تاریخ رباخواری به هزاران سال پیش از میلاد باز میگرددمیگردد.
[[ویل دورانت]] در اینبارهاینباره مینویسدمینویسد:
از اسناد بر جای مانده از چهار هزار سال پیش از میلاد، به دست میآیدمیآید که قراردادها را با نوشتن، گواهی میکردندمیکردند و نیز آیین وام گرفتن در نزد آنان معمول بوده است و سودی سالیانه نزدیک به ۱۵ تا ۲۳ درصد به وام دهندگان میدادهاندمیدادهاند. ربا از جنس خود کالا دریافت میشدهمیشده است. کاهنان نیز به مردم قرض بهرهدار میدادندمیدادند. هر کسی که نمی توانسته بدهی را بپردازد وام دهنده میتوانستهمیتوانسته فرزند وی (بدهکار) را به گروگان بگیرد.
;[[سومریان]]
خط ۳۰:
در یونان پیش از وضع قانون معروف سولون و در روم پیش از قانون الواح دوازدهگانه رباخواری، به صورت کسترده و نامحدود رباخواری رواج داشت و پیش از این قوانین اگر بدهکار نمیتوانست وام خود را پس دهد برده رباخوار میشد ولی قانون سولون جلوی این رفتار ناشایست را گرفت و آن را ملغی کرد.
;دوران حکومت [[سولون]]:
[[ویل دورانت]] در شرح [[انقلاب سولون]] مینویسدمینویسد:
او با قانون معروف خود، یعنی «قانون برداشتن بارها و تعهّدات» توانست همانگونههمانگونه که [[ارسطو]] میگویدمیگوید همه وامهایوامهای فردی و دولتی را لغو کند. بدینگونهبدینگونه اراضی اتیکه را از بند گرو آزاد کرد. افزون بر این، تمام کسانی را که دچار بردگی شدهبودند،شدهبودند، آزادی بخشید. وی افرادی را که در خارج از کشور به عنوان برده به فروش رفته بودند، بازگرداند واز آن پس، این کار را ممنوع کرد.
بنابراین، سولون همه بردگان را آزاد کرد و سودی که برای یک بدهی پرداخت میشد،میشد، از ۱۲ درصد بیشتربیشتر نمیشدنمیشد.
;الواح دوازدهگانه:
در روم باستان با وضع قانون الواح دوازدهگانه سود بهره تا ۱۲ درصد کاهش یافت.
[[آلبرماله]] درباره رباخواری رومیان مینویسدمینویسد:
برخی از شوالیههاشوالیهها صرّاف بودند و از راه بهره و نزول ثروتمند میشدندمیشدند. از مردم روم، به نرخ کم وام میگرفتندمیگرفتند و به ساکنان ایالتها،ایالتها، به میزان گرانتر،گرانتر، قرض میدادندمیدادند. آنان بیشتربیشتر برای سناتورهامعامله میکردندمیکردند. چنانچهچنانچه بروتروس، دوست سیسرون که از اعضای مهمّ مجلس سنا و از اشخاص پاکدامنپاکدامن آن زمان به شمار میرفت،میرفت، از سوی اسکاپتیوس به یکی از سرزمینهایسرزمینهای جزیره قبرس، به نرخ ۴۸ درصد، مبلغی قرض داد و چون آن شهر نتوانست در تاریخ مشخص شده، قرض خود را بپردازد، اسکاپتیوس سوارانی از حاکم خواست و تالار شورای شهر را به محاصره درآورد تا آنکهآنکه پنج نفر از اعضای شورا از گرسنگی مردند.
[[ژوستنین]] در قانونگذاریقانونگذاری معروف خود، نسبت ۱۲ درصد را تنها برای تاجران و مانند آنان، جایز دانست در حقّ دیگر قشرها، دستور داد تا از ۴ درصد بیشتربیشتر نباشد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleID=631436|عنوان=تاریخچه ربا و رباخواری در جهان|تاریخ بازبینی=۱ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref>