استان نئوکن: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Addbot (بحث | مشارکت‌ها)
جز ربات: انتقال 1 پیوند میان‌ویکی به d:q44800 در ویکی‌داده
خط ۱:
 
 
{{Infobox settlement
| name = ایالت نئوکن
سطر ۹۴ ⟵ ۹۲:
ایالت نئوکن نام خود را از رودی به همین نام می‌گیرد . نئوکن در زبان بومی «ماپودون گون» به معنای کوران دار (در معرض جریان هوا) می‌باشد .
 
تا پیش از اواخر سدهٔ ۱۷ و ورود اسپانیایی‌ها به [[آمریکای جنوبی،جنوبی]]، ایالتی که امروزه نئوکن نام دارد زیستگاه بومیان «په ئو ئنچه» بود . پس از ورود اسپانیایی‌ها، کشیشی به نام [[نیکولاس ماسکاردی]] یک هیأت تبلیغی وابسته به ژزوئیت‌ها در منطقه تاسیس کرد . اما مهم‌ترین سیاح را باید [[فرانسیسکو مورنو]] دانست . او که بارها به [[پاتاگونیا]] سفر کرده بود در سال ۱۸۷۵ به دریاچه نائوئل ئوآپی رسید .
در سال ۱۸۷۹ اسپانیایی‌ها به فرماندهی [[خولیو روکا]] و در [[عملیات «فتح صحرا»]] بومیان را شکست دادند . در سال ۱۸۸۴ تقسیمات سیاسی پاتاگونیا بازانجام شد و منطقهٔ نئوکن مرزهای خود را یافت . پیش از آنکه شهر نئوکن به عنوان مرکز ایالت انتخاب شود؛ مراکز ایالت به ترتیب نورکین (۸۵ – ۱۸۸۴)، لونکوپه (۸۸ – ۱۸۸۵)، جوس مالال (۱۹۰۱ – ۱۸۸۵) بود .
با آغاز سدهٔ ۲۰، خطوط راه آهن به شهر نئوکن رسید . سیستم نوین آبیاری و کشف نفت در سال ۱۹۱۸ به مرکز ایالت اعتباری بیشتر داد .
سیاست محلی نئوکن مدت‌ها توسط تنها حزب سیاسی MPN (جنبش مردمی نئوکن) اتخاذ می‌شد . ام پی ان به کوشش [[الیاس ساپاگ]] ، بازرگان لبنانی تبار تشکیل شده بود . نئوکن در [[منابع طبیعی]] مانند گاز، نفت، جنگل‌های بکر و منابع آبی برای نیروی برق و توریسم سرآمد بود . این منابع از سوی یک دولت مرکزی و ملی اداره می‌شد . اما پس از نا آرامی‌هایی اجتماعی، الیاس ساپاگ به همراه براران خود – فیلیپه و آمادئو – حزب سیاسی فعال ام پی ان را تشکیل دادند . حزب خواهان فدرالیسم و اعطای حقوق محلی بیشتری برای منطقه و منابعش بود . سرانجام نئوکن به تاریخ ۱۵ ژوئن ۱۹۵۵ استقلال خود را به دست آورد .
[[فیلیپه ساپاگ]] تبدیل به چهرهٔ برجستهٔ سیاسی شد . او در سال ۱۹۶۲ به عنوان فرماندار ایالت از حزب ام پی ان انتخاب شد اما در پی کودتایی که علیه رئیس جمهور [[آرتورو فروندیزی]] صورت گرفت ناکام ماند . به دنبال انتخاب مجدد وی در سال‌های ۱۹۶۳ تا ۶۶ و ۱۹۷۳ تا ۷۶ به عنوان فرماندار نئوکن، پیشرفت‌های بسیاری در اوضاع ایالت حاصل شد . دولت ملی، [[دانشگاه نئوکن]] را در سال ۱۹۶۴ تاسیس کرد که در سال ۱۹۷۱ در دانشگاه ملی کومائو ادغام شد . فیلیپه ساپاگ پس از کودتای خشن مارس ۱۹۷۶ علیه [[ایزابل پرون]] از سمت خود عزل شد اما در سال‌های ۱۹۸۳ تا ۸۷ و ۱۹۹۵ تا ۹۹ به صاحب سمت شد . تاکید او بر کارهای عمرانی و [[استقلال سیاسی]] از [[بوئنوس آیرس]] موجب گزینش او در انتخابات ایالتی از سوی مردم بوده‌است . برادر فیلیپه، الیاس بین سال‌های ۶۳ تا ۶۶ ، ۷۳ تا ۷۶ و ۸۳ تا مرگش سناتور بوده‌است .
ایالت نئوکن پس از سال ۱۹۵۵ به عنوان یکی از ایالات پرنفوذ و تاثیرگذار در اقتصاد و سیاست کشور، نقش بسیار مهمی را ایفا نموده‌است .
 
== جغرافیا و اقلیم ==
 
[[رود کلرادو]] در شمال شرق، ایالت نئوکن را از ایالت مندوزا جدا می‌کند . همینطور [[رود لیمای]] در جنوب شرق، بین ایالت نئوکن و [[ایالت ریونگرو]] جاری است . در غرب نیز [[کوه‌های آند،آند]]، مرز آن را با شیلی تشکیل می‌دهد . [[رود آلومینه]] ، [[دریاچه نائوئل ئواپی]] (در مرز ایالت ریونگرو)، [[دریاچه لاکار]] و [[دریاچه آلومینه]] از زیرمجموعه‌های سیستم دریاچه‌ای ایالت است .
دو چشم انداز عمده در ایالت عبارتند از : دره‌های کوهستانی و حاصلخیز جنگلی در غرب و فلات خشک و گاهی حاصلخیز در کنار حوضه آبریز رودها در شرق (با رودهای [[رود لیمای|لیمای]] و [[رود نئوکن|نئوکن]] ) .
 
سطر ۱۱۰ ⟵ ۱۰۸:
== اقتصاد ==
 
نئوکن از برجسته‌ترین ایالات کشور با تولید ارزشی معادل ۷ میلیارد دلار (هشتمین ایالت) در سال ۲۰۰۶ و [[درامد سرانه]] ۱۴۷۰۰ دلار (چهارمین ایالت) می‌باشد . بخش معادن و استخراج در نئوکن جهت تولید گاز و نفت بسیار فعال می‌باشد . همچنین برق منطقه پاتاگونیا توسط نیروگاه‌های پیدرا دا آگویلا، ال چوکون، پیچی پیکون لئوفو، پلانیسی باندریتا و آلیکورا تامین می‌شود . تنها نیروگاه تولید آب سنگین نیز در شهر آروییتو قرار دارد .
از دیگر فعالیت‌های تولیدی ایالت می‌توان به تولید سیب، هلو و گلابی اشاره نمود .
 
سطر ۱۶۵ ⟵ ۱۶۳:
[[رده:ایالت‌ها و قلمروهای بنیان‌گذاری‌شده در ۱۹۵۵ (میلادی)]]
[[رده:ایالت‌های آرژانتین|نئوکن]]
[[رده:ویکی‌سازی رباتیک]]