توپ ضدهوایی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲:
[[پرونده:Gepard 1a2 overview.jpg|250px|بندانگشتی|سیستم ضدهوایی آلمانی ژپارد با توپ دولول ۳۵ م‌م و راداری به برد ۱۵ کیلومتر بر روی شاسی تانک لئوپارد]]
'''توپ ضد هوایی''' یکی از انواع ادوات [[توپخانه|توپخانه‌ای]] است که برای دفاع در مقابل [[هواگرد]]ها و اهداف پرنده طراحی و ساخته شده‌است.
==تاریخچه==
در [[جنگ جهانی دوم]] توپ‌های ضدهوایی اتوماتیک وارد صحنه جنگ شدند. [[رادار]]هایی برای رهگیری اهداف پرنده ساخته شدند و [[فیوز مجاورتی|فیوزهای مجاورتی]] با استفاده از امواج رادیویی بسیار کوتاه مهمات توپ‌ها را در نزدیکی هدف منفجر می‌کردند. در این جنگ نیروهای آمریکایی و بریتانیایی به طور گسترده‌ای از نوعی توپ ۴۰ م‌م بهره می‌گرفتند که شرکت سوئدی بوفروس آن را طراحی کرده و برای نخستین بار تولید کرده بود. این توپ که انواع جدید آن هنوز در بسیاری از کشورهای دنیا مورد استفاده است، قادر بود گلوله‌هایی به وزن ۹۰۰ گرم را به ارتفاعی در حدود ۳۲۰۰ متر با نواخت تیر ۱۲۰ در دقیقه شلیک کند. روس‌ها هم ضدهوایی ۳۷ میلی‌متری خود را بر اساس همین توپ طراحی کردند. در حالی که ضدهوایی‌های کالیبر پایین برای دفاع در مقابل [[بمب‌افکن|بمب‌افکن‌های]] شیرجه‌زن و [[هواپیمای تهاجمی|هواپیماهای تهاجمی]] ارتفاع پایین مورد استفاه قرار می‌گرفتند از توپ‌های ضدهوایی سنگین‌تر (حداکثر تا کالیبر ۱۲۰ م‌م) برای دفاع در مقابل بمب‌افکن‌های بلندپرواز در ارتفاع بالا استفاده می‌شد. موثرترین این ضدهوایی‌ها توپ ۸۸ م‌م آلمانی ها معروف به [[فلاک ۸۸]] بود که شهرت عالمگیر آن باعث شد تا نام «فلاک» به اصطلاحی برای آنش ضدهوایی تبدیل شود.▼
تکامل سلاح‌های ضدهوایی از حدود سال ۱۹۱۰ آغاز شد یعنی درست زمانی که [[هواپیما]]ها به سلاحی موثر بدل شدند. در [[جنگ جهانی اول]] از [[توپ صحرایی|توپ‌های صحرایی]] با [[کالیبر]] حداکثر ۹۰ میلی‌متری به عنوان سلاح ضد هوایی استفاده می‌شد. برای این منظور شیوه نصب این توپ‌ها به گونه‌ای تغییر می‌کرد که قابلیت شلیک در حالت عمودی را داشته باشند، هرچند هنوز روش‌های هدف‌گیری مناسبی برای این توپ‌ها ابداع نشده بود. در فاصله بین دو جنگ جهانی پیشرفت قابل توجهی در زمینه ساخت [[مسافت‌یاب|مسافت‌یاب‌ها]]، جستجوگرهای نوری، فیوزهای زمانی و مکانیسم‌های گلوله‌رسانی صورت گرفت و این به ادوات توپخانه‌ای کمک کرد تا به شکل موثرتری با اهداف متحرک سریع درگیر شوند.
