (Monitoring system)سامانه و هم در جایگاه درون بست پردازشی ، بهره گیری نمود. دراین صورت، رایانه کاربر را آگاه می سازد که آیا بستن یک کلید یا سواساز به جا است یا نه و باید که رایانه بگونه پردازشی بکار رود، از به کار افتادن ناخواسته کلید یا سواساز جلوگیری می کند.

در بنشتهای رایانه ای از دو رایانه بعنوان نخستین و آماده باش، بهره گرفته می شود تا از دیدگاه جاودانگی (Reliability) میانگین زمان بین خطا(MTBF)،در این سامانه بیش از چند سال باشد. این سامانه همچنین می گذارد که شمار کلیدهای زیر نگریستار بدون نیاز به دگرگونی نرم افزار، افزایش یابد.

بهره گیری از رله ها در اینترلاک

درون بست بین کالا ها از سوی پلهای کمکی(auxiliary contacts) و پیوستارهای آنها در چرخه انجام دهنده کلید یا سواساز، انجام می گیرد. بنابراین یک کلید یا سواساز زمانی کار می کند که کنتاکتهای کمکی کلیدها یا سواسازهای دیگر در وضعیتی باشند که اجازه و پته آغاز را بدهند. بدین ترتیب، حالت باز یا بسته بودن یک کلید، از چگونگی وضعیت پل کمکی آن روشن می گردد.

در پستهای فشار قوی، درون بستهای گوناگونی بکارمی روند که شماری از آنها در بیشتر پستها یکسان است. برای فراهم آوردن درون بست مناسب در پست، شماری از این پیوستارهای پایه در هم آمیخته و نیاز پست را برآورده می کند.

طراحی درون بست

در طراحی پیوستارهای پیوستارهای گوناگون درون بست ، قوانین زیر مورد توجه قرار می گیرد:

- سواسازها توانایی باز کردن و بستن گردشهای انباشتاری به جز توانراه ها و بانکهای خازنی را دارند. - سواسازها توانایی و آستانه بستن و باز کردن چرخه توان را ندارند. - سکسیونرها توانایی بستن یا باز کردن جریانهای مغناطیس کنندگی ترانسفورماتورها را ندارند. - سواسازها توانایی تهی کردن بانکهای انباشتاری را ندارند. - سواساز زمین دگرگونی حالت نمی دهد مگر اینکه مداری که سواساز بر روی آن کار گذاشته شده است، از همه سرچشمه های توانرسانی جدا شده باشد.(برای زمین کردن از رله ولتاژ صفر سه فاز بهره گرفته می شود.) - چنانچه سواساز زمین وابسته به سکسیونر خط بسته باشد،سکسیونر خط نباید کار نماید. - بازکردن کلید آزاد است. - بستن کلید از فرمانسرا پس از بسته شدن سکسیونرهای هر دو سو آن شدنی است. - کلید سمتLV ترانسفورماتور، پس از اطمینان از بسته شدن کلیدHV و آزمون همنوایی (Synchronism check) بسته می شود. - فرمان دستی باز شدن کلید از فرمانسرا زمانی فرستاده می شود که سواسازهای دو سوی کلید بسته باشند.(بجز در هنگام بازسازی و نگهداری). - کلید فشار بالا از جایگاه محوطه پست (local) بسته نخواهد شد،مگر اینکه سکسیونر های مربوطه باز باشند. - فرمان بسته شدن کلید توان از فرمانسرا،با بسته بودن سواساز دو سوی،روا می باشد.(بجز در هنگام بازسازی و نگهداری). - درون بست های عملیاتی،بسته به چندوچون و پیوستار کالا های پست در نظر گرفته می شود. - درون بست های بالا، به کمک پلهای کمکی کالا های پست مانند کلیدها و سکسیونرها و... فراهم شده و در چرخه فرمان بستن کلیدها و بستن و باز کردن سواسازها، همراه می شوند تا آرایش کلیدزنی شایسته فراهم شود.

درون بست بازسازی و نگهداری

همه کلیدها و سواسازها و تیغه های زمین باید دارای درون بست درست باشند تا از کارکرد نا خواسته جلوگیری شود . درون بست پردازشی هماهنگ با کارکرد و کلیدزنی در سامانه است و گروهی از کلیدزنی های شایسته را چیدمان می نماید. در درون بست برای بازسازی و نگهداری، کلیدزنی برای امنیت کالا ها و کارمندان فراهم می شود.این نوع درون بست با ایمنی کارمندان و کالا ها سر و کار دارد. چنانچه کارکنان بازسازی و نگهداری بخواهد بر روی بخشی از پست کار کند، چونایی زیر باید فراهم شود:

