شوک الکتریکی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز File renamed: File:Lighteninginjury.JPGFile:Lightning injury.jpg File renaming criterion #5: Correct obvious errors in file names (e.g. incorrect proper nouns or false his...
خط ۱۷:
}}
 
در حالت '''شوک الکتریکی'''،'''برق گرفتگی''' یا '''فره‌گرفتگی'''، گذشتن گردش الکتریکی از تن آدم مایه دریافت درد یا آسیب دیدگی در تن میشود. اگر خوش بخت بوده باشید گستره فره گرفتگی به دریافت خارش یا لرزش بسنده میکند. اما زمانی که در حال کار کردن بر روی خطوط توان بالا هستیم، [[نشانه ها]] فره گرفتگی میتوانند خیلی جدیتر باشند بگونه ای که درد، کم ارزش‌ترین آنها به شمار میآید.
شناسایی گذرگردش از تن به عامل های گوناگونی مانند [[ولتاژ]]، گردش، زمان گذر گردش، راه گردش در [[تن]], [[بسامد]] و... بستگی دارد. اما روی هم رفته آستانه شناسایی برای گردش DC ، اگر از دست بگذرد بین ۵ تا ۱۰ میلی [[آمپر]] و برای گردش AC با فرکانس ۶۰ هرتز بین ۱ تا ۱۰ میلی آمپر است.
 
[[پرونده:High voltage warning.svg|بندانگشتی|200px|چپ|این علامت نشان دهنده وجود تأسیسات ولتاژ بالاست.]]
== بررسی دانشی رخداد برق گرفتگی ==
چرخه الکتریکىالکتریکی از یک سرچشمه توان ، راه گذر، بار الکتریکى و توانگیر تشکیل شده . راه گذر گردش از یک [[منبع تغذیه]] آغاز و به زمین پایان مى گیرد. همیشه الکتریسیته یا گردش الکتریکى ، کوتاه ترین راه را براى رسیدن به زمین پیدا مى کند . از آنجا که 70 درصد تن ما را آب تشکیل داده و آب رساناى بسیار خوبى براى گذر گردش الکتریکى مى باشد پس هنگامی که انگشت ما با یک چرخه تماس دار تماس پیدا مى کند یعنى کوتاه ترین راه براى گذر گردش پیدا شده است <ref> دانشنامه مشانیر ، شماره 63 ، سال 11</ref>.
 
== آثار برق گرفتگی ==
عبور [[جریان الکتریکی]] از بافتهای زنده با توجه به جریان عبوری، نوع برق گرفتگی، مدت زمان برق گرفتگی و... میتواند آثار مختلفی را در پی داشته باشد و عمق آثار نیز با توجه به هر کدام از عوامل، متفاوت خواهد بود.
{|class="wikitable"
|+تاثیر جریان بر بر روی بدن انسان<ref>{{یادکرد کتاب | تاریخ بازبینی=۰۵ فوریه ۲۰۱۲ | سال=1385 | شابک=9640509574 | عنوان=کارگاه تاسیسات برق | فصل=حفاظت و ایمنی در برق | ناشر=شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران}}</ref>
خط ۶۰:
اثر دیگر عبور جریان الکتریکی از بدن که از نظر مهلک بودن میتوان آن را پر اهمیت‌ترین اثر جریان الکتریکی بر روی بدن دانست، اثار آن بر روی سیستم عصبی است. منظور از سیستم عصبی، شبکهی بین سلولهای عصبی یا همان نرونهاست، که وظیفه آنها تنظیم فرایندهایی است که در اعضای بدن انجام میپذیرد. از جمله بخشهای مهم [[سیستم عصبی]] میتوان از [[مغز]], [[نخاع]] و سلولهای حسی بدن را نام برد.
 
ارتباط بین [[سلول]]های عصبی به وسیله جریان الکتریکی انجام میپذیرد. این سلولها برای برقراری ارتباط از سیگنالهای الکتریکی با جریان و ولتاژ بسیار پایین استفاده میکنند. به وسیله این سیگنالها دستورات از سیستم عصبی به قسمتهای مختلف بدن مانند ماهیچهها یا [[غدد درون ریز]] میرسد. حال اگر جریان برق در بدن یک [[موجود زنده]] به اندازه کافی زیاد باشد، سیگنالهای الکتریکی فرستاده شده به وسیله مغز را خنثی خواهد کرد، بنابراین از ایجاد عکس العمل در بدن مصدوم جلوگیری خواهد کرد. همچنین عبور جریان الکتریکی از رگهای عصبی موجب به وجود آمدن حرکات غیر ارادی در بدن مصدوم خواهد شد به طوری که مصدوم نمیتواند هیچ اقدامی در مدت برق گرفتگی انجام دهد.
این حالت زمانی که مصدوم هادی برق دار را به وسیله دست خود گرفته، میتواند خیلی خطرناک تر باشد چراکه ماهیچههای قرار گرفته بر روی ساعد که مسئول خم کردن انگشتان هستند از ماهیچههایی که مسئول صاف کردن انگشتها هستند قویترند. هنگام برق گرفتگی هر دونوع ماهیچه تلاش میکنند تا منقبض شوند اما در این حالت به علت قوی تر بودن [[ماهیچه]]های خمکننده پیروزی با آنهاست. اتفاقی که در این لحظه رخ میدهد این است که دست با تمام قوا مشت میشود، اگر زمانی که این اتفاق رخ میدهد هادی حامل جریان کف دست مصوم باشد، با مشت شدن دست هادی به دست چسبیده و هدایت الکتریکی بهتر برقرار خواهد شد. این میتواند موقعیت مصدوم را بیش از پیش خطر ناک کند. باید به این نکته اشاره کرد که در این حالت ول کردن هادی برای مصدوم غیر ممکن است.
 
