فضا (معماری): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
F rahmanian (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲:
'''فضا در معماری'''، همان چیزی است که انسان را از عوامل طبیعی محافظت می‌کند و کلیه فعالیت‌های فردی و اجتماعی فرد را در بر می‌گیرد. انسان در فضا نیازهای مادی و معنوی خود را تأمین می‌کند. جوهر اصلی معماری فضا هست و در فضای معماری انسان حرکت و زندگی می‌کند. فضا در معماری انواع گوناگون دارد و به طرق متنوعی می‌توان فضا را در معماری دسته بندی کرد.
 
برنارد چومی معمار برجسته معاصر می‌گوید:جوهر فضا بعد توصیفی فضا و موضوعی برای مباحث فلسفی، ریاضی و فیزیک است. فضا جوهر معماری و شهرسازی است.
 
تعریف واضح در مورد فضا را یورگ گروتر چنین ارایه می‌کند:نزدیکترین تعریف این می‌باشد که فضا را خلأی در نظر بگیریم که می‌تواند شیئی را در خود جای دهد و یا از چیزی آکنده شود. فضا موجودیتی نیست که تعریف دقیق و مشخصی داشته باشد، با این حال قابل اندازه‌گیری است.
 
فضا در مفهوم موجود خویش به تنهایی هیچ ویژگی خاصی را مطرح نمی‌کند ولی به محض آن که یک گروه انسانی فعالیتی را در مکانی مطرح کند، معنای نمادین فضا پدیدار می‌شود. از این پس فضا بستری برای بیان فعالیت و رفتارهای انسانی می‌گردد؛ محلی برای تخیل و واقعیت.
 
فضا در مفهوم موجود خویش به تنهایی هیچ ویژگی خاصی را مطرح نمی‌کند ولی به محض آن که یک گروه انسانی فعالیتی را در مکانی مطرح کند، معنای نمادین فضا پدیدار می‌شود. از این پس فضا بستری برای بیان فعالیت و رفتارهای انسانی می‌گردد؛ محلی برای تخیل و واقعیت.
 
== انواع فضا در معماری ==
* فضای عمومیخصوصی
 
* فضای خصوصیعمومی
* فضای نیمه خصوصی - نیمه عمومی
 
* فضاهای محصور و نا محصور
*فضای عمومی
 
*فضای نیمه خصوصی - نیمه عمومی
 
*فضاهای محصور و نا محصور
 
 
=== فضای خصوصی ===
فضاهایی که تنها عده‌ای خاص، حق استفاده از آن فضا را دارند، فضاهای خصوصی نامیده می‌شوند. فعالیت‌هایی که در فضای خصوصی رخ می‌دهد قطعاقطعاً با فعالیت‌هایی که در فضاهای عمومی و یا نیمه خصوصی شکل می‌گیرد، متفاوت است. در بین فضاهایی که در سطح شهر وجود دارد، منازل مسکونی از جمله فضاهای خصوصی هستند.
 
 
=== فضای عمومی ===
فضاهای عمومی، فضاهایی هستند که برای ورود و خروج افراد هیچ محدودیتی وجود ندارد؛ معابر شهر و محله‌ها از جمله این فضاها می‌باشند. گرچه حضور در این فضاها با مانعی روبرو نیست اما به صورت غیر مستقیم حضور غریبه‌ها کنترل می‌شود و رفتار نیز در این فضاها تابع مسائل فرهنگی و هنجارهای اخلاقی هر جامعه شکل می‌گیرد.
 
 
=== فضاهای نیمه خصوصی - نیمه عمومی ===
این نوع فضاها بیشتر مربوط به آپارتمان‌ها می‌شود و این فضاها از مالکیت، هم جنبه خصوصی دارند و هم جنبه عمومی. به عبارت دیگر به علت کارکردی که دارا می‌باشند، مورد استفاده همه افراد محله قرار نمی‌گیرند مثل فضای حیاط در آپارتمان.
 