- بررسی شود که از سرچشمه توانرسانی جدا شده است. - کالا های تحت بررسی کارکنان، زمین شود. - بررسی شود که زمین کردن با کامیابی و به درستی انجام شده است. - گذاشتار کار کردن را صادر نماید. این دستگاه اطمینان می دهد که همه سواسازها و تیغه زمین به درستی کار کرده و سپس دسترسی کارمندان به کالا ها را روا می داند.شرایط بالا، بنیاد درون بست برای تعمیر و نگهداری همه کالا ها پست را می برگزیند. برای بازسازی و نگهداری کلید باید درون بستهای زیر برپا باشد: - با انتخاب جایگاه بازسازی درکلید (Maintenance) به دست کارکنان، باید از فرستاده شدن فرمان بسته شدن از راه دور جلوگیری گردد. - سواسازهای دو سوی کلید باید باز شده و کلید زمین شود. - سکسیونرهای دو سوی کلید باید با پل بازسازی و نگهداری کلید درون بست داشته و فرمان بسته شدن نگیرند. برای بازسازی و نگهداری سکسیونر باید درون بستهای زیر پنداشته شود: - سکسیونر در زمان بازسازی باید باز شده و سواساز زمین آن بسته گردد و دیگر سو سکسیونر نیز باید با روشهای گوناگون، در جای زمین گردد. - فرمان بستن سواساز باید با سواساز زمین در حالت بسته،افزون بر اینترلاک مکانیکی، دارای درون بست الکتریکی هم باشد، تا از راه دور نیز به کار نیافتد.

چند نمونه درون بست‌‌

• درون بست‌‌الکتریکی‌‌بین‌سواساز زمین ‌سرکابل‌ورودی ۲۰کیلو ولت از ترانسفورماتور‌ و بریکرهای۲۰Kvو400Kv همان‌ترانس،بدین گونه است که تا هنگامی که دو کلید یاد شده درحالت باز نباشد , گذاشتار و پته بستن به سکسیونر زمین سرکابل ۲۰KV داده نمی شود.همچنین تا زمانیکه سرکابل اندرگاه 20 کیلو ولت ،زمین شده باشد بریکرهای ۲۰KVو KV 400فرمان بسته شدن نمی‌پذیرند. • در پستهایی که سواساز بای پاس(Bay Pass) دارند،تازمانیکه کلید باس سکشن(کلیدی که پیوند بین دو بخش باسبار را برپا می‌کند)،بسته نباشد،سواساز بای‌پاس،گذاشتار باز و بسته شدن ندارد. همچنین کلید باس سکشن نیز با سکسیونرهای‌هر دو سویش،درون بست دارد و بوارون. • در پستهای kv 20/63 ؛ تا زمانی که کلیدهای 63 کیلو ولت باسبار،باز نباشند،گذاشتار‌بستن‌ویا‌‌‌‌بازکردن‌سواسازباس‌سکشن‌داده‌نمی‌شود. • درون بست سواساز زمین باسبار 20 کیلو ولت : بای به سکسیونر زمین باسبار20کیلوولت،گذاشتار بسته ‌شدن ‌داده می‌شود که‌ کلیه ‌کلیدهای ‌همان‌ باس (درگاه ‌ها، اندرگاه‌ها و باس‌کوپلر) قطع ‌باشند. • درون بست ‌کلیدهای400 ولتAC: درون بست الکتریکی بین دو بریکر 400 ولت ترانسهای کمکی(مصرف درونی)، بدین گونه است که همیشه تنها یک بریکر می‌تواند در حالت بسته باشد.

چندوچون همگانی‌همه‌ی ‌‌کلیدهای توان

نخست اینکه برای باز کردن کلید،درون بستی نیاز نیست. دوم اینکه، همه کلیدهای 400و230 کیلوولت برای بسته شدن نیاز به بررسی هم نوایی (synchronization)دارند و اگر این رله بای‌پاس نشده باشد، این موضوع را نیز می‌توان با نام یک نوع درون بست انگاشت.گفتار دیگر اینکه بستن کلید در جایگاه پست و کنار کلید، تنها با گذاشتار باز بودن سکسونرهای مربوطه شدنی است(یکی از دلایل آن نبود امکان بررسی نمودن وضعیت هم نوایی در جایگاه می‌باشد) . در برخی از پستها، توانایی باز نمودن کلید از فرمانسرا، در چندوچونی که سواسازهای وابسته به آن باز باشد، هست (در زمان بازسازی، کلید را باز و سکسیونرهایش را باز می‌کنند، حال کلید را از جایگاه و در وضعیت باز بودن سوازساز هایش،بسته و آنرا در حالت فرمان از راه دور می گذارند.)

• کلید اندرگاه به باس‌بار Kv 230، با یکی ازسواسازهای باسبار و سواساز ترانس، بدین گونه که؛ این کلید فرمان بسته شدن خواهد گرفت که سواساز ترانس و یکی از سواسازهای هم بند به باس بار Kv230، بسته شده‌باشند. همچنین تا این کلید باز نشود ،سواساز همبند به باس بار Kv230، باز و یا بسته، نخواهد شد.

• کلید کوپلاژ بین باس‌بارهای Kv230 ، با سکسونرهای هر دو سویش،بدین گونه که تا این سکسونرها بسته نشوند،کلید فرمان بسته شدن نخواهد گرفت و همچنین تا این‌ کلید باز‌نشود،این‌سواسازها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازویابسته،نخواهندشد.

جستار های وابسته

• سکسیونر
• شبیه‌ساز سامانه توان
• ترانس گردش
• هرز توان
• توانراه