افرادی که تجربه برق گرفتگی دارند احتمالاً با تشنجهای به وجود آمده در این حالت آشنا هستند. این تشنجها تنها در حالتی از بین خواهند رفت که عبور جریان از بدن متوقف شود. البته حتی پس از [[قطع برق]] نیز تا مدتی کنترل بعضی ماهیچهها برای مصدوم غیر ممکن است و همچنین عملکرد انتقال دهندههای عصبی تا مدتی مختل خواهد شد. از این قابلیت برای ساخت سلاحهای بی حرکت کننده استفاده میشود (توضیحات بیشتر در انتهای صفحه).
 
اثرات عبور جریان الکتریکی در بدن تنها به ماهیچههای حرکتی بدن محدود نمیشود. قلب و ششها دارای دیافراگمها یا دریچههایی هستند که عملکرد آنها را کنترل میکند. با عبور جریان از بدن سیگنالهای الکتریکی مغز برای این ماهیچهها خنثی خواهد شد و بدین ترتیب این ماهیچهها دچار عارضه "fibrillation" یا انقباض بی نظم عضلانی خواهد شد (در صورت AC بودن جریان). در این حالت قلب با سرعت بیشتر و با فشار کمتری میتپد به طوری که نمیتواند عمل رساندن خون به قسمتهای حساس بدن را انجام دهد. در هر حال نتیجه یک برق گرفتگی با شدت بالا، چه [[ایست قلبی]] باشد و چه خفگی مرگبار خواهد بود.
خط ۷۵:
از '''شوک الکتریکی''' در برخی روشها برای معالجه بیماریهای خاص و با درنظر گرفتن ملاحظات استفاده میشود. بعضی از این روشها عبارت‌اند از:
* برای معالجه برخی بیماریهای روانی در روانپزشکی: از شوک الکتریکی امروزه در روش ECT یا درمان با تشنج الکتریکی (Electroconvulsive therapy) استفاده میشود. هدف از معالجه در این روش به وجود اوردن یک حمله صرعی مصنوعی است، نه ایجاد شوک و یا تشنج فیزیکی. در ضمن باید به نکته اشاره کرد که به علت [[بیهوشی]] بیمار دردی در هنگام حمله احساس نخواهد کرد. امروزه از این روش بیشتر در مورد بیماران مبتلا به [[افسردگی]] شدید استفاده میشود از این روش همچنین برای درمان بیماریهای روانی دیگر مانند شیدایی (mania)، کاتاتونی (catatonia) و [[روان‌گسیختگی]] (schizophrenia) نیز استفاده میشود. درانتها باید به این نکته اشاره کرد که آثار درمانی این روش برای تقریباً نصف استفاده کنندگان زودگذر است.
* به عنوان معالجه برای بیمارانی که دچار [[ضربان]] نامنظم قلب یا fibrillation هستند: در این روش از دستگاهی به نام defibrillator استفاده میکنند. دستگاه defibrillator یک درمان قطعی برای بیمارانی است که دچار ضربان نامنظم قلب هستند. این دستگاه یک جریان DC با مقدار مناسب را از [[قفسه سینه]] عبور داده و با خنثی کردن ضربان به قلب اجازه میدهد تا به طور طبیعی به ضربان منظم برسد.
* به عنوان روشی برای کاهش درد: در این روش از دستگاهی با نام TranscutaneousElectrical Nerve Stimulator) TENS) استفاده میشود. این دستگاه یک [[شبیه ساز]] سیگنالهای عصبی است که آنها را از راه پوست به بدن انتقال میدهد. انتقال سیگنالها به وسیله دو یا چند الکترودها صورت میگیرد. این دستگاه به ویژه درمورد کاهش درد زایمان مورد استفاده قرار میگیرد. با این وجود عدهای از متخصصان زایمان استفاده این دستگاه را در کاهش درد زایمان بی اثر میدانند.
* برای شرطی سازی: در این روش از شوک الکتریکی به عنوان یک تنبیه و برای شرطی سازی افراد دچار [[عقب ماندگی ذهنی]] استفاده میشود. این روش از جمله روشهای بحث انگیز در استفاده از شوک الکتریکی است و تنها در یک موسسه با نام Judge Rotenberg در [[ایالات متحده]] مورد استفاده قرار میگیرد. این موسسه همچنین از شوک الکتریکی به عنوان تنبیه برای کودکان میتلا به مشکلات رفتاری نیز استفاده میکند.
[[پرونده:M26_Taser.jpg|بندانگشتی|240px|چپ|اسلحه Taser از شوک الکتریکی برای بیحرکت کردن هدف استفاده می‌کند.]]
 
خط ۸۶:
{{چپ‌چین}}
<small>*[http://www.allaboutcircuits.com/vol_1/chpt_3/1.html Physiological effects of electricity ELECTRICAL SAFETY]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Electric_shock Electric shock_From Wikipedia, the free encyclopedia]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Defibrillation Defibrillation_From Wikipedia, the free encyclopedia]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Electroconvulsive_therapy Electroconvulsive therapy_From Wikipedia, the free encyclopedia]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Electroshock_gun electroshock weapon_From Wikipedia, the free encyclopedia]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Transcutaneous_Electrical_Nerve_Stimulator Transcutaneous Electrical Nerve Stimulator_From Wikipedia, the free encyclopedia]</small>
{{پایان چپ‌چین}}
{{پیامدهای عوامل برون‌تنی}}
خط ۱۰۳:
[[رده:علت‌های مرگ]]
[[رده:فوریت‌های پزشکی]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]