تاریخ انسان: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←منابع: منابع تغییر داده شده است برچسب‌ها: ویرایشگر دیداری منبع حذف شده‌است.(پخ) |
|||
خط ۱:
{{تمیزکاری|تاریخ=فوریه ۲۰۱۲}}
{{ویکی‌سازی|تاریخ=فوریه ۲۰۱۲}}
سطر ۷۳ ⟵ ۷۱:
عقیده بر اینست که پیدایش گندم و اهلی سازی گوسپند و بز در ایران، گندم تکدانه در مصر و گاو در یونان بوده‌است.
=== پیدایش مذهب ===
مذهب در اصطلاح علم كلام اسلامى، طريقه‌اى خاص در فهم مسائل
اعتقادى، خاصه امامت كه منشأ اختلاف در آن توجيه مقدمات منطقى و يا تفسير
ظاهر كتاب الهی است، مانند مذهب شيعه ی امامى، اشعرى، معتزله و ماتريدى و در اصطلاح فقهی روش خاص در استنباط احكام كلى فرعى از ظاهر كتاب و سنت مانند فقه مذهب شيعه، حنفى، مالكى، حنبلى و غيره است.
مذهب در گذشته به مكتب‌هاى فكرى درون یک دین (مانند مذاهب چندگانه فقه
اسلامى) اطلاق مى‌شد. در مغرب‌زمین، واژه Religion به معناى مكتب‌هاى درون
یک دین و به معناى خود دین به كار مى رود. حدود نیم قرن است كه در كشور ما
تحت تاثیر این موضوع، كلمه مذهب را به هر دو معنا استعمال مى كنند. این
اصطلاح در زبان عربی و فارسی به دو مفهوم بکار رفته است.
بر این اساس مذهب را می توان هر یک از شاخه های دینی هم معنی کرد.
=== [[عصر برنز ]] ===
سطر ۹۱ ⟵ ۹۵:
=== شهر و تجارت ===
==== شهر ====
شهر؛ سکونتگاهی، نسبتاً بزرگ و دائمی است. سازمان ملل متحد، در سال ۱۳۶۷ خورشیدی، شهر را چنین، تعریف می کند:
شهر، مکانی با تراکم بالای جمعیت و مرکزیت سیاسی، اداری و تاریخی است که در آن، فعالیت اصلی مردم، غیر کشاورزی است و دارای مختصات شهری بوده که از طریق دولتی محلی، اداره می شود.
سطر ۱۰۵ ⟵ ۱۱۰:
* میزان و ترکیب جمعیت.
==== تجارت ====
تجارت یا دادوستد، انتقال مالکیت کالا و خدمات از یک شخص یا نهاد به دیگری به ازای دریافت چیزی از خریدار است. به طور کلی هرگونه عملی (قابل سنجش و اندازه گیری مادی) را که اشخاص در مقابل کالا یا خدمتی، کالا یا خدمتی را واگذار نموده و هر دو طرف به هنگام این عمل راضی باشند تجارت گفته می‌شود. تجارت به دو قسمت تجارت داخلی و تجارت خارجی تقسیم می‌شود. در عرف معمول به تبادل کالاها یا خدمات تجارت اطلاق می‌شود و برای بهتر معامله کردن در زمان لازم و محدود نیاز به اطلاعات و مدیریت کردن اطلاعات جهت رسیدن به هدف است. تجارت سازوکاری است که هستهٔ سرمایه‌داری را تشکیل می‌دهد.
== تاریخ باستان ==
سطر ۱۱۸ ⟵ ۱۲۴:
قرون وسطی یا سده‌های میانه، نام یکی از چهار دوره‌ای است که برای تقسیم‌بندی تاریخ اروپا استفاده می‌شود. این چهار دوره عبارت بودند از دوران کلاسیک باستان، قرون وسطی، عصر نوزائی (رنسانس) و دوران جدید یا مدرن که از ۱۶۰۰ میلادی شروع می‌شود. معمولاً قرون وسطی را از پایان امپراتوری روم در قرن پنجم میلادی تا سقوط قسطنطنیه توسط دولت عثمانی و پایان امپراتوری رم شرقی (یا بیزانس) در ۱۴۵۳در نظر می‌گیرند.
[[File:Middle Ages-b.jpg|thumb|157x157px|یک نقاشی مربوط به زمان قرون وسطی]]
==== تقسیم بندی برهه‌های زمانی در قرون وسطی ====
به‌طور معمول در تاریخ مغرب زمین قرون وسطی را به سه دوره اساسی تقسیم می‌کنند.
۱. قرون وسطی اولیه یا ماتقدم (سه قرن اول از ۳۵۰ م تا قرن ششم یعنی ۵۵۰ میلادی)
۲. قرون وسطی ثانویه یا میانه (از قرن ۶-۷ م تا ۱۲ و ۱۳ میلادی)
۳. قرون وسطی متاخر یا عالی (از قرن ۱۴ تا ۱۶)
=== [[تاریخ اسلام]] ===
اسلام دینی یکتاپرستانه و یکی از ادیان ابراهیمی جهان است.
==== [[
مذهب '''سُنّی''' یکی از مذاهب دین اسلام است که اکثریت مسلمانان (۷۵%) تا(۹۰٪) را در بر می‌گیرد. اهل سنت و جماعت معتقدند که محمد، پیامبر اسلام، پس از خود جانشینی تعیین ننموده‌است. باوجود این، احادیث پیامبر همچون حدیث منزلت و حدیث ثقلین و وقوع غدیر خم را رد نمی‌کنند، ولی مناسبت آنها را در مورد تعیین جانشینی علی بن ابی طالب تایید نمی‌نمایند و معتقدند باید مسلمانان با تشکیل شورا یکی از افراد جامعه را به عنوان خلیفهٔ خود برگزینند، هر چند که برای تعیین خلفای بعدی این اصل زیر پا گذاشته شد و اجماع صورت نگرفت. از این رو پس از درگذشت محمد و قبل از تدفین وی، نخست با تشکیل شورا در سقیفه بنی ساعده، با اینکه همهٔ مسلمانان یا نمایندگان همهٔ مسلمانان در شورا شرکت داشتند (از جمله عباس عموی پیغمبر و علی داماد ایشان بودند)، طبق سنت شورا و بیعت، ابوبکر را که از صحابه (یاران) و نزدیکان محمد بود برای خلافت بعد از محمد بر جامعه مسلمانان انتخاب کردند.
این چهار تن به همراه امام حسن که مدت خلافت کوتاهی داشته‌اند به خلفای راشدین معروف‌اند که به‌ترتیب عبارت‌اند از:
* ابوبکر
* عمر
* عثمان
* علی
مسلمانان اهل سنت، قرآن را کتابی محفوظ می‌دانند و اسلام را در پیروی از قرآن و سنت محمد می‌دانند، هرچند که عمر (خلیفهٔ دوم) کتاب خدا و عمل به آن را کافی می‌دانست. آنان در مسایل فقهی، ابتدا قرآن و سپس احادیث محمد و بعد از آن احادیث معتبر صحابه و اجماع را مورد استفاده قرار می‌دهند.
مذهب اهل سنت در دو مکتب اصولی اعتقادی یعنی اشعری و ماتریدی واز لحاظ علوم فقهی به چهار مذهب فروعی و عملی حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی
<nowiki> </nowiki>تقسیم می‌گردد.مذهبی دیگر به نام مذهب سلفی که با اتکا به قرآن و سنت پاک
پیامبر و یا ران پاکش وجود دارد که خود را فقط مسلمانان سلفی می نامند .
همه مسلمانان اهل سنت ، اهل بیت پیامبر را دوست دارند و به آنها احترام
ویژه قائل اند ولی از توسل کردن و قسم خوردن به آنها و نذر برای آنها پرهیز
<nowiki> </nowiki>می کنند و آن را حرام می خوانند زیرا همه این عبادت ها را مطلقاً برای خدا
<nowiki> </nowiki>می دانند.