▲در [[جنگ جهانی دوم]] توپ‌های ضدهوایی اتوماتیک وارد صحنه جنگ شدند. [[رادار]]هایی برای رهگیری اهداف پرنده ساخته شدند و [[فیوز مجاورتی|فیوزهای مجاورتی]] با استفاده از امواج رادیویی بسیار کوتاه مهمات توپ‌ها را در نزدیکی هدف منفجر می‌کردند. در این جنگ نیروهای آمریکایی و بریتانیایی به طور گسترده‌ای از نوعی توپ ۴۰ م‌م بهره می‌گرفتند که شرکت سوئدی بوفروس آن را طراحی کرده و برای نخستین بار تولید کرده بود. این توپ که انواع جدید آن هنوز در بسیاری از کشورهای دنیا مورد استفاده است، قادر بود گلوله‌هایی به وزن ۹۰۰ گرم را به ارتفاعی در حدود ۳۲۰۰ متر با نواخت تیر ۱۲۰ در دقیقه شلیک کند. روس‌ها هم ضدهوایی ۳۷ میلی‌متری خود را بر اساس همین توپ طراحی کردند. در حالی که ضدهوایی‌های کالیبر پایین برای دفاع در مقابل [[بمب‌افکن|بمب‌افکن‌های]] شیرجه‌زن و [[هواپیمای تهاجمی|هواپیماهای تهاجمی]] ارتفاع پایین مورد استفاه قرار می‌گرفتند از توپ‌های ضدهوایی سنگین‌تر (حداکثر تا کالیبر ۱۲۰ م‌م) برای دفاع در مقابل بمب‌افکن‌های بلندپرواز در ارتفاع بالا استفاده می‌شد. موثرترین این ضدهوایی‌ها توپ ۸۸ م‌م آلمانی ها معروف به [[فلاک ۸۸]] بود که شهرت عالمگیر آن باعث شد تا نام «فلاک» به اصطلاحی برای آنش ضدهوایی تبدیل شود. آمریکایی‌ها نیز توپ مشابهی با کالیبر ۹۰ میلی متری را ساختند که گلوله‌ای به وزن ۱۰ کیلوگرم را تا ارتفاعی در حدود ۱۰ کیلومتر شلیک می‌کرد هر دو این توپ‌ها در نقش [[توپ ضد تانک]] نیز موثر واقع شدند و بعدها نسخه اصلاح‌شده آن‌ها به عنوان توپ مخصوص تانک بر روی تانک‌های جدیدتر آمریکایی و آلمانی سوار شد. تیربار ۱۲.۷ م‌م [[ام۲ برونینگ]] که تقریبا در هر جایی می‌توان آن را نصب کرد نیز از کوچکترین و ساده‌ترین سلاح‌های ضدهوایی این جنگ بود که همراه با همتای روسیش یعنی [[دوشکا]] برای دفاع در مقابل هوگردهای کم‌ارتفاع بسیار موثر بودند.
در سال ۱۹۵۳ نیروی زمینی ارتش آمریکا توپ ضدهوایی ۷۵ میلی‌متری «اسکایزویپر» را با قابلیت شلیک ۴۵ گلوله در دقیقه تولید کرد که هدف‌گیری و کنترل آتش آن را یک سامانه کامپیوتری -راداری بر عهده داشت. اما ورود [[موشک سطح‌به‌هوا|موشک‌های هدایت‌شونده سطح‌به‌هوا]] در دهه‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ مهر پایانی بر فعالیت توپ‌های ضدهوایی سنگین در ارتش‌های پیشرفته بود.
توپ‌های اتوماتیک ۲۰ تا ۴۰ میلی‌متری همچنان وظیفه دفاع در مقابل [[هلیکوپتر]]ها و هواگردهای کم‌ارتفاع را بر عهده دارند.
▲در سال ۱۹۵۳ نیروی زمینی ارتش آمریکا توپ ضدهوایی ۷۵ میلی‌متری «اسکایزویپر» را با قابلیت شلیک ۴۵ گلوله در دقیقه تولید کرد که هدف‌گیری و کنترل آتش آن را یک سامانه کامپیوتری -راداری بر عهده داشت. اما ورود [[موشک سطح‌به‌هوا|موشک‌های هدایت‌شونده سطح‌به‌هوا]] در دهه‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ مهر پایانی بر فعالیت توپ‌های ضدهوایی سنگین در ارتش‌های پیشرفته بود اما توپ‌های اتوماتیک ۲۰ تا ۴۰ میلی‌متری همچنان وظیفه دفاع در مقابل [[هلیکوپتر]]ها و هواگردهای کم‌ارتفاع را بر عهده دارند.
==منابع==
{{پانویس}}
*Encyclopædia Britannica Online, s. v. "antiaircraft gun", accessed December 10, 2013, http://www.britannica.com/EBchecked/topic/27721/antiaircraft-gun.
[[رده:توپ (جنگ‌افزار)]]
| |||