 
=== فضای باز ===
فضای باز به فضایی گفته می‌شود که فاقد پوشش سقف می‌باشد و جداره‌ها نیز در صورت وجود از تمامی جهات این فضاها را مسدود نمی‌نماید. فضای باز غالباً جزو فضاهای عمومی و نیمه عمومی محسوب می‌شود و تنها بالکن و حیاط خصوصی فضای باز در عین حال خصوصی می‌باشند. فضای باز مهمترین عرصه شکل گیری تعاملات اجتماعی به شمار می‌روند. هر معماری در درون بستری شکل می‌گیرد، بستری که خود قبل از قرار گرفتن هر گونه ساختمان یا عارضه مصنوعی به عنوان یک فضای باز طبیعی ساخته می‌شود. برای هیچ کس بودن در یک فضای بسته و مصنوعی برای یک مدت طولانی امکان‌پذیر نیست.
 
 
=== فضای بسته ===
پیروی از [[سلسله مراتب]] و روابط موجود بین فرد و گروه و مسائل زیست محیطی از قبیل نور، تهویه و ... شرایط کالبدی شهر و بسیاری از موارد دیگر در خلق ترکیب حجمی یک فضای بسته دخالت دارند. در مجموعه فضاهای بسته معماری سنتی، همیشه نقطه یا نقاطی به عنوان قلب و مسیر یا مسیرهایی به عنوان محور فضایی قابل تشخیص است. این محورهای فضایی شخص را از بدو ورود به فضا هدایت می‌کنند و در قسمت آخر به قلب (قطب) بنا می رسانند.
فضای معماری سنتی در طول حرکت شخص در فضا، [[تغییر شکل]] فضای معماری را به گونه‌ای مطرح می‌کند که از آنچه شخص یک لحظه بعد در پیش روی خواهد داشت مطلع بوده و شناخت داشته باشد. این عمل نه تنها از معرفی فضایی، بلکه از طریق ارائه عناصر معرف که در طول مسیر حرکت قرار گرفته صورت می‌پذیرد.
 
 
== نظر اندیشمندان در مورد فضا ==
از نظر مامفورد، اندیشمند پست- مدرن«فضای شهری نمود اهداف انسان ارگانیک است«( Mumford,، ۱۹۶۱) فضا ارکان خاص انتقال [[میراث فرهنگی]] از گذشته است. بدین ترتیب از نظر مامفورد، فرم فضای شهر در طول تاریخ محصول عملکرد فضا است و فضا بعد فرهنگی دارد.
 
کنزو تانگه یکی از اندیشمندان عرصه معماری و شهرسازی است که شهر را به مثابه موجودی زنده تلقی می‌کند که توسعه آن بر پایه رشد ساختار آن است. از نظر [[کنزو تانگه ]] فضا میدانی برای فعالیت‌های فیزیکی انسان و میدانی برای برقراری ارتباطات به شیوه‌های نمادگرایانه است. اما مهم ترین جنبه فضا، ایجاد میدانی برای شکل بخشیدن به انسان است.
امس راپاپورت، فضای شهری را در بردارنده مجموعه‌ای از ارتباطات می داند.
 
از نظر کستلز، فضا بازتاب جامعه نیست بلکه خود فضا بعد مادی جامعه است و اگر آن را مستقل از جامعه و [[روابط اجتماعی]] در نظر بگیریم، مانند آن است که ماهیت را از جسم آن جدا سازیم و اولین اصل هر علم اجتماعی را نادیده بگیریم. روح و جسم با هم ارتباط متقابل دارند. بنابراین اشکال فضایی کره خاکی ما، همانند سایر چیزها توسط عمل انسانی شکل می‌گیرد.
 
== منابع ==
{{پانویس}}
* * {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی = حائری |نام = محمدرضا | |کتاب =نقش فضا در معماری |ناشر = دفتر پژوهش‌های فرهنگی}}
* * {{یادکرد کتاب |نام خانوادگی = حائری |نام = محمدرضا | |کتاب =خانه فرهنگ طبیعت |ناشر = مرکز مطالعات معماری}}
 
[[رده:معماری]]
[[رده:فضا (معماری)]]
[[رده:معماری]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]