==== [[مذهب شیعه]] ====
شیعه یکی از مذاهب دین اسلام است وشیعیان معتقدند که پیامبر دورازده شخص را به عنوان جانشین پس از خود انتخاب کرده است که این دوازده شخص به شرح زیر می باشند:
[[File:Imaginary portrait of Imam Husayn ibn Ali.jpg|thumb|215x215px|تصویری موسوم به حسین بن علی]]
* [[علی بن ابی طالب]]
* [[حسن بن علی (مجتبی)|حسن بن علی(مجتبی)]]
* [[حسین بن علی ]](سیدالشهدا)
* [[علی بن الحسین(سجاد/زین العابدین)|علی بن الحسین]](سجاد/زین العابدین)
* [[محمد بن علی (امام پنجم شیعه)|محمد بن علی (باقر)]]
* [[جعفر بن محمد (صادق)|جعفر بن محمد(صادق)]]
* [[موسی بن جعفر (کاظم)]]
* [[علی بن موسی الرضا]]
* [[محمد بن علی تقی|محمد بن علی (تقی)]]
* [[علی بن محمد (نقی)]]
* [[حسن بن علی (عسکری)]]
* [[حجت بن حسن (مهدی)]]
== تاریخ مدرن ==
'''دوران نوین'''، '''دوران مدرن''' یا '''مدرنیته''' به جامعهٔ جدید (مدرن) اطلاق می‌شود. مدرنیته دوره‌ای تاریخی است که بین
سال‌های ۱۶۳۰ میلادی تا ۱۹۴۰ را در بر دارد و واجد جنبش‌های متعدد فرهنگی و
عقلانی است. البته یورگن هابرماس
فیلسوف مدافع مدرنیته بر این باور است که مدرنیته پروژه‌ای ناتمام است و
هنوز به آخر نرسیده‌است. به شکل کلی می‌توان منظور از مدرنیته را جامعهٔ
مدرن دانست.
از نظر تاریخی، دوران مدرن با دورهٔ رنسانس آغاز شده و با عصر روشنگری و انقلاب فرانسه و ایده‌آلیسم آلمانی به عنوان گفتار کلیدی غرب تحکیم می‌شود. از ویژگی‌های این دوران می توان به این موارد اشاره نمود:
* در این دوره فردیت اعتلا یافته و سنت نقد می‌شود.
* در این دوره فرد خودمختار با ظهور یا ظهور به شکل سوژهٔ دکارتی خود را ارباب و مالک طبیعت اعلام می‌کند و به مفهوم پیشرفت و بینش فعلی از تاریخ ارزش و بها می‌دهد.
* آگاهی فرد از فردیت خود
* جدایی دین از دولت
* تاکید بر آزادی‌های فردی
* افسون‌زدایی از جهان
* تأکید بر علم گالیله‌ای و نیوتونی همراه با انقلاب‌های علمی و صنعتی در غرب
* دوران عقل ابزاری - به معنای تسلط انسان بر طبیعت و انسان از طریق به کارگیری علم و تکنولوژی
* عقل انتقادی - به معنای تأکید بر سوژهٔ خودمختار که شناسندهٔ خود و جهان است و برآزادی‌های فردی خود تأکید می‌کند.
همچنین دوران مدرن در رویدادهای تاریخی چون انقلاب آمریکا و فرانسه و دو اعلامیهٔ استقلال امریکا و اعلامیهٔ حقوق بشر و شهروند ۱۷۸۹ فرانسه تجلی می‌یابد.
می‌توان گفت که چهار معنای اصلی از مدرنیته وجود دارد:
# مدرنیتهٔ سیاسی: که در قالب مفهوم مدرن از دموکراسی و حقوق شهروندی شکل می‌گیرد.
# مدرنیتهٔ علمی و تکنولوژیک: که نتیجهٔ آن گسست معرفتی با کیهان‌شناسی ارسطویی، ایجاد علم جدید، انقلاب صنعتی و تکنولوژی مدرن است.
# مدرنیتهٔ زیبایی‌شناختی: که از رابطهٔ جدید انسان با زیبایی و مفهوم جدید ذوق و سلیقه نشأت می‌گیرد.
# مدرنتیهٔ فلسفی: مدرنیته به معنای آگاهی سوژهٔ فردی از طبیعت و سرنوشت خود و قرار دادن این سوژه به منزلهٔ پایه و اساس تفکر و اندیشه
=== ظهور اروپا ===
سطر ۱۳۹ ⟵ ۲۰۷:
=== قرن ۱۹ ===
'''سدهٔ ۱۹ میلادی''' به فاصلهٔ بین سال‌های ۱۸۰۱ تا ۱۹۰۰ در گاهشماری گریگوری گفته می‌شود. این دوره برابر با سال‌های بین ۱۱۷۹ تا ۱۲۷۸ در گاهشماری خورشیدی است.
گاهی اوقات مورخین از «سدهٔ نوزدهم میلادی» برای اشاره به دوران تاریخی بین سال‌های ۱۸۱۵ (۱۱۹۳) (کنگرهٔ وین) تا ۱۹۱۴ (۱۲۹۲) (آغاز جنگ جهانی اول) استفاده می‌کنند. اریک هابس‌باوم نیز اصطلاحی به نام «سدهٔ نوزدهم میلادی طولانی» برای اشاره به سال‌های بین ۱۷۸۹ (۱۱۶۷) تا ۱۹۱۴ ساخته است.
در این سده امپراتوری‌های عثمانی، اسپانیا و پرتغال نابود شدند و امپراتوری‌های مغول و روم مقدس نیز به پایان رسیدند.
امپراتوری بریتانیا پس از جنگ‌های ناپلئونی، در حالیکه یک ربع از جمعیت جهان و یک سوم زمین‌ها را در اختیار داشت تبدیل به بزرگ‌ترین ابرقدرت این سده شد. این امر باعث تقویت یک صلح برتانیایی، پیشبرد تجارت و مبارزه با دزدی دریایی فراگیر شد.
میزان برده‌داری در کل جهان بسیار کمتر شد. پس از شورش برده‌ها در هاییتی، بریتانیا دزدان دریایی بربر را که به دزدی و برده‌گیری اروپاییان می‌پرداختند مجبور به تسلیم شدن کرد و به نیروی دریایی خود ابلاغ کرد تا هر گونه تجارت برده را متوقف سازند. برده‌داری سپس در روسیه، آمریکا و برزیل ممنوع اعلام شد. (مراجعه کنید به الغای برده‌داری)
الکتریسیته، فولاد و نفت موجبات دومین انقلاب صنعتی را که کشورهایی چون آلمان، ژاپن و ایالات متحده را تبدیل به امپراتوری‌های زمان کرد فراهم آوردند. با اینحال روسیه و سلسلهٔ چینگ در چین نتوانستند همراه با این انقلاب گام بردارند و در نتیجه آشوب‌های اجتماعی وسیعی در این دو امپراتوری به وجود آمد.
== قرن ۲۰ ==
'''سدهٔ ۲۰ میلادی''' از سال ۱۹۰۱ تا ۲۰۰۰ در گاهشماری میلادی است. این دوره برابر با سال‌های بین ۱۲۷۹ تا ۱۳۷۹ در گاهشماری هجری خورشیدی است.
در اصطلاح عوام آن را از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۹۹ می‌دانند. استدلال‌های زیادی برای تصدیق برداشت عامیانه از این اصطلاح آورده شده‌است. استفان جی گولد بر این باور است که دههٔ اول سده، ۹ سال دارد. عده‌ای نیز بر این باورند که سیستم سالشماری نجومی دارای سالی به نام صفر است که معمولاً آن را به نام ۱ سال قبل از میلاد می‌شناسند. سازمان بین‌المللی استانداردسازی در سال ۲۰۰۰ استانداردی به نام ایزو ۸۶۰۱
<nowiki> </nowiki>را برای استفاده از سیستم سالشماری نجومی معرفی کرد. این استاندارد نظر
کسانی را که معتقد بودند سدهٔ جدید چند ماه زودتر آغاز شده تصدیق می‌کرد.
ضمناً تقریباً همیشه دهه‌ها با سال «۰» آغاز می‌شوند، در نتیجه همانگونه
نیز نامگذاری می‌شوند (۱۹۶۰).
این اصطلاح همچنین برای دوره‌هایی که روی تقویم با هم برخورد دارند نیز استفاده می‌شود که از این میان می‌توان سدهٔ بیستم کوتاه را نام برد که طبق آن سدهٔ بیستم به سال‌های بین ۱۹۱۴ تا ۱۹۸۹ اطلاق می‌شود. در نتیجه دوران پیش از جنگ جهانی اول به سدهٔ ۱۹ و سال‌های دههٔ ۱۹۹۰ جزو سدهٔ ۲۱ تلقی می‌شوند.
این نکته به درستی قابل درک است که بخشی از سال‌های ابتدایی سدهٔ بیستم
پیش از جنگ جهانی اول از دیدگاه فرهنگی و پیشرفت فناوری جزو سدهٔ ۱۹ به
شمار می‌آید. همچنین بسیاری بر این باورند که دههٔ ۱۹۹۰ به دلیل رخ دادن وقایعی (نظیر ظهور اینترنت) جزو سدهٔ ۲۱ به حساب می‌آید.
=== جنگ جهانی اول ===
در ماه اوت ۱۹۱۴ جنگ عظیمی در اروپا بین آلمان، رهبر دول محور، و نیروهای متفقین به رهبری [[فرانسه]] و [[بریتانیا]] درگرفت. هیچ‌یک از دو طرف نتوانستند به پیروزی کامل دست یابند و جنگ تا چهار سال به طول انجامید. پیش از پیروزی متفقین در [[نوامبر]] [[۱۹۲۸ (میلادی)|۱۹۲۸]] حدود ۱۰ میلیون نفر کشته شدند. هنگامی که در ماه [[اوت]] [[۱۹۱۴ (میلادی)|۱۹۱۴]] جنگ اعلام شد، میلیون‌ها تن از مردم شادمان در خیابان‌های شهرهای مهم اروپا شروع به رقص و پایکوبی کردند. مردم تصمیم حاکمان خود برای رفتن به
جنگ را مورد حمایت قرار دادند. مردان جوان داوطلب برای جنگیدن، هجوم
می‌آورند. با این وجود، صحنه‌های وحشت‌انگیز جنگ جهانی اول، نگرش مردم به جنگ را تغییر داد؛ یک نسل کامل از مردان جوان به خاک و خون کشیده شدند. جنگ جهانی اول، چهار امپراتوری را نابود کرد؛ امپراتوری آلمان تاج و تخت را از دست داد و جمهوری وایمار جایگزین آن شد. امپراتوری‌های شکست خورده امپراتوری اتریش - مجارستان و عثمانی از هم گسیختند و امپراتوری روسیه نیز به دست انقلابی‌های [[بلشویک]] افتاد.
=== جنگ جهانی دوم ===
در قرن بیستم بین دهه‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ بسیاری از کشورهای اروپایی از دموکراسی دست کشیدند. حزب نازی به رهبری آدولف هیتلر در آلمان به قدرت می‌رسد و فاشیست‌ها به رهبری موسولینی بر ایتالیا حکومت می‌کنند. ابتدا بریتانیا و فرانسه کوشیدند با این دیکتاتورهای جنگ‌طلب سازش کنند. اما عاقبت در سال ۱۹۳۹ در برابر تهاجم هیتلر ایستادند و اروپا به جنگ جهانی دوم کشیده شد. در سپتامبر ۱۹۳۹، جنگ جهانی دوم در اروپا آغاز شد. آدولف هیتلر، می‌خواست تا رایش سوم به یک قدرت مطلقه در اروپا تبدیل شود. در آغاز تاکتیک حملات برق‌آسا موفقیت‌آمیز می‌نمود. اما پس از سال ۱۹۴۳، قوای متفقین، متشکل از نیروهای آمریکا، شوروی و انگلستان، بر آلمان برتری یافتند. سرانجام، آلمان در ماه مه ۱۹۴۵، نه روز پس از خودکشی هیتلر، تسلیم شد. بیش از بیست میلیون اروپایی در این جنگ کشته شدند.
== قرن ٢١ ==
سدهٔ ۲۱ میلادی یا قرن بیست و یکم جدیدترین سده در تقویم گریگوری و در اصطلاح قرن اخیر است که در تاریخ ۱ ژانویه ۲۰۰۱ آغاز شد و پس از گذشت یک صد سال در ۳۱ دسامبر ۲۱۰۰ به پایان خواهد رسید. در کاربردهای عامیانه ممکن است آغاز سده بیست و یکم از ۱ ژانویه ۲۰۰۰ و پایان آن در ۳۱ دسامبر ۲۰۹۹ در نظر گرفته شود که عقیده‌ای رایج اما نادرست و غیر رسمی است.
== جستار های وابسته ==
[[انسان]]
[[پارینه سنگی]]
[[عصر سنگ]]
[[دوران نوسنگی]]
[[مذهب]]
[[عصر برنز]]
[[شهر]]
[[تجارت]]
[[تاریخ اسلام]]
[[مذهب تسنن]]
[[مذهب شیعه]]
[[تاریخ مدرن]]
[[قرن 19]]
[[قرن 20 ]]
[[جنگ جهانی اول]]
[[جنگ جهانی دوم]]
[[قرن 21]]
== منابع ==
# [[رده:تاریخ]]
[[رده:تاریخ بر پایه موضوع]]
[[رده:جهان]]
{{Link GA|ca}}جوهان کیگان|کیگان، جوهان (۱۹۸۹) ''جنگ جهانی دوم''
# موسسه لغتنامه دهخدا،لغتنامه دهخدا(لوح فشرده)،موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، ۱۳۸۷.
# تاریخ قرون وسطی - یوگنی آلکسی یویچ کاسمینسکی، محمدباقر مومنی - ترجمه صادق انصاری - نشر فردوس - ۱۳۸۶ - تهران.
# دانشنامهٔ ایرانیکا، سرواژهٔ "ARYANS"، نوشتهٔ رودیگر اشمیت (R. Schmitt)
# Hiebert, F. , Cambon, P. , ۲۰۰۸,
AFGHANISTAN Hidden Treasures from the National Museum, Kabul, page 58,
Washington, National Geographic, ISBN 978-1--4262-0295-۷
# Achaeological Gazetteer of Afghanistan, Volume II, Warwick BALL, Editions Recherche Sur les Civilisations, Paris, 1982, ISBN 2-86538-040-8
# کتاب مقدمه ای برمبانی برنامه ریزی شهری(تالیف مهندس اسماعیل شیعه)
# مجله الکترونیکی پرشین ژئو
# [http://www.hawzah.net/Per/E/TarDefa.asp تاریخ اسلام] وبگاه حوزه
# اطلس تاریخ اسلام، صادق آیینه وند، انتشارات مدرسه (۱۳۷۸).
# پاتریشیا د.نتسلی. عصر حجر. ترجمه عسکر بهرامی.تهران: ققنوس، ۱۳۸۱
# عسکری خانقاه، اصفر و محمد شریف کمالی. '''''انسانشناسی عمومی'''''، تهران؛ انتشارات سمت، ۱۳۷۸.
# https://en.wikipedia.org/wiki
# Clark, Grahame. '''''World Prehistory in New Perspective''''', Cambridge University Press, 1977
# Haviland, William. '''''Anthropology''''', New York; Rinehard and Winston Press, 1985.[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]
[[رده:پیگیری ربات حذف کارکتر نادرست]]
| |||